2010/01 Als je de verruiming van ik-ben laat doorgaan, is er op een gegeven moment niets meer te zeggen

Jaargang 11 nr. 1 (13 januari 2010)

*

Goedheid is ook zo’n laatste woord
dat verwijst naar liefdevol omarmen
en opnemen als jezelf.
Het is zonder weerstand ruimte-zijn,
alles zonder ikbelang laten komen,
alleen maar open-zijn.
Alles wat komt wordt dan verlicht,
anderen komen open
in Goedheid als Niets.

*
 

Verruiming, zorgen en onverschilligheid

Uit een gesprek te Gouda op 30 augustus 2009


Alle mensen hebben het vermogen zichzelf bewust te zijn in de situatie waarin ze zich bevinden. Laat dat nu maar gebeuren. Je ziet je dan zitten. Bij deze reflectie word je je niet alleen bewust van de situatie, maar ook van jezelf in de grotere bewustzijnsruimte. En dat is de voorwaarde op grond waarvan het proces van verruiming doorgaat! Je bewustzijnsstandpunt is opnieuw een situatie waarvan je je bewust wordt. In jezelf bewust worden zit dus direct: ruim worden. Ervaringsmatig is het heel simpel, als je daarin meegaat. Je wordt je bewust van de ontspanning, de stilte, de verruiming en blijft daarbij ook van jezelf bewust. De ontspanning gaat door, het loslaten gaat door, de ruimte gaat door, maar altijd is er die grotere ruimte van je eigen bewust-zijn. Dat is de conditie of de motor waardoor het proces van verruiming doorgaat. Dat gaat maar door.
Ga maar kijken waar dat naartoe gaat. Je horizon wordt steeds ruimer, steeds ruimer, totdat je op een gegeven ogenblik vaststelt dat er een oneindige kosmische ruimte is. Dan stel je meteen vast: blijkbaar is mijn eigen bewuste zijn oneindig. Dat is een heel simpele vaststelling.
Nu, als dat duidelijk is, betekent dat dat geen enkele beperkte situatie je kan pakken, in de zin van omsluiten. Nee, want zelf ben je oneindig. Dat vrije zijn is toch niet meer door iets anders te omsluiten? Je bent vrij!
Elke situatie is eindig. Zelf ben je altijd meer dan dat eindige. Dus je bent niet onderworpen aan iets wat eindig is. Als je meegaat, dan is het duidelijk. Zo eenvoudig; klaar als een klontje.

Is het wijs om onverschillig te zijn ten opzichte van de beperkte dingen? Gisteren was er een mistigheid en onverschilligheid.

Ga steeds weer opnieuw kijken en zie: dit is blijkbaar nu mijn actuele situatie, met deze stemming en dat gevoel. Dat is gegeven en dat zul je moeten accepteren. Dan pas stel je je weer de vraag: hoe zit het met mezelf? O ja, ruimte; er is een grotere ruimte dan de sfeer van de stemmingen en gevoelens, ook die van onverschilligheid. Dat betekent verruiming in verticale zin.
Op persoonlijke vlak ga je denken: er zou iets anders dan onverschilligheid moeten zijn. Ik moet er iets mee doen. Nee hoor, het gaat hier niet om veranderingen op het horizontale vlak. Laat dat maar gewoon open. Neem maar alles zoals het is. En dan blijkt dat alles door de aanwezigheid van ruimte zich vanzelf gaat ordenen, op een zo goed mogelijke wijze gaat verlopen.
Je hoeft je echt niet te bemoeien met al die psychologische toestanden - niet met gevoelsmatige toestanden, niet met mentale toestanden - juist niet. Als je tot jezelf komt, zie je: al die dingen lossen zich vanzelf op. Dat is heel mooi. Je hebt er geen omkijken naar!
Bijvoorbeeld, het lichaam zorgt voor zichzelf. Als het het koud heeft, dan trekt het kleren aan. Als er honger is dan gaat het eten. Als er behoefte is aan een praatje, dan komt er een praatje. Geen omkijken naar! Je blijft bij jezelf, in je oorspronkelijke staat.
Moet je de ‘gewone’ toestand zien. Daarin is zoveel zorg - bezorgdheid en zorgen. Altijd weer is er het denken: nou moet dit, want anders ... Dat komt omdat het denken ik-gecentreerd is; het ikbelang is de meest voorkomende basis voor het gevoel en motivatie van het handelen.
Maar je ziet hoe zeer die zorg een beperking betekent van je zelfzijn. Hoe meer zorg, hoe meer je jezelf beperkt. Hoe minder zorg, des te meer vrijheid en vreugde. Helemaal geen zorg … Zie hoe eenvoudig het is. En juist omdat er geen ik-zorg is, is er een openstaan voor alle anderen en voor alles.

Anderen maken zich zorgen over het feit dat ik me geen zorgen meer maak. Hoe moet ik daarmee omgaan?

Nou maak jij je wel weer zorgen, over anderen die misschien zorgen krijgen omdat jij geen zorgen zou hebben. En daar zou jij weer iets aan moeten doen. Zie je de complexiteit? Houd het eenvoudig. Je kunt erop vertrouwen dat dat ook voor anderen het beste is.
Jij gaat het weer op persoonlijk vlak interpreteren. Als een persoon het heeft over onverschilligheid, wat krijg je dan? Een onverschillig persoon. Ik heb het niet over de dingen op dat vlak. Het gaat erom je bewust te worden van jezelf als vrij-zijn. Dat betekent dat er non-dualiteit is, dat je ook alles en iedereen bent. Van daaruit zal alles zich op een goede manier ontplooien. Als een persoon zegt: laat alles maar waaien, dan gaan anderen zich bezorgd maken. Maar als ze merken dat er iets anders aan de hand is en daarbinnen alles op open wijze moeiteloos blijkt te verlopen, dan is er een heel andere situatie. Juist in de non-dualiteit ben jij ook die ander. Wat er dan in de wereld gebeurt, zal echt het beste zijn wat maar mogelijk is, omdat er geen eigenbelang meer is.
Bedenken kun je het nog tot op zekere hoogte en dan is het ook logisch. Hoe minder mensen vastzitten in een ik met eigenbelang, des te beter het is. Dat is heel logisch. Dus tot zover kun je het ook op mentaal niveau begrijpen. Maar blijf niet bij het denken, het gaat erom het te realiseren.
Als je die zijnservaring van vrij-zijn eenmaal hebt, zie je duidelijk hoe zeer de verkrampingen en de identificatie met die persoon en dat lichaam de pest is voor de hele situatie, voor jezelf en voor anderen. Altijd die verkramping, dat lijden … en dan zie je dat het helemaal niet nodig is. Het is absurd. Het is masochisme.

Als ik merk dat mijn verkramping iemand anders pijn doet, dan is het toch goed de verkramping zelf te onderzoeken in plaats van direct ruim te worden?

Als je dat doet als persoon, ga je op psychologische wijze zoeken. Verandert dan de situatie van de fundamentele verkramping waaruit die moeilijke situatie voor jezelf en voor de ander voortkomt? Nee, want dan blijf je bij de persoon met verkramping. Hooguit krijg je een beetje meer inzicht in de condities. De fundamentele problematiek wordt daardoor niet opgelost.
Er is maar één oplossing: het loslaten van het niveau waarop de problematiek ontstaat. De kern van de problematiek is de dualiteit, het ik tegenover het andere waarvoor het ik bang is. Als de dualiteit oplost, is de angel eruit en dan lost de verkramping vanzelf op.
Dus houd het eenvoudig vanaf het begin. Als je zegt: eerst moet dit nog gebeuren en dan moet dat nog gebeuren, dan ben je nog niet klaar ….
Nee, zie direct de eenvoud: ik keer terug naar mezelf in ontspanning, stilte en opening. Laat het zo maar doorgaan. Ook al zijn er af en toe nog storingen, het maakt niet uit, als je de verruiming van ik-ben maar laat doorgaan. Op een gegeven moment is er niets meer te zeggen …

*
 

De directe weg en ‘Studie en Praktijk’

De non-dualiteit en de ‘directe weg’ naar de realisatie van deze grondeloze openheid staan centraal in, zoals de naam al zegt, het Advaita Centrum. De satsangs, retraitedagen, stiltedagen, retraiteweekends en –weken en de individuele begeleiding, kortom al het ‘werk’ van Douwe en van de vrijwilligers staat in dit kader.
Alle activiteiten die onder ‘Studie en Praktijk’ zijn ondergebracht, hebben dezelfde oriëntatie. Ze zijn te zien als uitwerkingen van wat in de satsangs aan de orde komt. Het onderzoek en de studie leveren meer inzicht op in de aard van, bijvoorbeeld het eigen lichaam (yoga), het denken (filosofie inzichtsmeditatie), het eigen werk (GGZ, management). De praktijk van de doorwerking van non-dualiteit komt op dezelfde gebieden aan de orde, maar ook in diverse cursussen (non-dualiteit en praktijk, jongeren, yoga, meditatie). Deze activiteiten zijn voor velen erg nuttig gebleken. De hoogste realisatie betreft alle aspecten van zijn-zelf-zijn. Op alle terreinen van het bestaan zal de verlichting moeten doorbreken.
Natuurlijk zal de hoogste essentie centraal moeten blijven staan. Steeds zeg ik: “Blijf bij je ‘hoogste’ besef en laat dat doorwerken.” Dat doorwerken zal op alle terreinen van het bestaan moeten plaatsvinden. Terwijl deze centrale oriëntatie doorgaat, kan zonder afleiding iets gebeuren op de diverse terreinen. Wat nuttig is, is natuurlijk afhankelijk van het betreffende individu en de situatie. Op een gegeven moment zullen al deze secundaire zaken moeten wegvallen en de primaire oriëntatie op het ‘hoogste’ zo volledig moeten zijn dat er een definitief openbreken gaat plaatsvinden.
Blijf dus bij het ‘hoogste’, Dat, en laat je door niets afleiden. Bepaalde woorden en activiteiten zijn nuttiger dan andere en daarom gebruiken we ze – dus voor zover ze nuttig zijn. Als je merkt dat ze dat niet meer voor je zijn, laat ze dan direct terzijde.
In het Advaita Centrum en op de website hebben ‘De directe spirituele weg’ en ‘Studie en Praktijk’ elk een aparte plaats. Haal ze niet door elkaar en houd de rangorde in de gaten. Als het blijkt dat dit erg moeilijk is, kijken we verder.

*

In het tijdschrift Europoort Kringen – Industrieel Management Magazine verscheen een interview met Douwe. Zoals te verwachten is, worden vragen gesteld die in het management voor de hand liggen, zoals: Waarom bent u dit gaan doen? Droom, roeping, noodzaak? Was/Is het echt nodig? Welke boodschap wilt u uitdragen? Is het allemaal waar wat u beweert? Zie Teksten van Douwe Tiemersma onder Diverse tijdschriften.


Voor zover 2010 is begonnen:
een bevrijding uit de dwang van de tijd gewenst,
Douwe Tiemersma


*
 

Mededelingen

De eerste woensdag-satsang in het nieuwe jaar is op 13 januari.

Al snel komt weer de februari-retraiteweek op Schiermonnikoog. Er zijn nog enkele (goedkope) kamers vrij in de Aude Schuele. Het is winter, maar die helpt bij de verdieping van de retraite.

Voor degenen die iets hebben aan de filosofische ingang naar non-dualiteit: op 21 februari is er een presentatie van de herziene versie van Fenomenologie van de waarneming van Merleau-Ponty. Douwe vertelt er iets over onder de titel: ‘De terugkeer naar de ambigue oorsprong van waarnemer en wereld als bevrijding’. Zie onder Symposia.

De maandelijkse Stiltedag is op 24 januari.

Yoga-werkgroep
Een aantal yogaleraren vormen een werkgroep waarin de doorwerking van non-dualiteit in het geven van yogalessen wordt onderzocht. De opzet is die van de bestaande 'intervisiegroepen' van yogaleraren. Collega’s komen op vrijwillige en gelijkwaardige basis bij elkaar en behandelen een yogales (een aantal oefeningen) waarin speciale vakinhoudelijke kwesties zitten, maar ook problemen die met het eigen functioneren te maken hebben. Steeds bereidt één deelnemer een bijeenkomst voor en leidt de bijeenkomst. Ook kan iemand van buiten worden uitgenodigd.
Iedereen die yogalessen geeft en die de opzet de moeite waard vindt, is welkom. Neem dan contact op met de coördinator Marry van Huet (mailadres yogawerkgroep)

*
 

Nieuw op de website www.advaitacentrum.nl

Bijeenkomsten
Advaitagroep Brugge: teksten 3 januari 2010 en 7 februari 2010
Teksten van Douwe Tiemersma
Diverse tijdschriften: Interview, in: Europoort Kringen
Kennis non-dualiteit
Symposia: Merleau-Ponty’s ‘Fenomenologie van de waarneming’
Non-dualiteit in poëzie en proza
Proza: Maria Dermoût, uit De tienduizend dingen - “Wanneer de ‘tienduizend dingen’ gezien zijn in hun eenheid, keren wij terug tot het begin en blijven waar wij altijd geweest zijn.”
Poëzie: Walt Whitman, uit Leaves of Grass: “Swiftly arose and spread around me the peace and joy and knowledge that pass all the art and argument of the earth”