2016/02 Sterven, ego

Jaargang 17 nr. 2 (1 februari 2016)

Tekst Satsang

Uit een inleiding op Stoutenburg, 28 augustus 2005 – deel 4
 
Sterven, ego
 
Wat gebeurt er als je fysiek overlijdt?
Dat hangt van de situatie af. Hoe meer je je vereenzelvigt met het lichaam, des te zwaarder het is. Als je beseft wat je eigenlijke aard is, besef je ook dat alles wat verandert verschijnselen zijn. Er was ergens een begin van wat je je leven noemt. Maar, wat was er voor? Op een bepaald tijdstip kwamen er de vormen van dat leventje en op een gegeven ogenblik verdwijnen die.
 
Dan houdt ook de waarnemer op te bestaan?
Ja, voor zover die geconditioneerd is in die levensvorm.
 
Je brengt nu een beperking in: ‘voor zover’.
Voor zover je te maken hebt met een lichamelijke waarnemer, is dat een geconditioneerde waarnemer. Het waarnemen is bijvoorbeeld afhankelijk van de structuur van je ogen. Wanneer het lichaam dood is, stopt dat waarnemen. Heel eenvoudig.
 
Dan stopt ook je gevoel van zijn?
Ja, ook dat zijnsgevoel is een kwaliteit die gaat verdwijnen. Dan blijft er alleen je oorspronkelijke aard over die onafhankelijk is van condities. Dus dat betekent dat alle condities betrekkelijk zijn. Dat geldt dus voor alle kwaliteiten. Wat niet betrekkelijk is, is per definitie het absolute. Dat is vrij van alles. En toch hebben we daar intern weet van. Toch kan Dat zo duidelijk worden dat je kunt bevestigen: ‘Dit is het’, en: ‘de rest is betrekkelijk, betrokken op een bepaalde levensvorm’.
 
Het duidelijk worden van dat absolute betekent, denk ik, dat er een bewustzijn moet zijn dat veel ruimer is dan het alledaagse. Wij praten er nu over ...
Ja, wij kunnen er alleen over praten met woorden die in de richting wijzen van dat absolute. In de zijnservaring wordt het duidelijk dat de verschillende kwaliteiten steeds meer verdwijnen, ook het ‘ik ben’, en dat gaat in de richting van een volledig verdwijnen.  Als dit proces werkelijk doorgaat, kun je niet meer spreken van bewustzijn, van ‘ik ben me ervan bewust’. Op een gegeven ogenblik is er het weten: ‘Dit is het onuitsprekelijke’.
 
Douwe, zoals jij het zegt, vind ik het enerzijds simpel. Ja, het is erg leuk om naar je te luisteren. Je komt vanzelf in die sfeer terecht. Maar anderzijds voel ik de beperktheid van het ego waar je het steeds over hebt, zo sterk. Die beperktheid van het ego, daar ontkom ik gewoon niet aan. Enerzijds weet ik dat het ego je op allerlei manieren weer teruglokt, door kiespijn, door dingen die je doet en zo. Dan denk ik: ‘Verrek, wanneer houdt dat nu eens op?’ Aan de andere kant vind ik het ook weer leuk, ben ik er ook weer aan gehecht. Ik ben er tegelijkertijd aan gehecht en ik heb er de pest over in …
Dat is toch het fundamentele conflict van mensen?
 
Hoe ontkom je daar nu aan?
Ga het nu eens op een andere manier bekijken. Dat ego is zelfzijn. Het is zelfzijn in een beperkte vorm. Je bent jezelf, als een ik. En ‘ik’ ben aan dat ik-leventje gehecht. Dat is een vorm van zelfzijn, een beperkte vorm van zelfzijn. Wie stelt het vast dat het beperkt is? Dat is toch een zelfzijn dat een veel ruimere blik heeft? Je stelt vast: daar zit dat ego; daar zitten de beperkingen; daar zitten de hechtingen; daar zit plezier en daar pijn. Dus je bent niet alleen die vorm van zelfzijn die we het ego noemen. Er is dus blijkbaar al een zelfzijn als een ruimer bewust-zijn. Terugkijkend stelt die de beperkingen vast. Als je je daar bewust van wordt, zit je al niet meer specifiek in dat ego. Het zelfzijn van het ego heeft een diepte en een hoogte die er altijd al is maar die het ego niet kent. Maar in je ego kun je je bewust worden van jezelf. Die diepte zit er in. Het ruimere bewustzijn is niet een ander zelfzijn, nee, het is hetzelfde jezelf-zijn, maar met minder beperkingen. Je kunt op dat standpunt blijven en dan merk je dat je losser komt van de beperkingen op ego-niveau. Ga, voor zover die beperkingen aanblijven, er een beetje verstandig mee om. Net zoals je met kinderen omgaat, geef je hier en daar een beetje toe en laat je het globaal de goede kant uitgaan. Je blijft je bewust van jezelf, als een zelfzijn dat ruimer is, meer volwassen is. Die sfeer blijft ruimer dan alleen die van het kleine ikje dat alles op zichzelf betrekt en aan van alles gehecht is.
 
Terwijl ik met mensen bezig ben en zo, voel ik een soort eenzaamheid en beperktheid van mijn ego.
Je ziet hoe leed-vol het ego is. Moet je maar kijken: het ego wil alles tegelijk, wat onmogelijk is. Het wil eenheid en het wil zelf groots worden. Het wil eindeloos genieten en het wil één zijn met andere mensen. Maar op dat niveau lukt het niet. Waarom niet? Het ego brengt scheidingen aan tussen zichzelf en anderen. Die scheidingen zijn niet overbrugbaar, omdat die scheidingen nu eenmaal inherent aan het ego zijn. Je kunt echter bij jezelf te rade gaan en ervaren dat jezelf veel ruimer bent. Vanuit een grotere ruimte kijk je terug naar het ego en zie je de oorzaak van de problemen. Je stelt ook vast dat er hier en nu geen problemen zijn, want die scheidingen zijn er niet. Je stelt ook vast dat deze situatie veel waardevoller is dan die met alle ellende. Zo verschuift langzamerhand je zwaartepunt. Als je die verschuiving opmerkt, is dat een prachtig mooi gebeuren. Alles wat dat ego eigenlijk wil maar nooit kon klaarkrijgen, dat wordt hier gerealiseerd. Wat het ego zoekt komt vrij als je je beperkte vormen loslaat. Dan wordt alles groots en vreugdevol. Je hoeft niets wat mooi is op te geven, niet wat mooi is in de wereld en niet wat mooi is in jezelf. Dat mooie wordt alleen bevrijd als je je eigen verkramping loslaat.

Boek bespreking

Satsang
Hoe zit het met jezelf?
 
Dit boek is een bloemlezing van satsangs gehouden door Douwe Tiemersma. Bijeenkomsten waarin hij als advaitaleraar de kern van het advaita inzicht doorgeeft. De satsangs beginnen met een inleidende meditatie, gevolgd door de mogelijkheid vragen te stellen en Douwe’s antwoorden. Zijn teksten, audio-opnamen en YouTubefilmpjes, zijn terug te vinden op de website.

Satsang wil zeggen: bijeenzijn in openheid. De gesprekken zijn gericht op de bewustwording van je meest eigen sfeer, je ware aard. Dat is de sfeer van volledige ontspanning en volkomen helderheid: de openheid zonder scheidingen, de afwezigheid van tweeheid (a-dvaita of non-dualiteit). De bewustwording vindt plaats door terug te gaan naar je eigen ervaring, de ervaring van je eigen situatie.

De non-dualistische visie staat centraal in de traditie van de Advaita Vedanta, die teruggaat op de Upanishaden (8e eeuw v. Chr.). Een van de grootste advaitaleraren in de vorige eeuw was Shri Nisargadatta Maharaj. Douwe Tiemersma had het voorrecht niet alleen hem te ontmoeten in Bombay, maar ontving ook zijn inwijding van hem. Dit is zondermeer van grote betekenis geweest en sinds 1980 hield hij dan ook zelf wekelijkse advaita-gesprekken, retraites en cursussen. 

Zijn telkens terugkerende thema was: openheid, en wel in meest radicale zin, met de steeds opnieuw terugkerende vraag: hoe zit het met jezelf? De voortdurende nadruk op zelfmeditatie en het belang van het samengaan van inzicht en het leven in de praktische wereld, stonden hierin centraal.

Douwe Tiemersma (1945-2013) was biologiedocent aan Pedagogische Academies en daarna docent wijsgerige antropologie en interculturele filosofie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, waar hij ook op symposia de advaita belichtte. Hij gaf sinds de jaren '70 yoga en meditatie. In de benadering van zijn lessen legde hij een steeds duidelijker accent op de Advaita Vedanta. Zijn activiteiten resulteerden in 2000 in de oprichting van het Advaita Centrum in Gouda. Daarnaast schreef hij vele boeken en talrijke artikelen voor onder meer het tijdschrift Inzicht, waarvan hij medeoprichter en eindredacteur was. Douwe schreef ook het Voorwoord in “I AM THAT” van Nisargadatta. 

??"Douwe Tiemersma verbond op unieke wijze spirituele praktijk met filosofische reflectie”, dr. Bruno Nagel (SCFA).
 
In Tijdschrift voor Yoga verscheen een mooie recensie van het nieuwe boek van Douwe.

 
2013 | Paperback |352 pag. |Omslag fullcolor, binnenwerk met foto's; zwart/wit|Uitgeverij Advaita?ISBN: 9789077194102
Prijs: € 29,90  
 
Te koop bij alle boekhandels en www.advaitauitgeverij.nl
 
Te bestellen via deze link:    http://uitgeverij-advaita.vrijeboeken.com/cart
 
Alle 15 boeken van Douwe zijn te bestellen via de Uitgeverij Advaita link

Bericht van het bestuur

Vraag om donatie lezers Advaita Post / bezoekers website Advaita Centrum
 
Stichting Openheid zet zich in om het gedachtegoed van Douwe Tiemersma beschikbaar te houden na zijn overlijden. Om te zorgen dat dit ook voor de komende jaren mogelijk blijft willen we alle lezers van de Advaita Post om een kleine jaarlijkse bijdrage vragen om de kosten te kunnen blijven dekken.
 
Het gedachtegoed van Douwe wordt onder andere beschikbaar gehouden door het 12 maal per jaar verschijnen van de Advaita Post met teksten die door Douwe zelf zijn geredigeerd. Maar ook door het levend houden van de website www.advaitacentrum.nl met een rijkdom aan waardevolle informatie. Daar kunnen ook opnames van satsangs en cursussen gratis worden gedownload. En tot slot de uitgeverij, waar de boeken die door Douwe zijn geschreven blijvend kunnen worden besteld.
 
Doordat er vanwege het overlijden van Douwe geen satsangs / retraite weken / weekends meer zijn, heeft de stichting beduidend minder inkomsten.
De website moet vernieuwd worden en er zijn hoge kosten verbonden aan de opslag van boeken. Daarom willen we aan iedereen die het gedachtegoed van Douwe een warm hart toedraagt een jaarlijkse vrijwillige bijdrage vragen. Het gaat om minimaal twee euro vijftig ( €2,50 ) per jaar. Dit geld zal worden gebruikt om te zorgen dat ook de komende jaren de website www.advaitacentrum.nl, De Advaita Post, en de Uitgeverij ( boekenverkoop ) op een goede manier kunnen blijven doorgaan en daarmee het gedachtegoed van Douwe voor iedereen beschikbaar blijft.
 
U kunt via uw eigen bank een jaarlijkse betaling instellen. Het minimale bedrag is twee euro vijftig per jaar, maar meer mag natuurlijk ook. U kunt dit te allen tijde stopzetten. Wanneer het vanwege persoonlijke omstandigheden financieel niet haalbaar is om te doneren, is dit geen bezwaar. Wellicht is de mogelijkheid tot donatie er op een later tijdstip wel.
 
Wanneer u verder geen interesse heeft in het werk van de Stichting en dus Advaita Post niet meer wilt ontvangen kunt u een kort bericht sturen met verzoek tot afmelding.
Via de onderstaande links kunt direct naar uw eigen bank gaan en komt u op de pagina van uw bank terecht waarop een uitleg staat hoe u de periodieke betaling kunt inschakelen.
 
Uw jaarlijkse donatie aan de Stichting zijn welkom op rekening 11.69.79.089 van de Rabobank, t.n.v. Stichting Openheid, Gouda (KvK nr. 24302613) - IBAN NL57 RABO 0116 9790 89
 
Uitleg over het instellen van de periodieke overboeking per bank:
 
ING
https://www.ing.nl/particulier/betalen/betalingen-doen/periodieke-overschrijving/index.html
 
Rabobank
https://www.rabobank.nl/particulieren/service/betalen-en-opnemen/periodieke-overboeking-instellen/?intcamp=pa-service-betalen.en.opnemen&inttype=link-periodieke.overboekingn&intsource=particulieren.service.betalen-en-opnemen
 
ABN Amro
https://www.abnamro.nl/nl/prive/betalen/geld-overmaken/periodieke-overboekingen.html
 
SNS
https://www.snsbank.nl/particulier/klantenservice/internetbankieren-met-mijn-sns/opties.html?resultpos=1
 
TRIODOS
https://www.triodos.nl/nl/particulieren/service/veelgestelde-vragen/?faqId=2294
 
ASN
https://www.asnbank.nl/onlinebankieren/secure/loginparticulier.html
via ASN Online Bankieren:?Log in met uw Toegangsnaam en Wachtwoord en kik onder 'Betalen Europa' op'Automatisch overboeken'. Op die pagina kunt een periodieke overboeking naar uitsluitend een Nederlands IBAN invoeren. Indien u lopende periodieke overboekingen heeft, dan ziet u deze in een overzicht op deze pagina. U kunt deze vervolgens bekijken, wijzigen en/of verwijderen.
 
 
De bibliotheek is overgebracht naar het Nederlands Boeddhistisch archief, hier zal deze geïnventariseerd worden en vervolgens een nieuwe openbare bestemming krijgen. Dit zal in een later bericht bekend worden gemaakt, naar verwachting zal dit enkele maanden in beslag nemen.
Via deze link is een artikel te lezen waarin dit wordt aangekondigd.
http://boeddhistischdagblad.nl/dharma-en-filosofie/52282-boekerij-douwe-tiemersma-naar-boeddhistisch-archief/

Het pand waarin van 2006 tot 2013 het Advaita Centrum van Douwe Tiemersma was gevestigd is nu te koop. Fluwelensingel 53, Gouda.
Zie de link : http://www.funda.nl/koop/gouda/huis-48165703-fluwelensingel-53/

Vermelding zelfstandige projecten

Projecten die zelfstandig zijn doorgegaan volgens de visie en met goedkeuring van Douwe Tiemersma zijn:

- St. AYO : Advaita Yoga Leraren Opleiding.
Het doel van yoga is de realisatie van non-dualiteit, de open heelheid en eenheid, het vrij-zijn van de scheidingen en spanningen die conflicten en lijden veroorzaken.
De AYO heeft als doel studenten een gedegen en ruime yogalerarenopleiding te geven waarin de bevordering van deze realisatie (inzicht en verwerkelijking) centraal staat en die voldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie en de Vereniging Yogadocenten Nederland. Hierin onderscheidt zij zich van andere yogalerarenopleidingen.
Website: www.ayo.nu  Zie ook: open-dag.

- St. JOI : Opleiding  ‘Onbeperkt ontspannen & Inzicht aan jongeren’.
2 x per jaar een korte opleiding. Als Bijscholing erkend door de Vereniging Yogadocenten Nederland.
Zie bij Opleiding op: www.onbeperkt-ontspannen.nl

- AdvaitaStiltegroepen; stiltedagen, -ochtenden, -avonden en -weken.
Voor meer informatie kijk op: www.advaitastiltegroepen.net

Het bestuur van Stichting Openheid ondersteunt het voortbestaan van deze initiatieven van harte en benadrukt dat deze geheel zelfstandig en onder eigen verantwoordelijkheid bestaan. Het bestuur draagt dan ook geen enkele verantwoordelijkheid voor de verschillende projecten en wat er uit voortvloeit.