01 - Egoïsme en moraliteit

Dag Douwe,
De laatste Inzicht is toegekomen en na de inleiding van Raf heb ik jouw artikel gelezen. Je zegt dat egoïsme en verlichting elkaar per definitie uitsluiten. Principieel ben ik daar ook rotsvast van overtuigd maar in de praktijk vind ik dat moeilijk,.vb. Ik ken een vrouw die geruime tijd in een leefgemeenschap van een verlichte leefde Zij heeft daarvoor haar kind achtergelaten bij haar moeder. Ik kan niet zeggen dat zij haar dochter niet graag zag en op een bepaalde manier was zij ook bekommerd om haar dochter. Als ik er haar over aansprak dan zei ze dat het voor 100 % zeker de juiste keuze was. Voor haar was dat de manier om los te komen van haar dochter. Niemand kan natuurlijk in het hart van iemand anders kijken en eigenlijk geloofde ik haar wel. Maar toch denk ik dikwijls, indien zij bij jou zou gaan, er een andere levenswandel uit zou voortkomen.
Aan de andere kant heb je in Schiermonnikoog gezegd dat het niet gaat over regels of over moraliteit. Dus voor mij is dat probleem over egoïsme niet altijd even duidelijk. Maar misschien is het eenvoudig: zie ik bij mij zelf nog egoïsme (jawel hoor) en daarbij te blijven op een bewuste en vrije manier. Maar omdat dit probleem al zo dikwijls in mijn hoofd rondspookt, wou ik het ook met jou er eens over hebben.


Uit het antwoord

Of er egoïsme is, is alleen in elk concreet geval te bekijken. Hoe het zit met die mevrouw kan ik niet zeggen. Wel is er erg veel spiritueel egoïsme. Daarbij wordt de eigen weg van de verlichting uitgespeeld tegen de belangen van anderen. Dat wreekt zich vroeg of laat. Als ik zeg dat moraliteit en regels betrekkelijk zijn, wil dit zeggen dat deze regels gelden op het vlak van het menselijk bestaan, maar niet op dat van de verlichting. Als dit er is, is er geen egoïsme, maar al-eenheid. Dus automatisch wordt er aan de moraliteit voldaan. Omdat de kern van de morele problematiek is opgeheven (de beperkingen van het zelf-zijn, het ego) is er geen aparte moraliteit meer. Het probleem is dat mensen de niveaus gemakkelijk verwarren, namelijk dat ze de situatie van de verlichte staat voor zichzelf van toepassing verklaren terwijl deze er niet is.
Hartelijke groet,
Douwe