2010/06 In de dagelijkse ervaring begint de herkenning van openheid in de condities; in inzicht is er de herkenning dat je vrij bent van condities

Jaargang 11 nr.11 (30 juni 2010)

Liefde en politiek

Er kwamen verschillende vragen over de inhoud van de vorige Advaita Post. De belangrijkste was die over de plaats van wat we het absolute of  de absolute openheid noemen, ten opzichte van de maatschappelijke en politieke praktijk. Natuurlijk zijn er geen gedragsregels uit het absolute te halen, omdat het absolute losstaat van elke inhoudelijke bepaling. Er valt niets over te zeggen, hoewel we er weet van hebben als de bron van alles, inclusief onszelf. Het kan niet als een element  in een ethische argumentatie voor bepaalde morele regels worden gebruikt. Wat mensen mooi én wat ze lelijk, wat ze goed én wat ze  slecht noemen verschijnt op grond van de absolute openheid. In de natuur zijn aangename en onaangename dingen, maar deze waardering komt vanuit een bepaald standpunt, niet vanuit de absolute openheid.
Het artikel over liefde had  het parool gekregen: ‘Zolang er het zijn van de kosmos is, is alles liefde’. Bij de schepping vanuit het absolute komt als eerste de ruimte, de lichtruimte. Van die lichtruimte kun je je intern bewust worden. Als je daar bewust aanwezig ben, kun je er de kwaliteiten herkennen van zijn/ik ben, bewustzijn/licht-zijn, en gelukzalig-zijn/liefde-zijn. Die universele sfeer wordt je eigen sfeer, als de beperkingen van je zelf-zijn (ego) zijn verdwenen. Daarmee is ook het lijden dat met de egocentriciteit samenhangt, verdwenen. Dan is het duidelijk dat ‘zolang er de kosmos is, alles liefde is’.
Liefde-zijn kent geen grenzen en is daarom een universele non-dualiteit, dus een oorspronkelijke vanzelfsprekende goedheid en heelheid die vooraf gaat aan de tegenstellingen. Daarom gaat die non-duale goedheid vooraf aan medelijden en compassie die een zekere dualiteit vooronderstellen.
Liefde-zijn werkt meteen door in de schepping, ook op het niveau waarop het zelf-zijn zich als beperkt ervaart en daardoor lijdt. Die doorwerking in het leven en samenleven vindt vanzelf plaats, doordat de liefde universeel is. Daarbij gaat het niet om morele regels of om een moreel gevoel. De oneindige goedheid is oorspronkelijk en zit al in het eerste verschijnen van de scheppingsruimte. Dus het is de grond van alle actuele levenssituaties. Ieder levend wezen heeft toch een bestaansruimte die vooraf gaat aan elke invulling?
Als je een betere samenleving wilt hebben en als je een besef hebt van de oorspronkelijke non-dualiteit, is het duidelijk dat een sterker worden van dit besef in de samenleving de belangrijkste grondslag van verbetering is. Dat  ‘verbeteren’ betekent op bewuste wijze meer één worden, het wegvallen van scheidingen en van egocentrisme. Ten opzichte van deze ontwikkelingsrichting als criterium wordt de aard van elk gedrag, ook politiek gedrag, duidelijk. Alles wordt in het licht gezet en daardoor wordt de aard van de handelingen onthuld. Daardoor, dus vanuit de ruimte van heelheid en nog meer vanuit het absolute, wordt elke afsluiting van een ik en van een groep, en elke verabsolutering van ik en van ideeën, ook opengebroken. Dat was de functie van onder andere de oud-testamentische profeten. Dat is de liefde die voor degenen die zich afsluiten een hard aspect krijgt. Echte spiritualiteit heeft dus een sterk politieke relevantie door de zijnservaring van de ruimte die vooraf en voorbij elke politiek gaat. Ze is oorspronkelijke goedheid en liefde, zolang als er iets is. Deze ruimte breekt op korte of lange termijn elk gesloten territorium open en dat kan als hard worden ervaren. Toch is het niets anders dan ‘helen’. Het concrete gedrag in dit kader vindt vanzelf plaats in het grote geheel.

Gesprek

Je sprak over  ‘je toeleggen’ op een specifieke energie van iets, bijvoorbeeld een paard. Kan dat alleen vanuit een ik, of kan het ook vanuit de vrijheid?
Wanneer het bij je open is, is er geen ik die zich op iets toelegt. Wanneer je vanuit een beperkte identificatie met lichaam en geest gaat beseffen dat ergens zich iets van openheid manifesteert, is dat waardevol, want daarin zit de mogelijkheid om door die opening heen te gaan en in de werkelijke openheid op te gaan. Als je in die uitnodiging meegaat,  vergeet je je eigen ik.

Bij Tai-chi ga je precies voelen hoe de ander zich beweegt; je voelt de energie van die ander en daardoor kun je naar zijn zwakke plek zoeken. Dan is er wel de openheid van het samen-bewegen, maar ik merk dat ik daardoor weer in mijn ik kom te zitten.
Dat is niet de hoogste Tai-chi. Je kunt je in ieder geval voorstellen dat het mogelijk moet zijn dat je niet meer in het lichaam zit dat je je lichaam noemt, dat je bewust-zijn bent waarin alles op een on-middel-lijke wijze plaatsvindt. Dan is er een overgang geweest van een ik-positie waarin je de ander aftast, naar het  loslaten van jezelf in het grote geheel van non-dualiteit. Dan is er totaal geen afstand tussen de jezelf en de ander.

Er komt iemand die je een duw wil geven. Hoe kan ik dan niet meer in het lichaam zitten?
Je zult ergens ervaren hebben dat je niet specifiek in het lichaam zit. Natuurlijk ben je het lichaam en je ervaart het ook van binnen. Tegelijkertijd ervaar je  het ook van buiten in de ruimte. Als beide perspectieven samengaan, gaat alles werkelijk vanzelf.
Als je over een smalle plank over een sloot loopt, is dat meestal het geval. Je ervaart je lichaam van binnen uit en hebt ook een bewustzijn van buitenaf. Zo houd je de situatie ook van buitenaf in de gaten om verticaal te blijven en om goede stappen te nemen. Door op enige afstand bewust te worden van wat eerst je eigen huisje was als lichaam, kun je dat lichaam zich laten ontspannen. Ook bij iets moeilijker activiteiten gaat alles vanzelf. Er is dan een groot geheel waarin alles op een spontane wijze kan doorgaan, zonder dat je erin zit, zonder verkramping, op een heel directe wijze. En dat is de beste wijze.

Ik vroeg me af, toen je het had over naïviteit, of naïviteit kan samengaan met alertheid? Je geniet bijvoorbeeld in de natuur en ineens moet je een heel glibberig pad inlopen. Dan moet je even opletten om niet uit te glijden.
Natuurlijk, maar dan hoef je toch niet weer in de lichamelijke persoon te duiken die bang is dat hij uitglijdt? Dat is het. In het blijvend ruime bewust-zijn zie je dat ook zo’n proces waarin alertheid zit helemaal vanzelf gaat.

Bij die naïviteit kun je misschien toch gemakkelijker uitglijden, omdat je dat niet zo belangrijk vindt.
Dat hangt van je bewustzijn af. Als je gestabiliseerd bent in jezelf als bewust-zijn is er de grootst mogelijke helderheid en dat is het beste voor de voortgang van de gebeurtenissen. Wanneer je ook nog in het lichaam zit - dat heb ik ook wel gehad - dan heb je een blinde vlek en ga je inderdaad gemakkelijk onderuit.
Als het werkelijk helder is, dan zie je wanneer iemand je voorzichtig erin probeert  te luizen. Dan denk je: ach laat hem maar begaan. Het is een kinderspelletje. Als kinderen dat proberen, lach je toch ook even. Zo zie je de volwassen wereld die volzit met spelletjes en dan lach je er om. Kijk maar naar de politiek: als je naar het schijnheilige gedoe kijkt, lach je er om. Alleen vraag je je wel eens af wanneer mensen volwassen worden.
Het punt is: laat het bij jezelf niet eindeloos doorgaan.

In wezen geef je dus aan dat die naïviteit belangrijker is dan die alertheid?
Nee, houd het op een bewuste naïviteit, dus een naïviteit met een heel helder intern bewustzijn. Dus een bewust-zijn van jezelf met de hele diepte van het zelf-zijn, dat niet vastzit in een ik dat zich wil verdedigen.

Er is een verhaal van een samoerai of zo die zo alert was dat niemand hem kon pakken. Hij was altijd zo bewust van zijn omgeving dat hij zelfs tijdens zijn slaap elke aanval doorhad. Dat is misschien mooi voor een vechtsport, maar het is niet functioneel voor de bevrijding omdat er toch nog een soort van lichaams-bewustzijn is met een focus.
Je stelt dit vast. Inderdaad, in bijna 100% van de budosporten gaat het om personen die met een iets ruimer bewustzijn vanuit een centrum erop gericht zijn om zelf niet gepakt te worden.
Uitstekend, maar trek dan voor jezelf weer de consequentie: richt je op die helderheid die de bewustwording van je oorspronkelijke zelf-zijn bevordert. Die helderheid is niet gesloten en dus ook open voor de wereld, voor zover die er is.

Ja, dat werd me duidelijk. Vanuit een zekere openheid maakte ik enorme vordering in de tai-chi en ineens werd dit door een compliment belangrijk. Ik merkte die dagen daarna dat het bij mij helemaal vast kwam te zitten.
Dus in die bewustwording zie je dat en dan is het weer duidelijk hoe het zit. Dus, wanneer er zich ergens een opening aandient, een overgang naar een open veld van zijnservaring, ga daarin volledig mee. Dan verdwijnen de ik-elementen.

Er is het verhaal van Ashtavakra. Hij had acht lichamelijke gebreken, door een vloek van zijn vader omdat Ashtavakra hem vanuit de baarmoeder verbeterde met het Sanskriet. Ashtavakra had geen last van zijn  mismaaktheid en werd een grote wijze. Later, toen de vloek werd opgeheven, werd hij een schone jongeling.
Dat is ook weer een herkenning. Dat gebeurde ook  bij velen die Nisargadatta bezochten. Je zag dat hij een vergaande staat van keelkanker had, maar zich daardoor totaal niet liet bepalen. Dat gold ook voor de plaats van het huis met lawaai, smeertroep en stank. Dan stel je vast dat de Waarheid daar niets mee te maken heeft. Er waren toen ook dames die wierookstokjes meenamen omdat die geur zo spiritueel is. “Och, die wierook steek ik alleen maar aan om de stank te verjagen van die openbare toiletten buiten”, zei Nisargadatta toen.
Nee, let niet op de omstandigheden. Wees blij als je ergens een opening ervaart waarin de ik-spanningen verdwijnen. In de interne bewustwording gaat je openheid zich stabiliseren en komt vrij van de condities. En dat zal moeten gebeuren. Werkelijke openheid is niet afhankelijk van condities. Uitgaande van een persoonlijke situatie heb je eerst te maken met condities, die handiger en nuttiger zijn dan andere. Maar blijf, als je iets van een opening ervaart, op die opening gericht. Ga precies na wat de essentie is van die opening. Je ervaart een stuk openheid wanneer je in de lente naar buiten gaat. Wat is daar de essentie van? Dat is het leven dat altijd maar doorgaat in zijn ontplooiing, dat is de universele levensenergie. Dan zie je dat je eigen situatie die universele levensenergie is en dat die niet afhangt van de conditie om in de lente naar buiten te gaan, of van het mooie weer. Als je bij de essentie bij blijft, blijft die stabiel, ondanks dat de omstandigheden kunnen veranderen.
Is dat duidelijk?  Dit is echt heel belangrijk. Een eerste herkenning treedt ergens in de verschijnselen op. Ga kijken wat de essentie daarvan is en blijf bij die essentie zodat zij zich duidelijk gaat manifesteren. Dat betekent dat je haar ook herkent als je eigen essentie. Wanneer die in je eigen zelfsfeer is gestabiliseerd, ben je niet meer afhankelijk van condities.
In de dagelijkse ervaring begint de herkenning van openheid in de condities; in inzicht is er de herkenning dat je vrij bent van condities.


Aan allen een zomerse groet,
Douwe Tiemersma


*

Mededelingen

De retraiteweek op Schiermonnikoog was opnieuw heel bijzonder. Op heel concrete wijze gingen we weg naar het centrum van zelf-zijn, zodat de hele geografie van het spirituele landschap duidelijk werd. De opnames van wat werd gezegd, zijn onder Downloads op de website te vinden. Enkele lange stiltes zijn ingekort.

De zomer is nu goed losgebarsten en geeft zijn eigen mogelijkheden ...
Ook de stiltegroepen in Brugge (4 juli), Leuven en Noordwolde (4 juli) hebben in deze tijd bijeenkomsten.
Van 3-10 september is er opnieuw een retraiteweek op Schiermonnikoog (Weken).
De halfjaarlijkse retraitedag is dit keer op 26 september.

De nieuwe Bijscholing Yoga Pranayama is bijna volgeboekt.
Non-dualiteit in de praktijk 2010, op vijf vrijdagochtenden: 5, 12,19 november, 3, 10 december 2010, van 10.00 – 12.30 uur.
Bijscholing Onbeperkt Ontspannen najaar 2010 (Pia).
De maandagavcondcursus Hathayoga zit vol; op de cursus Meditatie zijn nog enkele plaatsen.

*

Nieuw op de website

Bijeenkomsten en retraites
- Vlaanderen – Brugge: - 4 juli 2010

Teksten van betrokkenen
- Teksten van Joshua: Vrijheid (In mij is een ruimte, een stroom ….)
- Teksten van Harry: (Stilte, de ware zin, lijkt zinloos …)

Publicaties - Downloads: diverse satsang-gesprekken
2010-06-17b avond Schier12
2010-06-17a ochtend Schier11
2010-06-16b avond Schier10
2010-06-16a ochtend Schier9
2010-06-15b avond Schier8
2010-06-15a ochtend Schier7
2010-06-14b avond Schier6
2010-06-14a ochtend Schier5b
2010-06-14a ochtend Schier5a
2010-06-13b avond Schier4b
2010-06-13b avond Schier4a
20101-06-12b avond Schier 3b
2010-06-12a avond Schier 3a
2010-06-12 ochtend Schier2
2010-06-11 avond Schier1