2012/07 Blijf voortdurend in het globale gewaarzijn; dan gaat de ontwikkeling vanzelf verder

Jaargang 13 nr. 14 (26 juli 2012)

 Ook een stok geeft geen blijvend houvast

 
 
 
 
Je wilt vrij worden van je spanningsbanden met de wereld?
Laat dan elke spanning in je los.
Dan word je vrij voor de wereld.
Dan word je de wereld.
 
 

Rutger Kopland en vluchtigheid van de leefwereld

Kort geleden overleed Rutger Kopland.  Uit zijn gedichten was te merken dat hij gevoel had voor de grondeloze openheid.  Dat  was de reden dat er enkele gedichten van hem zijn opgenomen in onze rubriek ‘Non-dualiteit in Poëzie en proza’, onder andere deze.
 
In de morgen

Er moet iets zijn als we inslapen
we gingen liggen en sliepen in

wat was het dan - terwijl de laatste woorden
voor de wereld ijler en ijler werden:
maanlicht, verre hond, zacht ademen,
geuren van een man, een vrouw,
nacht, nacht en nog eens - wat was het

dat zei, terwijl ook het laatste woord nacht
was gedoofd: dit zijn onze eigen armen nog
waarin we uiteenvallen in dit zwarte gat
dit is nog ons eigen lichaam

dat iets zei, terwijl er geen woorden meer waren

??er moet iets zijn nu het woord morgen
langzaam oplicht en het morgen is
dat ons bijeen hield en loslaat
zoals we hier liggen
 
Zo wist hij iets wezenlijks los te maken bij zijn lezers. Als u meer wilt lezen, zie: Kopland.
 
Met het overlijden van Rutger Kopland is er weer iemand van de mensen verdwenen die belangrijk waren in de leefwereld van velen. Hij en anderen waren niet alleen belangrijk door wat ze produceerden, maar vooral doordat zij als bakens de geografie van de leefwereld vormgaven. Ieders leefwereld is opgebouwd uit dit soort markeringspunten. Iedereen heeft zo zijn eigen inrichting van het landschap waarin ouders, andere familieleden, leraren, politici, zangers, schrijvers, enzovoort een belangrijke plaats innemen. Zij zijn het skelet van de leefwereld, het veld van je leven waarin alles met alles heeft te maken maar waarin toch een structuur zit. Die veldstructuur bepaalt voor een groot gedeelte het eigen leven en wel op een niet duidelijk bewust niveau. Meestal krijgt de veldstructuur geen speciale aandacht, maar bijvoorbeeld bij familieopstellingen komt die structuur voor wat de familie betreft duidelijk aan de oppervlakte. Zelf heb je een heel belangrijke plaats in je leefwereld. Je staat in het centrum, maar doordringt ook letterlijk je hele levensveld. Dat vormt min of meer een geheel, doordat je zelf min of meer een geheel bent.
 
In de loop van de tijd zie je dat de bepalende vormen van je leefwereld niet zo vast zijn. De voor jouw relevante mensen komen te overlijden en worden niet vervangen. Zo wordt je wereld leger. De structuur die een grondslag was van je leefwereld, valt weg. Ze blijkt vluchtig te zijn. De dingen en mensen die je een paar jaar geleden met elkaar besprak en becommentarieerde zijn verdwenen. ‘De tijden veranderen’.
Dat betreft ook jezelf als persoon. De werkelijkheid van die persoon bestond uit vrij vaste eigenschappen en deze hadden een plaats in het netwerk van de relaties met de voor jou relevante mensen. Met het wegvallen van die mensen valt de eigen persoon weg, omdat nieuwe relaties niet zo’n fundament van het leven kunnen vormen als de oude. Het leven wordt leger en zinlozer.
 
De vluchtigheid van de leefwereld wordt in deze situatie wel erg duidelijk. Belangrijke mensen gaan dood en vallen weg. Allerlei bakens, de knooppunten in het netwerk van je leven verdwijnen. Daarmee verdwijnt ook het net dat onder je is gespannen en je een grond  geeft om op te leven. Een grondeloze openheid manifesteert zich. Die laat zich niet meer dichten door eigen energie te investeren in een geruststellend huis. De kracht van Maya is doorbroken.
 
Wat blijft er over? Grondeloze openheid. Het laatste dat er is: oneindig zijn-zelfzijn-bewustzijn-gelukzijn als oneindige openheid; verder: stilte en een oneindige potentialiteit.
 
Dit alles naar aanleiding van het overlijden van Rutger Kopland die ook dit gedicht schreef.
 
Zelfportret

Je ziet een man in de tuin
hij lijkt verzonken in zichzelf

die man ben ik, ik weet het
maar als je lang kijkt naar een foto
van jezelf verval je in gepeins -
wie je bent en wie je bedoelt
als je ik zegt, enzovoort

ik kijk en kijk in dat gezicht
en inderdaad – ben ik dat?

over het ik is veel nagedacht
ook door mij, maar de meningen
lopen nog steeds ver uiteen
ook die van mij – zoals dat gaat
met woorden die niet kunnen
worden begrepen

niemand heeft ooit zichzelf gezien
maar het verlangen blijft
naar het onzichtbare ik

je zoekt in wat er van je
overbleef een man in de tuin
 
 

Tekst Satsang

Wegen naar het standpunt van inzicht
 
Advaitagesprek met Douwe Tiemersma,  Schiermonnikoog, 5 juni 2012
 
Een belangrijke lijn van ontwikkeling is dus de steeds verdere inkeer in je eigen zelfzijn, dat is de steeds verdere inkeer tot non-duale openheid. Het begint gewoon op fysiek-lichamelijk vlak met bepaalde gevoelens waarvan je zegt: dat ben ik zelf. De aandacht gaat daarnaar terug vanuit de verstrooiing in de buitenwereld. De aandacht gaat in de richting van jezelf als de bron van de aandacht.
De ervaring blijft dan direct. Het ervarene is niet iets anders dat je met behulp van allerlei concepten en modellen leert kennen. Een middel is niet nodig. Het is een directe ervaring zoals de lichamelijke ervaring. Het is direct omdat je het ervarene zelf bent. Het staat niet op afstand. Je bent zelf datgene wat je leert kennen, wat je ervaart. Kennen en zijn gaan samen. Dat is meteen ook een vorm van non-dualiteit, een non-dualiteit van kennen en zijn. Die non-dualiteit blijft aanwezig, ook bij de verdere ontwikkeling.
Een kenmerk van dat directe interne kennen is dat je er geen moeite voor hoeft te doen. Je bent datgene wat je bewust bent. Het is niet een beoordeling met criteria, het is een direct vaststellen wat zich toont, wat opkomt. Verder niets.
 
Is kennen dan hetzelfde als bewustzijn?
 
Dan wel, ja. In het mentale kennen zit natuurlijk ook bewustzijn, maar dat wordt sterk bemiddeld door de concepten die daarin zitten. Hier valt het conceptuele steeds meer weg. Het is een heel passief aanwezig zijn en een intern kennen. Daarom kan het zich heel gemakkelijk ontwikkelen tot de grotere helderheid van het inzichtbewustzijn. Eigenlijk sla je daarmee de hele fase van het mentale kennen over. We hebben er al vaak naar gekeken, maar het is erg belangrijk. Daarom opnieuw: hoe krijg je die ontwikkeling, uitgaande van het interne bewustzijn van je lichaam, naar het inzichtbewustzijn? Je kunt het gemakkelijk regelen. Dan gebruik je het hulpmiddel van de voorstelling. Stel je voor dat je jezelf op een afstand ziet. Je maakt daar een beeld van en dat beeld neem je waar op een afstand. Als je dat iets langer aanhoudt, blijkt dat het waargenomene niet langer louter een voorstellingsbeeld is. Waarom niet? Omdat er in dat voorstellingsbeeld de actualiteit aanwezig is van je lichamelijke indrukken en gevoelens. Daardoor is het ervarene concreet, iets wat je ervaart als een concreet aanwezige werkelijkheid. Daarom is het zo belangrijk om je steeds ook bewust te blijven van die lichamelijke indrukken en gevoelens. Het veroorzaakt de concreetheid van je hele ervaringssituatie. Die lichamelijke indrukken en gevoelens zijn ergens gelokaliseerd, in de ruimte. Dat is alleen daar en niet ergens anders. Je kunt heel passief zijn en je merkt: dat is aanwezig, zonder constructie, zonder projectie. Dus dat is een mogelijkheid om verder naar het inzichtbewustzijn te komen, via die voorstelling van je lichaam in de ruimte met daarin dat duidelijke gevoel, die indrukken. Je gaat het lichaam en al het andere dan ervaren als ruimtelijke verschijnselen. En als je die zo ervaart, zijn het energetische verschijnselen. Ze beslaan een zekere ruimte, ze zijn ergens gelokaliseerd, ze zijn dynamisch, ze hebben niet zulke vaste vormen maar het zijn wel vormen.
 
Dat inzichtlichaam, kun je dat ook ervaren als stilte?
 
Eerst is er op het inzichtniveau je standpunt van bewustzijn van waaruit je de verschijnselen ervaart op een afstand. Zelf als bewustzijn daar, blijk je een subtiel lichaam te hebben dat we het inzichtlichaam noemen. Dat gaat langzamerhand in stilte over, naarmate de subtiele vormen steeds meer wegvallen.
 
Als je de weg naar het inzichtniveau via de voorstelling te geforceerd vindt, is er ook een zachtere wijze door alleen maar te blijven bij de concrete ervaring van je lichaam zonder actief afstand te nemen en een beeld te maken. Wanneer je blijft bij je lichamelijke gevoelens en indrukken zonder afstand te nemen, ontstaat er vanzelf wel enige afstand, wanneer je ze kunt ervaren in de ruimte. Je word je bewust van de ruimte links en rechts van je lichaam, voor en achter, boven en onder. Dan komt er vanzelf meer ruimte, de ruimte van bewustzijn. Je gaat de lichamelijke gevoelens en indrukken als een geheel ervaren. Dat is het gevoelslichaam. Als je het hele gevoelslichaam ervaart in de ruimte heb je direct ook weer het standpunt van ruimtelijk inzicht van waaruit je alles kunt aanschouwen.
(…)
Je krijgt dus zo een verdere inkeer, een verder terugkeren naar de bron van de ervaring die je zelf bent. Blijf daar helder, bewust, ontspannen. In dat globale gewaarzijn verblijf je en dan gaat het zich verder ontwikkelen.
 
Ik merk dat ik er nog meer over wil weten, maar dat lijkt zich op een ander niveau af te spelen.
 
Het gaat nu alleen om de directe ervaring. Verder niet. Dat is die beweging waar we het over hebben. Laat de rest maar rusten; ga gewoon kijken. Kun je je bewust worden van je lichamelijke gevoelens? Kun je daarbij blijven, zodat de ruimte van het inzicht ontstaat? Dan is het goed. Je moet wel mee gaan, stap voor stap, en dan kun je de rest laten zitten. Als je mentaal zegt: ik zou wel wat meer willen weten dan ben je uit de directheid. Het gaat om de directe ervaring. Blijf daarin. Dan blijft het een levend iets.
(…)
Op deze wijze moet je dus gevestigd raken op het standpunt van de waarnemer zodat het een moeiteloze situatie is en je je helemaal kunt ontspannen en alles kunt gadeslaan. ‘Ik ben de moeiteloze waarnemer van alles wat zich aandient.’ Laat dat zo blijven, heel concreet, heel helder in dat passieve bewustzijn waarin er een directe vaststelling is van de hele situatie en van alle aspecten van de situatie. Dan gaat alles vanzelf verder op een goede wijze.

De Pers

In de NRC van dinsdag 26 juni 2012 werd het katern ‘Mens en M’ gewijd aan de ‘Verleiding van het Oosten’: “De Oosterse renaissance die eind jaren zestig begon, breekt nu echt in Nederland door.” Ook het Advaita Centrum kreeg enige aandacht.

Mededelingen

De retraiteweek op Schiermonnikoog vanaf 31 augustus zit nu echt vol. Op 9 september is er een retraitedag op het centrum.
 
De Advaita Yogaleraren Opleiding (AYO) heeft nu een mooie website met alle informatie voor belangstellenden: www.ayo.nu of www.advaitayogalerarenopleiding.nl. Op zaterdag 26 augustus is er nog een Open Dag, vanaf 10 uur in het Advaita Centrum.
 
Op grond van nieuwe wetgeving heeft de belastingdienst de ANBI-status van Stichting Openheid per 1 augustus 2012 ingetrokken. Vanaf die datum komen uw giften aan Stichting Openheid niet meer in aanmerking voor de giftenaftrek voor de inkomstenbelasting. Indien hierover vragen zijn kunt u contact opnemen met Melanie Siliakus (Penningmeester), eventueel via het secretariaat.
 
Ellen houdt een Engelstalige weblog en Facebookaccount bij:
https://www.facebook.com/pages/Douwe-Tiemersma-the-groundless-Openness/325189437514065
The blog site: http://www.thegroundlessopenness.wordpress.com
 
In het kader van het project Jongeren geeft Pia in de herfst 2012 weer een Opleiding/Bijscholing Onbeperkt ontspannen. De lessen zijn op 6 oktober, 3 november en 8 december. Info www.a-dvaita.net - opleiding. De opleiding is als bijscholing erkend door de Vereniging van Yogadocenten Nederland.

 Kalender

Tenzij anders aangegeven vinden bovenstaande bijeenkomsten plaats in het Advaitacentrum, Fluwelensingel 53, 2806 CC in Gouda.

Bijeenkomst advaitagroepen