2-30 Openheid is geen notie van een persoon

jaargang 2 nr. 30 (25 oktober 2001)

Nieuws

Alweer de 30e Post dit jaar! We moeten maar eens kijken of dit zijn zin blijft houden. Gezien de aanmeldingen wel. We zitten nu bij de 160 abonnees. Er zijn vragen over een papieren uitvoering van Advaita Post door mensen die geen e-mail hebben. Misschien kan dat doorgaan, tegen betaling van de kosten, als er zich iemand meldt om dit systematisch te regelen. Velen zullen hebben gemerkt dat de uitspraken bovenaan kernpunten zijn in een gesprek in afgelopen dagen.

Nieuwsbrief Stichting Openheid Oktober 2001
De nieuwe Nieuwsbrief is uit, met het programma van de rest van dit jaar en de eerste helft van 2002. De aanmelding voor het weekend 20-21 april en de zomerretraites op Schiermonnikoog staat nu open. Het woord vooraf van de voorzitter, in een uitgebreidere vorm dan in de Nieuwsbrief kon worden opgenomen, staat in een bijlage. Met dank vooral aan Mariella en Leo voor het maken van het boekje.

Advaita-film 'De zee die denkt'
Op 7 december a.s. van 19.30 - 22.00 uur in Lantaren / Het Venster Rotterdam organiseren we een avond met en rond de film 'De zee die denkt'; zie de aankondiging als bijlage. De officiele kleurenposter, die ik er eerst in had staan, heb ik er maar uitgehaald om het geheel niet teveel bytes te laten worden. Deze is wel te zien op www.eur.nl/fw onder Nieuws. De avond is vooral voor studenten bedoeld, maar anderen kunnen aansluiten zolang de voorraad van kaartjes strekt. Het is kort dag, zodat het moeilijk is de kaartverkoop via bankbetaling te laten verlopen. Op de bijeenkomsten t/m 14 november zijn de kaartjes voor niet-studenten verkrijgbaar. Een korte tekst uit de film:

“Er was eens een zee.
Zee leefde in een volmaakt gelukkige en
natuurlijke staat van natheid en golven.
Maar op een dag bedacht zee zomaar
dat ze een boom was.
Dit idee ging nooit meer weg.
Zee was niet meer gelukkig.
[...]
Wat moet zee doen om weer water te worden?
'Niets natuurlijk', antwoordde ik.
'Je hoeft alleen maar de illusie los te laten
dat je een boom bent.’”

Weekend Hoorneboeg
Dit stukje laat ik ook nu nog maar even staan, want het weekend op de Hoorneboeg 3-4 november is de volgende happening. Het is nog mogelijk in te schrijven, en wel bij Lies Terlouw, tel. 0182-374585, of l.terlouw@hccnet.nl . Bij haar is ook verdere informatie te krijgen. Thema is 'Opgaan in het Al en leven in de wereld'. Daarbij komt o.a. het verlangen, de gerichtheid, acceptatie, overgave en het Ene/vele aan de orde.

Website
Volker Hinten is gestopt met het werk aan de website www.advaitacentrum.nl. Hij heeft de website opgezet en laatst nog vernieuwd tot een mooi en praktisch geheel. Volker, ook hier: hartelijk dank. Zelfs heeft hij nog gezorgd dat de overdracht naar de volgende webmaster goed verliep. Dat is Gert-Jan de Graaf. Als eerste karweitje heeft hij het opvragen van de oude nummers van Advaita Post erg snel en gemakkelijk gemaakt. Probeer maar eens. Er zijn verdere iedeeën over de uitbouw en verbetering van de site, maar als anderen goede suggesties hebben houden we ons aanbevolen.

Tekst

Vorige week stond hier een stukje uit de lezing die ik op het 2e Advaita Symposium hield over de non-duale ervaring. Nu een korte paragraaf over het vooraf-gaan van de non-dualiteit aan de ervaring van de verschillen tussen de ander en ik.

Non-dualiteit gaat vooraf aan de ervaring

De onuitsprekelijke eenheid is meer dan een ervaring of een gevoel. We spreken gemakkelijk over het gevoel van sympathie of van eenheid, dat opkomt en verdwijnt. Maar, het is meer dan een gevoel in mij, want ik en de ander gaan in die sfeer van eenheid op. Het is een zijnssfeer. Deze kan er ook nog zijn als er weer een ervaren is van de wereld en de ander.

Belangrijk om vast te stellen is, dat de open non-duale zijnssfeer oorspronkelijker is dan de duale werkelijkheid, omdat de laatste in de open ruimte opkomt, terwijl het omgekeerde onmogelijk is. Dat licht ik toe.

De non-duale zijnservaring van de ‘ander en ik’ is, zoals we zagen, vormloos, leeg. Zodra er een ervaringsstructuur ontstaat, is er weer een ik en een ander. De overgang vindt onder andere plaats als de non-duale sfeer van een diepe meditatie doorbroken wordt en er een bewustzijn van de ander ontstaat, bijvoorbeeld, wanneer wordt geroepen dat er koffie is. Dan is er de ‘ervaring’ van een differentiatie tot ik en wereld vanuit het Vormloze. Dat vindt ook plaats bij het ontwaken uit een droomloze slaap. Dan verschijnt langzamerhand weer de wereld met de ruimtelijke vormen en de tijd. Alle vormen komen uit het Vormloze voort, steeds opnieuw, het is onuitputtelijk. Het is mogelijk dat er een bewustzijn van de sfeer van non-dualiteit aanwezig blijft bij het opkomen van de wereld. Dan verschijnen de dingen en de anderen in die sfeer zonder deze te beperken.

De omgekeerde beweging is er ook, namelijk wanneer de wereld weer opgaat in, of overgaat in de non-duale zijnssfeer. Deze sfeer komt echter nooit op binnen de dualiteit. Dat kan ook niet, omdat ze een wezenlijke doorbraak betekent van de dualiteit. Vanuit een afgescheiden standpunt kan nooit de ongescheidenheid worden ervaren. Bij de overgang waarin de non-dualiteit zich manifesteert valt de dualiteit weg. Dan is er een herkenning a) van de non-dualiteit als de meest eigen sfeer van zelf-zijn, b) dat dat zelf-zijn er altijd al was, ook toen er nog een dualistische ervaring was en c) dat het de dualistische instelling was die de altijd aanwezige sfeer van ongescheidenheid verduisterde.

De overgang kan plaatsvinden vanuit het onderzoek naar het zelf. Als dat radicaal wordt voortgezet, blijkt de diepte van het zelf oneindig te zijn, een geheel te zijn waarin geen scheiding is met anderen. In het onderzoek van het zelf gaat het niet om iets anders, maar om dat wat je zelf al bent. Het gaat dus om een herkenning van de eigen diepste en meest oorspronkelijke identiteit die samenvalt met die van anderen. Het herkennen van deze oorspronkelijke zijnssfeer van eenheid die je zelf al bent en altijd al was, betekent dat deze sfeer voorafgaat aan elke ervaring van iets of iemand.

Ook in de loop van het menselijk leven gaat de non-dualiteit vooraf aan dualiteiten van de persoon en de wereld, van een ik en de ander. Individualiteit, dat wil zeggen, gescheidenheid van de ander, ontstaat pas in een vrij lang ontwikkelingsproces. Psychoanalytische en sociaal-psychologische theorieën beschrijven dit proces. In de psychoanalytische theorie wordt de lijn geschetst van een oorspronkelijke oceanische sfeer, via een symbiose met de moeder en een proces van differentiatie en individuatie naar het ontstaan van het zelfstandige individu. Ook de ruim aangehangen socialiseringstheorieën laten zien, dat het individuele ik met een zelfrelatie pas vrij laat in het leven ontstaat in een sociale context. Allerlei aspecten van anderen worden daarbij opgenomen in het ik (mimesis, ook narratief; zie lezing Jos de Mul). Voorafgaande aan dit proces is er een ongedifferentieerde sfeer, op grond waarvan er een individualisering en daarbij een scheiding tussen de ander en ik plaatsvindt. Van deze sfeer, de grond van zelf-zijn, kan men een besef of zijnservaring hebben.

Ter inleiding: Zijn we bereid ons van ons diepste Zelf bewust te worden?
Afgelopen maand heb ik geluisterd naar de gesprekken die plaatsvonden naar aanleiding van de terroristische aanslagen in Amerika. Af en toe deed ik ook een duit in het zakje door het naar onze eigen persoonlijkheid door te trekken maar alras ‘ging het weer over niets’, zoals men dat tegenwoordig zo mooi uitdrukt.
Ondanks dat ik dit een verschrikkelijke gebeurtenis vind, merkte ik hoe anders, vergeleken met veel van de mensen in mijn omgeving, mijn betrokkenheid bij deze ramp was. Mijn mijmeringen gingen uit naar ‘onze wereld’. Dit is wat wij als personen, als gescheiden ‘ikken’, in deze wereld elkaar aandoen. Terroristen die illegaal macht gebruiken en de politiek die dat legaal doet. Twee partijen die vanuit machteloosheid elkaar negeren, onderdrukken en  vernederen.
We verbazen ons misschien over terreur. Maar kennen of herkennen wij zelf de haat, de boosheid, die ontstaat uit machteloosheid en pijn? Hoe groot is de pijn die niet meer gevoeld wil worden maar zich alleen nog maar wil omzetten in vernietiging? En kennen of herkennen we ook niet het machtsgedrag of de beheerszucht  voortkomend uit gevoelens angst en machteloosheid?
De pijn van de machteloze, onderdrukte, vernederde mens is een andere pijn dan die van de zogenaamd machtige mens die zich vaak van zijn machteloosheid en pijn amper bewust is. De ene mens is gebaat bij het verstevigen van zijn macht of krijgen van meer macht en bij het bewaren van zijn onbewustheid over zijn machteloosheid. De meest in het nauw gedrevene kan op een gegeven moment niet anders dan naar verlossing zoeken voor zijn gevoelens van onmacht.
Echter beide partijen zoeken opnieuw hun oplossing/verlossing in diezelfde machtsverhoudingen d.w.z. in de tegenstelling ‘macht en onmacht’, daar waar het respect voor het Zijn van jezelf en de ander verdwijnt, daar waar minachting minachting oproept en wraak wraak. In deze wereld van de dualiteit worden alle tegenstellingen geleefd en uitgevochten en deze houden op deze wijze niet op te bestaan. Die wereld blijft die wereld, helaas!
Alleen wanneer wij bereid zijn ons bewust te worden van een diepere werkelijkheid van onszelf, de tijdloze ‘nu’-werkelijkheid die al deze tegenstellingen in zich draagt èn overstijgt, zal er geen wraak meer nodig zijn als antwoord op wraak. Ik hoop met heel mijn hart dat het velen van ons vergund zal zijn te ankeren in dit Ongedeelde-Zijn.
Het is dan ook verheugend te zien dat er dit laatste half jaar opnieuw veel belangstelling voor de Advaita-visie is. Inmiddels wordt de Grote Zaal van ‘Brandpunt’ in Gouda gebruikt voor zowel de gespreks- als de meditatie-avonden. Het zaaltje boven werd te klein. De werkgroepen ondervinden uitbreiding. Zo zijn we heel blij met de versterking in de werkgroep ‘Public Relations’ door Gert Jan de Graaf voor het onderhouden van de website en met Peter Koster als de coördinator van de nieuwe werkgroep ‘Gespreksopnames en –uitwerking’.
Wat betreft de werkgroep ‘Huisvesting’. De activiteiten hiervan zullen dit jaar nog op een laag pitje staan vanwege het tekort aan startkapitaal voor een Advaita Centrum. Er zijn wel ideeën over andere wijzen waarop zo’n centrum vormgegeven zou kunnen worden. Degenen die hieraan mee zouden willen doen of er verder over na zouden willen denken kunnen zich bij de coördinator, Odile de Westphalen, melden.
Voor de werkgroepen ‘Uitgeverij’, ‘ Advaita Post’ en ‘Advaita-avonden’ worden nog coördinatoren gezocht. Tineke van Klaren en Agnes Smits die al jaren de Advaita-avonden organiseren zouden binnenkort de organisatie aan anderen willen overdragen. Heel veel dank voor jullie voorbereidingen en zorg voor deze avonden!
Dat steeds meer deelnemers zich ook intensiever met de Advaita-benadering willen verbinden mag wel blijken uit het feit dat aan de oproep voor nieuwe leden voor de verschillende werkgroepen door 4 mensen gehoor is gegeven. Vele handen maken echt licht werk. Van harte welkom allemaal!

Voor de Advaita-weekenden in het voor- en najaar logeren we tegenwoordig in de ‘Hoorneboeg’. In april heeft iedereen dat als bijzonder prettig ervaren. De prijs is ietsje hoger maar er is geen corvée, waardoor de vrije tijd geheel naar eigen wens ingevuld kan worden.
Voor de 10-daagse retraiteop Schiermonnikoog was er een overinschrijving. Het was voor de eerste keer tien in plaats van zeven dagen en dat werd een bijzondere ervaring voor iedereen. Vanwege de grote belangstelling zal er volgende zomer de mogelijkheid zijn voor een 7-daagse èn een 10 daagse periode.

Ik wens iedereen de wil en bereidheid toe zich in zich Zelf te verdiepen, of dat nu thuis is of op een Advaita-avond, -weekend of -zomerweek, dat doet er niet toe want ‘Dat wat is” is immers “nu”!

Hartelijke groeten,
Willie Oudejans