2-34 Er hoeft in je geen aangrijpingspunt voor stress te zijn

Nieuws

Film
De filmavond 'De zee die denkt' (Lantaren/Het Venster, Gouvernestraat 133 Rotterdam) op 7 december a.s. begint om 19.30 uur (half acht)! De kaartjes zijn alle uitverkocht. De Gouvernestraat is als volgt te bereiken. Vanaf het Centraal Station: uitgang stadskant rechtdoor Kruisplein, 1e straat rechts West Kruiskade, eerste straat links Gouvernestraat. Met de auto: Ring Noord, afslag 14 Centrum, Schieweg, Schiekade, Hofplein, rechtsaf Weena, bij station linksaf Kruisplein, rechtdoor Westersingel, 1e straat rechts Nieuwe Binnenweg, 1e rechts Gouvernestraat. Van 19.30 - 20.00 uur is er een inleiding door de regisseur Gert de Graaf.

Symposium
Op vrijdag 14 december a.s. van 13.30 - 17.30 uur is er het symposium 'Verknipt of verlicht?'. Het wordt georganiseerd door het Centrum van Spiritualiteit en Filosofie in samenwerking met het Advaita Centrum. Het gaatd over de grenzen tussen spirituele verlichting en psychiatrische stoornis. Er zijn drie lezingen;

Drs. Norbert Scheepers (psychiater) ' Psychose of verlichting: zegeningen en gevaren van het transpersoonlijke'; dr. Douwe Tiemersma 'De gekte van de verlichting en de bijna-verlichting van de gekte'; prof.dr. Dick Swaab (dir. Ned. Inst. Hersenonderzoek) 'Verknipt of verlicht: het blijft neurobiologie'. Verder is er een debat waaraan ook dr. Jan Bor (voorz.), prof. dr. Andries van Dantzig en prof. dr.Otto Duintjer aan mee zullen doen.

Plaats: Bibliotheektheater, Hoogstraat 110, Rotterdam (bij Station Blaak); toegang f 25,- Verdere informatie: tel. 010- 4790809 en centrum@spiritualiteit-filosofie; www.spiritualiteit-filosofie.nl

Teksten

Een nieuw stukje tekst uit hetzelfde gesprek als de vorige keer, nu een volgend deel.
Uit een gesprek Schiermonnikoog 9 juni 2001 (3)
met Douwe Tiemersma

Wanneer er onafhankelijkheid is van de omstandigheden is er vrijheid. De overgang naar die vrijheid kan alleen maar plaats vinden als alles losgelaten wordt. Laten we nog eens kijken naar die overgang. We hebben vaker vastgesteld dat je niets kunt doen. Het enige is loslaten. Dat geldt ook voor de aandacht. Wanneer je kijkt naar speciale dingen, ben je daarop gericht; je ziet dit en je ziet dat. Dat houdt in dat je je aandacht daarop gevestigd houdt, dat je aandacht een bundel van licht is, die die bepaalde dingen laat oplichten; daarop ben je geconcentreerd. In die aandacht, in dat speciale zien van de dingen zit meestal een stuk concentratie en spanning. Wanneer het gaat om het loslaten, dan betekent het ook het loslaten van deze spanning in de aandacht, in de aandacht  van het zien, in de aandacht van het horen, een ontspanning van de geest, van de ogen, van de oren.

Wanneer je naar een open landschap kijkt, is er een ruim visueel veld. De ogen zijn zo gebouwd dat je ergens een brandpunt, een focus van je blik en daarbij ook een focus van de aandacht hebt. Dat kleine gebied zie je scherp. Daaromheen zie je nog wel van alles, maar veel minder scherp. Meestal beperk je je in de aandacht van het zien tot een heel klein gedeelte van het veld en dat betekent concentratie van het aandachtige zien. Wanneer er ontspanning komt, wordt ineens het hele visuele veld zichtbaar. Dan is het overal nog niet even scherp, maar het wordt wel zichtbaar. Hoewel je naar iets speciaals kunt kijken, kun je je bewust zijn van het hele visuele veld. De overgang van de ene naar de andere situatie betekent dat je in je zien ontspant, dat je je ogen ontspant, dat je je aandacht ontspant. Er ontstaat een globaal, ruim bewustzijn. Bij een verder ontspannen gaat dit ook naar achteren toe open en ook naar boven en naar beneden.

Wanneer je ergens op gefocust bent met een gespannen aandacht, wordt je daardoor beperkt. Je identiteit wordt dan gevorm door deze specifieke wijze van zien. Je bent een ziener met oogkleppen. Je bent gefixeerd op en zit vast aan een beperkt gezichtsveld. Er is alleen maar de relatie tussen dat object van het zien en jezelf daar achter je ogen als ziener. Daarom ben je onvrij. Wanneer de aandacht open gaat - laat die aandacht zich maar uitbreiden langs de horizon links en rechts - is er niet meer zo’n specifiek object dat terugwerkend jou bepaalt. Wanneer er aan die object-kant, aan de wereld-kant, alles open gaat, ga je meteen zelf open. Er is geen specifiek ik meer, omdat er geen specifiek object is. Door de ontspanning komt de wereld en kom je zelf open. Dan is er de natuurlijke situatie: die van vrijheid. Het is best aardig om op de eerste dag op Schiermonnikoog te gaan zien of de zee er nog ligt en het baken er nog staat, enzovoort. Maar, eigenlijk weet je het wel. Het is er allemaal in de openheid, het is er allemaal. Alles is er volledig in het hier en nu.

Ik hoop dat het duidelijk is. Aan de ene kant is er onvrijheid, wanneer er zo’n specifieke fixatie is, in het zien, in het horen, in het willen, in het verlangen, in het afweren. Steeds opnieuw wanneer er iets is in de wereld waar je je specifiek op gaat richten, betekent dat ook een verenging in de eigen sfeer. Daardoor word je dan gedefinieerd. We hadden het vanochtend nog even over de CD met de geluiden van het onweer. Wanneer dat gerommel weer aanzwelt, zijn er twee mogelijkheden. De eerste is die van afweer. Je hoopt dat het geweldige lawaai gauw stopt. Dat betekent dat je je hard opstelt tegenover het geluid en tegen het verdere geluid dat mogelijk nog gaat komen. Het gaat dan hard tegen hard. Je wordt dan gedefinieerd door het geluid van buiten met de reactie erop van angst en van denken. De tweede mogelijkheid is dat alles open blijft. Dan gebeurt alles zoals het gebeurt. Als het geluid voorbij is, is er eigenlijk niets gebeurd.

Als verontschuldiging voor de afsluiting en verharding wordt wel gezegd dat, wanneer je je opent, je zo kwetsbaar wordt voor de dingen die op je afkomen. Maar het is natuurlijk het omgekeerde. Wanneer je open bent, ben je onkwetsbaar. Dan gaat alles door je heen en het heeft geen gevolgen. Wanneer je je ergens op gaat focussen, krijg je een concentratie van eigen energie en dat verharde standpunt is een aangrijpingspunt voor krachten van buitenaf. Dan gaat het hard tegen hard en dan maar kijken wie de sterkste is. Vaak komt er zo veel op je af dat je er gestresst van wordt. Dat klopt, maar je geeft er wel zelf aanleiding toe omdat je jezelf zo hard opstelt tegenover al die krachten van buiten. Hetzelfde geldt voor impulsen van binnenuit die vanuit een hardheid en gespannenheid voortkomen. Wanneer je je helemaal opent is er nergens een punt dat gestresst  zou kunnen worden. Ook al ervaart iedereen in je buurt een stressvolle situatie, wanneer je vrij bent hebben die stresskrachten nergens in je eigen sfeer een houvast. Net als bij het handelen zonder centrum  kan alles plaatsvinden in het grote geheel. Dus vrijheid is vieren, loslaten. Alles zijn vrije loop laten gaan. Dan hoeft er niets, je hoeft niet iets speciaals te zien, je hoeft niet iets speciaals te horen, je hoeft niet iets speciaals te doen. Je loopt of fietst over Schiermonnikoog en overal is het perfect. Omdat het overal perfect is, moet je nergens naar toe, moet je niet op iets speciaals zijn gericht. Het mag wel want de wielen draaien wel door, de voeten lopen door, de ogen werken. Maar er moet niets, overal is het perfect, volledig, juist omdat het helemaal open is. Alles is in het hier en nu, het is niet elders.

Tekstje van Hans (Reeuwijk)

Alles is geschreven,
Alles is gelezen,
Alles is gezegd,
Alles is gehoord,
Alles is ontvangen,
Alles stroomt terug naar de bron.
De circel is rond.
Het binneste is buiten.