6-17 Stilte laat alles, ook de levensenergie, tot zichzelf komen

Mededelingen

Volgend weekend is er al de weekend-retraite op Hoorneboeg bij Hilversum (8 en 9 oktober). Zie de website voor informatie en opgave. Het thema is: Licht.

Van 10 t/m 20 oktober zijn er geen activiteiten. Er is even een herfstpauze.

De website is uitgebreid met een nieuwe afdeling: ‘Proza en Poëzie’, onder ‘Advaita Studiecentrum’. Het was al langer een idee om stukken tekst uit de literatuur (proza en poëzie) op te nemen waarin iets van de non-dualistische ervaring tot uiting komt. Bij vrij veel schrijvers en dichters is dat het geval. De eerste stukken kunt u lezen door hier te klikken. Ze zijn van Johan Andreas Dèr Mouw (‘K ben Brahman. Maar we zitten zonder meid), van Felix Timmermans (‘k Zocht U altijd buiten mij,/ tot het leven mij verwondde,/ en ik U, o zaalge stonde,/ in mijzelve heb gevonden!) en van Vasalis (alleen nog maar het sterke licht/ het rode, zuivere van de late zon/ te zien, te volgen – en de eigen weg te gaan/ Het werd, het was, het is gedaan).

Waarschijnlijk hebt u onder ‘Advaita Spirituele Weg’ al de nieuwe rubriek ‘Brieven’ gezien, waarin toegestuurde brieven en andere teksten komen met een eventuele reactie. Een begin is gemaakt. Hieronder staat meer over de recente brieven die gaan over stilte en de stiltedag.

Alvast een aankondiging van een nieuw symposium in Rotterdam op 11 december, in samenwerking met het Centrum voor Spiritualiteit en Filosofie. Dit symposium staat in de reeks over psychotherapie en psychiatrie en heeft nu een meer toegespitst onderwerp: Zelfmoord. Psychiatrische, filosofische en spirituele aspecten. Klik hier voor meer informatie op de website.

Stilte en heling

Er was weer een ‘Stiltedag’. De stilte is onpeilbaar en werkt daarom diep door. Stilte opent, lost op, tot in het absolute. Een paar schriftelijke reacties zijn de moeite waard om hier naar voren te halen. Zij staan uitgebreid op de website onder ‘Brieven’.

‘Alles is dan zo duidelijk, elke blik, elk gedrag, alles komt zo nauw. Ik weet dan precies ook wat de perfectie is. Helemaal open zijn, ontspannen zijn en dan is alles zoals het moet zijn. ...
... voelde ik zoiets van: ja, dat is wat ik al heel lang zoek, zo’n dag zoals ik me dat zou kunnen voorstellen bij Ramana Maharshi. Stilte, doordringende stilte, hoge trillingen die het ego in zachtheid laat oplossen, volledig Een-zijn met het Ene ...
Ja, fijn dat het allemaal kan! ‘ (Brief 6)

Hoe zit het nu met Stilte en zelf-zijn?

‘... om te kunnen zeggen '' Ik ben de Stilte''...wat identificeren toch letterlijk inhoudt ... moet er wel iets van een zelf-gevoel blijven ... anders kan ik het zo niet noemen. ... Daar is een soort oplettendheid bij die dat heel erg in de gaten houdt en opmerkt als ik het kwijt ben ... komt dit opmerken van het 'ego'?.
Zeg je nu ...''blijf daar maar bij ... want tenslotte valt het ''ik ben'' wel weg ... of moet ik niet steeds het zelf-gevoel terughalen ... ‘ (Brief 4)

Uit het antwoord:
... blijf zo lang mogelijk bij je zelfgevoel in de Stilte. Dan ervaar je, als je je maar ontspant, dat je Zelf Stilte bent. De helderheid of oplettendheid die daar nog in zit is geen ego (beperkt zelf), maar uiteindelijk het onbeperkte Zelf-zijn dat ook het karakter heeft van (intern) bewust-zijn. Dat is de sfeer van het kosmische sat-cit-ananda of 'Ik ben'.
Daarnaast is er ook iets anders. In het begin richt je je op de stilte. Net zoals het zelf-zijn zich ontpooit in de loop van de ervaren ontwikkeling van ego naar Zelf-zijn, ontwikkelt zich ook de stilte van een object van het ik tot de absolute Stilte. Op het kosmische niveau van 'Ik ben Stilte' gaat zich de absolute Stilte manifesteren. Daarin gaat ook het kosmische zich oplossen. Die uiteindelijke Stilte is dus niet afhankelijk van het Zelf-zijn en toch is het niet verschillend van jeZelf. Dat wil de formule Atman is Brahman zeggen.
Het enige wat je kunt doen is zo lang mogelijk intern oplettend jezelf blijven, maar dit geheel steeds meer ontspannen laten en zo laten zuiveren. Uiteindelijk is het dus de volledige overgave waar het om gaat ...

‘Douwe, zondag/stiltedag was mooi. In de Ayurveda raden ze dit ook aan. Ik heb nu zelf kunnen constateren dat (naast heerlijk uitrusten, en Datgene waar je niet over hoeft te praten) het ook heel heilzaam werkt voor het lichaam, de ‘lichaamskracht’ is weer terug, mooi hoor. Dit gegeven zou dus ook voor 'zieken' belangrijk kunnen zijn. Om je even te laten weten.’ (Brief 5)

Stilte laat alles en iedereen op alle niveaus tot zichzelf komen. Je ervaart: Stilte werkt universeel helend en éénmakend, zodat alles, ook de levensenergie, bevrijd wordt.

In een andere brief wordt de vraag over een ‘ziekte’ gesteld.

‘Toen ik 28 was, viel ik stil met mijn doorvorsingen. Ik besefte dat ik geen zogenaamde 'klare geest' kon wórden, laat staan deze kon maken. Er restte mij niets anders dan gewoon mezelf te zijn. Dus om gewoon de mens te zijn die me als klein kind ook al als vanzelf afging. In die, zeg maar, spirituele onmachtigheid, waarin ik zelfs niet het minste kon verwezenlijken omdat alles toch maar van pure opzet, manipulatie en zelfbedrog getuigde, herkende ik me sterk in wat U.G. Krishnamurti allemaal vorm gaf. Van de (opgetekende) 'vreselijke fysieke pijn' die hij vóór en na het binnengaan van de 'natuurlijke staat' onderging, begreep ik destijds niets. Die (opgetekende) 'ontzettende hoofdpijnen' van J. Krishnamurti vond ik toen ook maar overdreven.
Nu wil het volgende dat ik - totaal verbaast als ik was - vanaf mijn 29ste ernstige problemen kreeg met geluid. ... Zelfs een geringe hoeveelheid prikkels kan voor mij ondraaglijk worden. Een jaar later werden mijn ogen extreem gevoelig voor lichtprikkels, zowel voor kunst als natuurlicht. En mijn tastzin kreeg het met kleding te verduren. ... Het vreemde is dat ik geen organische afwijkingen heb. ... Niemand heeft ooit van de, toch wel extreme zintuiglijke overgevoeligheid gehoord. ...’ (Brief 2)

Uit het antwoord:
Dat er ziekte en pijnen kunnen zijn bij het verdwijnen van de zelfbetrokkenheid, is bekend. Over de oorzaken heb ik nauwelijks iets gehoord of gelezen.
Het is in ieder geval een energetische zaak. Bij het radicale inzicht en de overgave wordt de energetische sfeer erg ijl (daarbij wordt de gevoeligheid veel groter), terwijl er nog allerlei brokken energie kunnen zijn die niet zomaar mee kunnen gaan in die ijlheid en niet zomaar oplossen. Dat is de biologische transformatie. Deze onevenwichtigheid gaat meestal na enige tijd over als er een blijvende ‘vestiging in Brahman’ is. In bepaalde scholen, bijvoorbeeld het non-dualistische Kashmir Shaivisme, wordt aanbevolen pranayama te blijven doen, juist om die energieën zich gemakkelijker te laten harmoniseren.
Als alles open komt is het vanzelfsprekend dat de gevoeligheid veel en veel groter wordt dan voorheen, ook de gevoeligheid van de externe zintuigen. Bij jou is er blijkbaar een extreme overgevoeligheid van je zintuigen. Bij de extra-factoren zal ook de lichamelijke constitutie een rol spelen, maar de onevenwichtigheid ‘in verticale zin’ is duidelijk. Wat er precies aan de hand is, kan ik met deze informatie niet zomaar zeggen; wel dat de volgende elementen meespelen.
Je ogen zeggen: niet dat licht van buiten; je oren zeggen: niet dat geluid van buiten, enzovoort. Dat zeg je dus zelf, op biologisch vlak.
Wat opvalt in je verhaal is de uitdrukking ‘spirituele onmachtigheid’. Natuurlijk is die er: niemand kan de ‘realisatie’ regelen. Als die onmachtigheid er komt, terwijl er geen realisatie is van het ‘hoogste zelf’ en het biologische niet is getransformeerd, kan er een verlamming op dat biologische niveau ontstaan. Zelf heb ik dat in een periode ook ondervonden. In die toestand is er nog een identiteit met het lichamelijke bestaan, het lichamelijke bestaan dat geen poot meer heeft om op te staan. Dat wordt ontzettend kwetsbaar in alle opzichten. Dan wil je de energieën van buiten tegen houden, een eenzame plaats zoeken die bescherming biedt, het huis blinderen, enzovoort. Vanuit de openheid voor Openheid wordt een lichaam in de oude zin onmogelijk.
Dat is dan ook de gevaarlijke kant van de woorden van U.G. Krishnamurti, waarin jij je herkent, dat het namelijk zou gaan om terug te keren tot een eenvoudige materialiteit. Natuurlijk is heel veel van wat men als spiritualiteit verkoopt een soort opium. Wat toch belangrijk blijft is de concrete zijnservaring van het zelf-zijn dat al aanwezig is op het vlak van het lichamelijke gevoel, maar essentieel alles omvat. Als dit wordt gerealiseerd, is er een identiteit met alles en iedereen. Je bent het licht, je bent het geluid, etc. letterlijk, zonder specifiek centrum. Dan is er geen tweeheid; alles, ook het biologische, is opgegaan in de onuitsprekelijke non-dualiteit.
Op praktisch vlak raad ik je aan eerst terug te keren tot het lichamelijke gevoel van zelf-zijn en dit met behulp van een meditatieve aandacht en ademenergie (pranayama) te versterken. Dit kan spontaan gebeuren zoals het ademen. De ademenergie zorgt op bio-energetisch vlak voor een grotere interne energetische druk en stevigheid die in evenwicht komt met de druk van buiten (licht, geluid, enz.).
Dan is er de duidelijkheid van inzicht. De lichamelijke sfeer van zelf-zijn blijkt bij nader onderzoek oneindig te zijn. Dus zelf ben je oneindig. Je bent ook het zelf van het licht, het geluid enz. Dat oneindige zelf-zijn blijkt ten slotte overal en nergens te zijn. Er is alleen maar een non-dualiteit.
Het punt is dat elke fase bewust en concreet wordt ervaren, ervaren dus als zelf-ervaring. In de laatstgenoemde fasen is totaal geen activiteit meer van een ik. Dat wordt dan niet als ‘onmachtigheid’ ervaren, omdat er een zijnservaring is van een zelf-zijn dat alles en niets is. Als er iets plaatsvindt, vindt dit plaats in het grote geheel. Zelf kom je als licht je ogen binnen, als geluid je oren. Voor zover ogen, licht, oren en geluid bestaan, zijn zij ook energieën in het grote geheel zonder scheidingen.

Tot zover nu maar.
Met vriendelijke groet,
Douwe Tiemersma

Oproep:
Als iemand iets meer kan zeggen over de lichamelijke overgevoeligheid en de daarmee samengaande pijn in verband met een spirituele weg, zou het fijn zijn hierover iets te horen. Brieven kunnen naar brieven.