9-15 Een beetje meer inzicht kan het lijden opheffen

Jaargang 9 nr. 15 ( 14 oktober 2008)

Mededelingen

Het weekend op de Hoorneboeg over de aard van het bewustzijn was met de groep bijzonder goed, ‘adembenemend’ volgens een mailtje van een deelnemer. De gespreksopnames komen op de website en op CD.

De activiteiten staan even stil. Op de 26e is er weer een Stiltedag.

Op 7 november is er een speciale filmavond waarop de advaitafilm ‘De zee die denkt’ wordt vertoond. Er is dan ook een gesprek met de maker van de film Gert de Graaff.

Op de woensdagavonden voorafgaande aan de satsang is er onder begeleiding van Agnes een open meditatie vanaf 18.30 uur. Iedereen kan daarna vrij binnenlopen tot ongeveer 19.30 uur. Er liggen matjes en kussentjes. Voorlopig is het een experiment dat na een tijdje wordt geëvalueerd.

Hieronder staat de tweede helft van het interview in InZicht over de aard en de praktische aspecten van relaties.

Tekst

Relaties
Interview in Inzicht 10. nr. 3 (september 2008) met Douwe Tiemersma door Pia de Blok – deel 2

Karma

Onze kater Polle laat gewoon alle poezen toe in de tuin. Het jonge katertje van onze zoon was er even en ging blazen tegen Polle, maar hij deed helemaal niets.
Dat is een verlicht beest.

Dus bij verlichte mensen speelt dit ook geen rol.
Nee, de energetische ik-dynamiek speelt geen rol. Omdat er altijd al die oneindigheid van zelf-zijn is.
Het zit mooi in elkaar.

Als energieën zijn uitgewerkt stopt een relatie voor iemand terwijl het voor de ander nog wel een tijd door kan gaan. Waar komen die energieën om langere tijd aan één persoon vast te houden vandaan? Is dat soms karma?
Als twee energetische velden van zelf-zijn samen komen tot één groot veld, is het een heel positieve ervaring. Dat houdt mensen bij elkaar. Als iemand liever een scheiding heeft, gebeurt dit omdat hij of zij daarin een weg ziet om tot verdere verruiming te komen. Dan trekt zijn energie terug uit de eerdere gezamenlijkheid. Als die ander het samengaan met de ander nog steeds als positief ervaart, heb je natuurlijk een probleem.
Over de wijze waarop het doorgaat is weinig te zeggen. Je kunt zeggen dat het een zaak is van karma. Karma is een bepaalde structuur en kwaliteit van heel basale energieën.

Als je gelooft in karma.
Ik zie de energetische patronen bij mensen, die in hun geschiedenis gevormd zijn. Dat kun je karma noemen. De patronen van voelen, oriëntatie, verwachtingen, ideeën, gerichtheden, reacties spelen een rol wanneer twee mensen bij elkaar komen. Sommige patronenparen komen beter overeen dan andere combinaties. Als het klikt tussen twee verschillende mensen, zeg je ‘op elk potje past een dekseltje’. Zo kun je dat energetisch wel bekijken.

Ja in één leven, want zolang men gelooft in eerdere geboortes zou je weer over een zin gaan praten of over een doel.
Ja, dat laat ik maar open.

Ontspanning van het ego

Is uitgewerkt energie als van een vallende ster, een uitgewerkte ster
Dan bedoel je met die ster de extra energie die vrijkomt bij die combinatie van twee mensen,  bij het samengaan. Dat geeft een enthousiasme, een energie, een vreugde en dat extra kan natuurlijk verdwijnen wanneer die energie niet meer als gemeenschappelijke energie ervaren wordt. Dan krijg je weer het terugtrekken op het eigen individuele territorium.

Dat heeft dan te maken met het karma van dit leven.
Je kunt zeggen dat er op energetisch niveau bepaalde resten overblijven van processen die er geweest zijn. Wanneer er een relatie aanwezig is geweest en het is op de een of andere manier afgekapt, dan blijven er altijd resten in de eigen energetische sfeer zitten, en dat noemen we karma.

Vaak zie ik dat het in de tijd ook wel oplost.
Ja, het is wel de vraag of het inderdaad honderd procent oplost of dat er ook nog niet iets blijft zitten.

Kunnen mensen daar zelf iets aan doen?
Dan kom je op het principiële punt terecht, dat is niet meer energetisch. Dat je werkelijk ervaart dat al die processen er eigenlijk niets toe doen. Dat er altijd al eenheid is. Dat is niet iets wat een mens kan regelen. Het enige is zoveel mogelijk bij dat besef te blijven.

Hebben mensen conflicten nodig?
Mensen houden conflicten zolang ze vasthouden aan zichzelf als een ik-persoon, als ego. Ego’s willen zichzelf altijd verruimen. Daar hebben we het over gehad, vooral over de mogelijkheid dat er een ontspanning van het ego komt in de liefde. Als er geen totale ontspanning en loslaten komt, blijft het ego zijn kracht gebruiken om zich te verruimen ten koste van anderen. Dat betekent dat het altijd in conflict met anderen is. Dit komt dan bij zijn innerlijke fundamentele conflict dat hij eigenlijk eenheid wil en zijn beperkte bestaan wil bewaren.

In non-dualiteit zijn er totaal geen energieën meer die beperkend werken. Zolang Openheid niet verwezenlijkt is zie je mensen achter relaties aanlopen die onmogelijk blijken te zijn. Soms vervreemden ze zelfs van de maatschappij door zich alleen op die ene onbereikbare relatie te storten. Wat zeg jij tegen die mensen?
Ze zullen moeten zien hoe het zit met henzelf. Zo’n fixatie komt voort uit een heel beperkt standpunt en door oogkleppen. Vanuit een iets grotere afstand bekeken zie je zo dat dat problemen oplevert. Natuurlijk, als het zo is dan is het zo. Je hebt het te accepteren. Alleen je hoopt dan dat dat lijden van die ander zal stoppen en dat kan alleen maar door zich te realiseren hoe het werkelijk zit. Dat dat beperkte standpunt niet nodig is, dat er een veel grotere ruimte is. In de loop van het leven heb je ook vaak dat bepaalde dingen slijten. Maar goed, moet je eens kijken wat voor lijden het intussen heeft veroorzaakt.

Non-dualiteit en eigen energieën

De dynamiek van de relaties tussen twee ik-personen kun je dus bekijken op het niveau van de gevoelsmatige energieën. Dan is het bestaan, de eigen levenssfeer, een soort territoriaal veld. Het ene veld kan contact maken met een ander en dan krijg je de dynamiek van een relatie. Als twee mensen bij elkaar komen, kan er nog een scheiding zijn, maar ze kunnen elkaar raken (Douwe pakt twee ronde onderzetters en legt de twee onderzetters net tegen elkaar aan). Zo hebben ze een communicatie. Ook op afstand ‘ik zeg iets tegen de ander’ (onderzetters gaan een stukje uit elkaar) kan er een communicatie en informatieoverdracht zijn. Zo wordt het meestal gesteld. Maar in feite is er bij echte communicatie altijd een zekere overlap (schuift de ene een stukje over de ander). En eigenlijk is een relatie pas mogelijk doordat er in de diepte een eenheid zit. (De ene hand legt de onderzetters een klein gedeelte over elkaar en de andere hand gaat naar de vloer om de diepte aan te geven). Die diepte van eenheid wordt meestal niet zo ervaren op het gebied van de dualiteit van de individuele personen. Dan willen mensen op het duale niveau een volledige eenheid bereiken. Maar dat blijkt op dít niveau nooit haalbaar te zijn. Je hebt daar altijd te maken met de ervaring van een praktische situatie met verschillen en scheidingen. Helemaal open komen is pas mogelijk als je die diepte herkent van eenheid (de onderzetters legt hij plat op elkaar en de andere hand diep naar de vloer gericht).
Er kan een derde persoon bij komen (pakt een derde onderzetter en legt die naast de twee die precies op elkaar liggen), die van één van de twee houdt en zoveel mogelijk een eenheid probeert te krijgen. Dat betekent concurrentie, want de tweede ander richt zich daar ook op. Dan gaan sterke energieën werken. Dat is een hele dynamiek.

Maar dat is allemaal op persoonlijk niveau.
Dat is allemaal op persoonlijk niveau; zo werkt het. Als je op deze wijze kunt gaan zien, krijg je er een duidelijker kijk op. Je herkent de processen. Je ziet dan ook dat de mogelijkheid van gedeeltelijke eenwording op dit niveau pas mogelijk is omdat daar die diepe basis zit van eenheid die er altijd al is (hand gaat nogmaals naar de grond). En dat je dus niet op dat persoonlijke niveau hoeft te blijven zitten.

Als er wél die zeldzame altijd doorgaande klik tussen twee mensen is, inclusief een honderd procent eenheidservaring,  wat kun je daar nog over zeggen?
Dan is er blijkbaar de realisatie van volledig éénzijn, waarbij de vormen niet meer beperkend werken; dan is er totaal geen relatie en geen relatie-problematiek; dan is er overal universele liefde en Stilte die alles te boven gaat.

Als laatste, de stelling: Waar maken we ons druk om: mensen leven toch in een fictieve wereld?
Het fictieve van de wereld komt voort uit de eigen en gemeenschappelijke projecties. Als je dit doorziet, vallen de problemen weg die daardoor worden veroorzaakt. Voor zover er mensen zijn die in hun projecties vastzitten, lijden zij. Dat is triest, vooral omdat het niet nodig is. Een beetje meer inzicht kan dat lijden opheffen.

Embedded figures

Bovenaan staat een plaatje (Freud) waarin twee plaatjes zijn verwerkt. Je kunt het ene of het andere plaatje als voorgrond nemen, waarbij de andere achtergrond wordt. In Advaita Post 6 nr. 15 (sept. 2005) heb ik daar iets over geschreven. Een stukje eruit is het volgende.

‘Beperking van de eigen wereld en van je zelf vindt op allerlei niveaus van functioneren plaats, niet alleen op dat van het denken, maar ook op dat van de zintuiglijke ervaring. Het zien van iets wat je belangstelling heeft, wordt al gauw een concentratie, waarbij het visuele veld is vernauwd tot het voorwerp en jezelf gereduceerd bent tot de ziener van uitsluitend dat voorwerp. […]

Een andere benadering is echter ook mogelijk. Die is in niet-westerse culturen meer te vinden dan in de onze. In de New Scientist van 27 augustus jl. staat het verslag van een experiment waarin de oogbewegingen van studenten werden geregistreerd bij het kijken naar plaatjes van een figuur tegen een achtergrond, onder andere een tijger in een jungle. Amerikaanse studenten bleven veel langer kijken naar de figuur dan Chinese studenten, die wel de figuur bekeken maar veel meer oog hadden voor de achtergrond. Blijkbaar, zo concluderen de onderzoekers, hebben zelfs verwesterde Oost-Aziaten meer aandacht voor de context van verschijnselen dan westerse mensen.’

Soms zijn figuren in een ingewikkelder geheel getekend, zodat je die moeilijk kunt herkennen. Soms zien mensen een patroon of figuur die er helemaal niet is! In Science van 3 oktober jl. staan de resultaten van een onderzoek hierover. Het bleek dat juist mensen die eerst in verwarring of aan het wankelen werden gebracht, allerlei patronen gingen zien die er niet waren. De onderzoeker concluderen dat mensen juist onder onzekere omstandigheden naar patronen en structuren zoeken, zodat ze weer houvast en zekerheid krijgen.

Dit kunnen we ook positief interpreteren: hoe meer je bewust in de zekerheid van jezelf bent, des te minder je jezelf en je ervaring inperkt, des te vrijer je blijft en des te rijker de wereld is.
Laat die vrijheid en rijkdom maar oneindig worden.

Allen een hartelijke groet,
Douwe Tiemersma