2009/12 Als de eigen diepte van licht volledig wordt herkend, is het perfect

Jaargang 10 nr. 21 ( 21 december 2009)

Mededelingen

De laatste bijeenkomst van dit kalenderjaar is de Retraitedag op 27 december, vanaf 10.00 uur. Na afloop is er voor iedereen de gelegenheid elkaar te spreken met een drankje en hapje.
De eerste woensdag-satsang in het nieuwe jaar is op 13 januari.
Als Teksten in deze laatste aflevering van de 10e jaargang van Advaita Post zijn er twee stukken van de geslaagde dag in samenwerking met de Koorddanser: een syllabus voor de deelnemers en aantekeningen door Pia.  Dan volgt er een heuse, in deze tijd passende, ‘kerstoverdenking’.

Workshop De Koorddanser ‘Kennismaken met non-dualiteit’

28 november 2009

Non-dualiteit
Spiritualiteit is de verruiming en zuivering in bewust-zijn. Deze beweging gaat in de richting van een steeds grotere eenheid of non-dualiteit. Het woord non-dualiteit heeft de voorkeur, omdat deze minder dan ‘eenheid’ het gevaar loopt als totaliteit te worden opgevat. Het verwijst naar de sfeer van Openheid waarin jezelf, de anderen en de wereld aanwezig zijn zonder scheidingen. De hele rijke verscheidenheid heeft daaraan deel. In de ervaring is dat wat je ervaart niet verschillend van jezelf die ervaart. Als visie is het non-dualisme een mens- en wereld­beschouwing. Daarin worden de grenzen en scheidingen, onder andere tussen mij en de ander, gezien als aan­geleerd en betrekkelijk. In alle culturen is de non-dualistische visie te vinden. Het is de kern van alle religies en elke spiritualiteit. Het is dus de moeite waard een duidelijke ervaring van en een helder inzicht te krijgen in de non-duale aard van jezelf en de werkelijkheid, voorafgaande aan de gescheidenheid, de tegenstellingen en conflicten.

Onderzoek van het eigen lichaam
In het eigen lichaam blijkt de non-dualiteit erg duidelijk aanwezig te zijn.

Ga eens met je aandacht naar binnen in je lichaam en word je bewust van je interne zelfsfeer. Is in deze interne ruimte een scheiding te vinden? Zit ergens een echte kloof?

In de interne ervaring is het lichaam één geheel. Biologisch gezien: in een organisme hebben alle delen met elkaar te maken. Als één onderdeel ziek is, lijdt het hele lichaam. Ervaringsmatig kun je dat intern vaststellen, in je eigen gevoelsmatige lichaam.

Ga nog eens met je aandacht naar binnen in de sfeer van je lichamelijk-gevoelsmatige zelf-zijn en ga dan met je aandacht naar rechts toe. Is daar ook nog diezelfde gevoelsmatige zelf-sfeer of houdt die op bij je huid?  Ga dan nog verder naar rechts. Hoe ver kun je naar rechts gaan zonder dat die sfeer van lichamelijk zelf-zijn wegvalt? Blijf concreet en nuchter ervaren: de sfeer van je gevoelsmatige zelf-zijn. Maak geen cognitief beeld van je lichaam, maar ga met je gevoelsmatige kennen verder. Hoe ver kun je gaan? Waar zit een grens? Is er een grens met de anderen die rechts aanwezig zijn? Ga dan naar links op dezelfde wijze ... Hoe ver kun je gaan? Ga dan met je aandacht naar voren en naar achteren, naar boven en naar onderen ... Hoe zit het nu? Stel je dan ook vast dat je eigen lichamelijke zelfsfeer oneindig is, zo groot als de hele kosmos? En dat iedereen en alles daarin een plaats heeft?

Je hebt geleerd: daar ergens zit een huid, daar houdt mijn lichaam op en begint de buitenwereld. Bij het innerlijke onderzoek naar je lichamelijke zelf-zijn, merk je dat het beeld van je lichaam met zijn huid een voorstelling is in je denken. Als je je denken nu eens weg laat vallen en heel duidelijk en helder van binnen gaat vaststellen hoe het zit, blijkt die lichamelijke zelfsfeer oneindig ruim te zijn en zonder interne scheidingen. Het is een kosmos van zijn-zelf-zijn. De materiële dingen en alles wat je zintuiglijk ervaart verschijnen in die sfeer van universeel zelf-zijn en je voelt ze van binnen uit. Dus de mensen en andere levende wezens en de dingen zijn niet verschillend van jezelf. Zij zijn jezelf, op dezelfde wijze waarop je handen en je voeten tot je zelfsfeer behoren. Zo is er is dus een niet-tweeheid of non-dualiteit die heel duidelijk aanwezig kan zijn.

De ander als je zelf
Ga twee aan twee zitten. Doe de ogen dicht en de ander laat de volle hand rusten op jouw arm. Wat voel je? Welke werkelijkheid is dat? Ga niet wat je weet projecteren; het gaat om het zo onbevooroordeeld vaststellen wat er is waar te nemen. Wat ervaar je nu werkelijk?

Er is een gevoel waarbij je niet meer apart jezelf (je huid) ervaart en de hand van de ander. In de ervaring is er één verschijnsel. Je ervaart niet je huid apart en de hand van buiten apart. Ze zijn helemaal samen gekomen. Het is één gevoelsmatig verschijnsel. Noem het maar huid-hand.

Als de ander ook de ogen sluit, ervaart hij/zij dit dan ook?

Ervaar je dat gevoel huid-hand in de ruimte? Zie je dat het lichamelijke van jezelf en wat zogenaamd van buiten van de ander komt helemaal samen zijn? Dat er een non-dualiteit is van jezelf en de ander?

Niet alleen bij het voelen, maar ook bij het zien is de non-dualiteit duidelijk, als je maar de goede instelling hebt.

Je kijkt naar iemand anders, eerst bij een afstandelijke instelling. Stel vast wat je dan ervaart.
Laat je dan ontspannen en je instelling gevoelsmatig worden. Ga eventueel terug naar je hartsfeer. Word je bewust van je gevoelssfeer, laat die sterker worden en stel je voor dat je de ander graag mag. Kijk dan in deze sfeer naar de ander. Wat is het verschil in de situatie met het vorige zien?

Het zien is sterk dualistisch, want het zien stelt op afstand iets vast. Maar er is ook een ander zien, een gevoelsmatig zien waarin geen afstand aanwezig is. Je kunt ook alles zien in de sfeer van je eigen lichaam, je eigen lichaamsgevoel, je gevoelslichaam. Je ziet iemand anders vanuit je hart. De afstand valt weg en direct kun je vaststellen: er is geen tweeheid met die ander maar een non-dualiteit. Als er een beetje ontspanning komt, zak je vanzelf naar beneden. Je gaat weer gevoelsmatig zien vanuit je hart en ziet dan de scheiding verdwijnen.

Jezelf als bewustzijn
Kijk naar iets voor je en laat je bewustzijn uitbreiden naar achteren totdat je je ook van jezelf als waarnemer bewust bent. Je stelt vast: ik ben waarnemer (subject) en ben me bewust van het waargenomene (object).
Je kunt je waarnemersstandpunt ook naar achteren/omhoog verleggen en je lichaam van een afstandje observeren. Je stelt vast: ik ben waarnemer (subject) en ben me bewust van het waargenomen lichaam als object. Ik ben meer dan dat lichaam.
Word je opnieuw van jezelf bewust op dat standpunt van het getuige-bewustzijn en laat je zelf daar  ontspannen. Wat gebeurt er? Je stelt vast: ik ben een universeel bewust-zijn, zonder grenzen; alles bevindt zich in mij, ikzelf bevind mij in alles; er is één grote non-duale sfeer.

Leven in non-dualiteit
Word je vanuit de universele ontspanning en non-dualiteit weer bewust van je lichaam in de wereld. Dan is er een bewustzijn van je lichaam van binnenuit, van de gevoelens en indrukken, én van buitenaf, van het lichaam in het grotere geheel van de bewustzijnsruimte. Je bent dan zowel het lichaam daar als de universele ruimte. De gevoelens en indrukken hebben dan een plaats in het grotere geheel van de ruimte, bijvoorbeeld die van de adembeweging. Het ademmechanisme ben je zelf, maar jij haalt geen adem. Het ademt vanzelf en dat ben je je bewust vanuit het grotere geheel. In dat geheel dat je zelf bent, ontstaat spontaan het ademen.

Vanuit dezelfde situatie kan de rechterhand iets omhoog gaan. Van buiten zie je die beweging vanzelf plaatsvinden, hoewel je ook die hand bent. Vooral als de beweging omhoog en omlaag een tijdje doorgaat, is het duidelijk dat je niets doet.
Dit kan bij alle handelingen zo blijven.

Al het bovenstaande is ook na de workshop zelf verder te onderzoeken en te ervaren. Het is een fascinerende, verruimende en vreugdevolle ontwikkeling!

Workshop De Koorddanser 28 november 2009 - laatste gedeelte

Aantekeningen door Pia

In het gevoelsmatig bewustzijn komen verschijnselen langs. Daarin zie je alles, ook je trauma’s en problemen. Je bent je bewust van de stress als een energetische druk van de maatschappij. Maar de meeste spanning komt voort uit de eigen ik-spanning. In dat gevoelsmatig bewustzijn lossen ze vanzelf op, wanneer je ontspant. Ontspanning laat direct non-dualiteit zien.
Keer daarom terug naar je zelf. Laat daar in diepe ontspanning alles los. Dan is er geen harde energie meer van het ego, waarop de stress-energie kan blijven drukken. Dan stroomt alles op de meest goede wijze.

‘Stress is in je werk soms ook lekker.’
Ja, waarom? Omdat het werk een verruiming geeft. Dat gebeurt bij een expressie in je werk.  Maar als het werk af is, stopt die verruiming meestal. Ik ken kunstenaars die bij het maken van een werkstuk in de hemel zitten, maar als het klaar is diep depressief zijn. Zie dat het niet gaat om ‘ik moet dit of dat.’ Wees in je ruimte niet afhankelijk van condities. In de vitaliteit van het leven komt alles vanzelf.
Als je voelt dat er iets niet met je in orde is, is dat in het energetische bestaan. Vraag je dan af: hoe zit het met mezelf? Ik ga met mijn aandacht een stukje terug. Ik zie de energieën in mijn lichamelijke sfeer in de ruimte. Zij vormen maar een stukje van die ruimte. Ik ben meer dan dat. Ik ben mezelf en zo ben ik me bewust van het energetisch bestaan.
Dus ga concreet je grote ruimte ervaren en heb vertrouwen. Dan gaan de energieën zich harmoniseren en de hardheid lost vanzelf op.

Ik ben het oorspronkelijk bewust-zijn kwijt geraakt in mijn kindertijd.
Ja, kinderen kennen de open zijnssfeer. Kinderen zoeken haar, voor zover er een beperking is; ze ervaren haar, bijvoorbeeld als ze opgetild worden door de ouders. Ze hebben er echter geen bewuste kennis van, want ze gaan zomaar mee in de verenging van de ego-vorming. Het punt is nu, als volwassenen, dit te doorzien en op zo’n bewuste wijze die openheid te ervaren dat er geen verenging meer optreden kan.

Is het goed ontspanningsoefeningetjes te doen tijdens stressmomenten?
Ja, die kunnen je helpen om op dat moment je te ontspannen en weer bewust je zelf te zijn.
Ook pranayama of chakrayoga kunnen helpen. Wanneer je je bewustzijn er maar bij houdt, zodat ze je inzicht geven in wie je werkelijk bent. Anders blijven het maar oefeningetjes die eventjes prettig zijn. Soms is het verbazend om te zien dat heel simpele oefeningetjes (o.a. door Pia) de mensen zicht geven op non-dualiteit.

Belangrijk is dus de grote ruimte van je gevoelsmatige bewust-zijn. Daarin gaan de energieën zich harmoniseren. Dat gaat vanzelf. Energieën die geconcentreerd zijn hebben de tendens zich gelijkmatig te verspreiden. Blijf dus bewust van de grote ruimte.

Soms is het niet mogelijk terug te keren naar die ruimte.
Kun je één stap nemen? Dat is genoeg. Als je één stap hebt gedaan, kun je weer één stap doen, terug naar de ruimte. Eigenlijk hoef je helemaal geen stap te zetten. Het gaat er alleen maar om dat je jezelf bewust wordt en dat je je daarin ontspant. Dan kunnen de afsluitende energieën de ruimte krijgen.
Het punt is niet dat je niet weet waar de oplossing van de problemen ligt. Het punt is je daar met toewijding op te richten. Als je kiest voor verruiming, komt die er. Yoga is je bewust worden van alternatieven en dan steeds voor de verruimende mogelijkheid kiezen. Moet je eens kijken wat er gebeurt, als je dat altijd toepast.
Open momenten zijn er elke dag. Tussen de woorden is stilte, tussen de gedachten is stilte. Daar kun je je op richten.
Om ze te kunnen zien, om te zien wat er werkelijk aan de hand is, zul je nuchterder moeten zijn dan de meeste mensen die leven in constructies, zoals die van het materialisme en die van de scheiding tussen de een en de ander.

‘Ik kan, als ik achter de computer zit, niet ook nog eens mezelf zijn.’
Voordat je begint met je computerwerk, kun je eerst rechtop gaan zitten met ontspannen schouders en bewustzijn van jezelf  in de hele situatie: dat je achter de computer gaat typen in de grote ruimte. Ook bij het kijken naar het scherm en bij het typen, kan dat zo blijven. Alles gaat dan vanzelf door.

Zie de verslaving: de oude patronen die doorgaan, op grond van aangeleerde impulsen.

Iemand: ‘In muziek lukt het me goed om in de verruiming komen.’
Prima, maar ga dan met die muziek mee tot in het oneindige, terwijl je je bewust blijft. Dan blijf je niet afhankelijk van die muziek; er is vrijheid van welke conditie dan ook.

Houd het simpel: keer terug in jezelf; laat je daar heerlijk ontspannen; daar is de zijnservaring van de universele essentie.

Kerst

Aan de overkant daar staat het café. Motorrijders en taxichauffeurs komen daar veel. De baas is een reus en ziet er uit als een bokser. Kijk, hij hangt lampjes voor het raam, kerstlichtjes. Streng voor streng maakt hij heel voorzichtig de draden met lichtjes vast. Als hij klaar is, steekt hij de stekker in stopcontact en de lichtjes gaan branden. Ze branden in een golvende beweging die je gevoel gemakkelijk meeneemt.
Natuurlijk doet hij dat voor de klandizie. De stamgasten zouden het vreemd vinden, de kroeg zonder kerstverlichting. Hij zelf zou het vreemd vinden. Natuurlijk is het kitsch, zoals de hele tsunami van kerstkitsch deze dagen.
Toch is er een dieper motief van de cafébaas met zijn kitsch-lichtjes. Kijk hem staan kijken naar de lichtjes. Zijn macho-uiterlijk wordt doorzichtig. Hij staat te kijken als toen hij nog een kleine jongen was. In zijn bonkige vorm wordt een gevoelsdiepte duidelijk en openheid. Natuurlijk zal hij die kwetsbaarheid ontkennen, als iemand hem daarover zou aanspreken. Toch is die er. Blijkbaar ziet hij de lichtjes op zo’n wijze dat zij terugslaan op hemzelf, dat zijn eigen diepte van licht wordt aangesproken.
Zo wordt, ondanks alles, toch die diepte van licht in iedereen min of meer aangesproken. Ook al is het oppervlakkig, het is goed. Als die eigen licht-diepte volledig wordt herkend, is het perfect.

Een perfecte Kerst gewenst,
Douwe Tiemersma

Nieuw op de website www.advaitacentrum.nl

Kennis Non-dualiteit – Samenvattingen
W.O. Kaelber, 'Tapas and purification in early Hinduism’

Jongeren
Ervaringen met lessen: Enkele ervaringsverslagen van deelnemers aan de opleiding Onbeperkt ontspannen Najaar 2009
Lessen:  - Interview met Pia de Blok Koorddanser