2011/10 Hoe opener je voor het Opene bent, des te sneller lossen al je vormen op

 
Jaargang 12 nr. 16 (17 oktober 2011)
 

 
Oneindig is mijn blik,
de heldere ruimte
mijn uitbreiding.
Het geziene betastend
uitwendig,
inwendig,
verdwijnt elke tweeheid
in haar oorsprong.
 

*
 

Van al deze belemmeringen genas en reinigde hij de ziel als een
goede demon. Hij ontstak in haar opnieuw de goddelijke vonk en
hield die brandend, en hij richtte het goddelijke geestesoog op het
kenbare. Het behoud van deze blik is volgens Plato belangrijker
dan dat van tienduizend lichamelijke ogen. Want alleen deze kan,
bij scherpe observatie, nadat hij eerst met de juiste hulpmiddelen
gesterkt en tot het uiterste ontwikkeld is, de waarheid omtrent
al het zijnde doorzien. Met het oog hierop zuiverde Pythagoras
het denken, en dit was de aard en het doel van zijn onder richt.
 
Jamblichus (3e eeuw), Het leven van Pythagoras en de zijnen
 

*
 
Dat wat men niet met het oog ziet,
maar dat waardoor de oogactiviteit wordt gezien,
weet dat Dat Brahman is
en niet dit wat men als god aanbidt.
 
Kena Upanishad 1.7
 

Bovenstaande komt uit: Uit: Chakrayoga – ervaringskennis en bevrijding van de levensenergieën en lichamen, begin Hoofdstuk 3 Het voorhoofdchakra (âjñâ).
Zie ook een nieuwe bespreking, in Yoga Nieuwsbrief Ver. Yogadocenten Nederland
 
 
 

Tekst

De concreetheid van de zijnservaring ‘Jij bent Dat’
 
Uit een gesprek met Douwe Tiemersma te Gouda, 21 september 2011
 
 
Een bepaald punt dat steeds weer terugkeert is de concreetheid van de zelfervaring als absolute openheid. Om deze directe zijnservaring gaat het in de jnanayoga,
de kennisyoga, van de advaitabenadering.
 
Wordt daar inzicht mee bedoeld?
 
Dat is inzicht in jezelf, maar dit begint vaak op het mentale niveau van de kennis. Je hoort eerst de belangrijke waarheden en gaat er mentaal over nadenken om de dingen op een rijtje te zetten, zodat je langzamerhand weet waar het over gaat. Traditioneel betekent dit het kennen van de belangrijke teksten van de Veda’s, vooral die van de Upanishaden, met ook de structuur van het denken dat daarin aanwezig is. Dan weet je uit de Upanishaden dat het gaat om de herkenning van jezelf als Brahman, de identiteit van Atman en Brahman, en hoe de relatie is met de fysieke wereld. Dat is een eerste beginpunt om helderheid te krijgen. Je zult eerst kennis moeten nemen van de belangrijke dingen en dan zul je er op mentaal niveau over moeten nadenken totdat je de waarheid mentaal duidelijk hebt.
Dan gaat het er natuurlijk om om dat wat je zo hebt opgepikt en hebt leren kennen, je eigen te maken. Dat gebeurt door een soort meditatie. Dingen maak je je eigen  door ze eerst duidelijk als ervaring of als mentale kennis te hebben, maar door dan de afstand tussen de ervaring/kennis en jezelf, te laten verdwijnen. Dat is een soort objectmeditatie waarbij de afstand verdwijnt en beide polen samenvallen. Dat wat je in objectieve zin ervaart of weet en jezelf als subject, smelten samen. Dat is de realisatie. Dan is een direct zijnsinzicht, een waarheid die je je realiseert als werkelijkheid, als de eigen zijnswerkelijkheid. Dat eigen maken zal op een heel concrete manier moeten gebeuren, wil de kennis werkelijkheid worden. Het is niet alleen een ‘je realiseren’, een herkenning, een bewustwording. Die bewustwording zal zo concreet moeten zijn dat het een totale verandering
betekent van de hele toestand die je ervaart. Dat is de realisatie, dat is de verwerkelijking: dat het werkelijkheid wordt. Er zijn langzamerhand veel mensen die in die fase van het kennen en het herkennen zijn voortgeschreden. Maar zie wat er dan verder nodig is: het totale samenvallen met dat wat je hebt leren kennen. Op mentaal gebied blijft het nog abstract. Het is namelijk iets wat niet gekoppeld is aan de eigen praktische situatie. Het is nog een theoretische kennis. De inhoud van die kennis zal samen moeten vallen met je eigen bestaan, je eigen zijnswijze.
 
Wil dit samenvallen op een heel concrete manier plaatsvinden, dan zul je dus allereerst een heel duidelijk besef moeten hebben van beide polen.
Jij bent Dat. Dat ‘Dat’ is iets wat in India bij de meesten wel bekend is. Dat is Brahman, eerst in de vorm van een godheid, maar uiteindelijk toch dat wat daaraan vooraf gaat.
Wanneer daar een bepaald besef van is, een bepaalde notie van is, dan wordt gezegd: jij bent Dat. Die formulering kun je natuurlijk vrij gemakkelijk herhalen. De verwerkelijking is een tweede. Die kan alleen heel concreet plaatsvinden als het samenvallen van die waarheid met jezelf.
Laten we het eerst hebben over Brahman, ‘Dat’, dat oneindige, dat grondeloze en peilloze, dat absolute dat aan de objectkant wordt ervaren.  Daar krijgen de wetenschappen ook mee te maken krijgen, voor zover zij hun denken voortzetten. Zij bestuderen de objectwereld in de tijd. Als je in de tijd teruggaat, kom je uiteindelijk uit bij, bijvoorbeeld, de Big-bang. De volgende vraag van de het denken is: wat was er voor die Big-bang? Daar kunnen we niets over zeggen. Maar dat is het nu juist: we hebben een gevoel voor wat er aan vooraf gaat. Ons denken stopt nooit, maar de inhoud van dat denken blijkt voorbij zijn grenzen te vervluchtigen. Het punt is dat we van dat gebied wel een besef hebben. Hoe duidelijker dat besef is, des te beter is het uitgangspunt van een spirituele ontwikkeling. Vroeg of laat komt dat oneindigheidsbesef van, laten we maar zeggen, Brahman, bij iedereen naar voren die een verdergaand spiritueel pad betreedt. Steeds weer hoor ik dan: ik sta voor een grens, ik ervaar dat voorbij die grens ‘niets ’is, er is angst om mezelf totaal los te laten in dat grote. Als je verdergaat op een spirituele weg, zie je dat dit absoluut opene zich gaat manifesteren. Dat grote gaat zich manifesteren. In allerlei religieuze tradities heb je dus een religieuze invulling daarvan gekregen. Er wordt gezegd: wij kunnen daar niets van weten, maar we hebben wel een openbaring. Dat is dan een heilige tekst.  Hoe het ook zit: je ziet dat men overal in de geschiedenis daar een besef van had. Op allerlei plekken blijkt dat besef verder te gaan dan allerlei godsvoorstellingen.
In het oude India werd het Nirguna Brahman genoemd, het Brahman zonder eigenschappen; je kunt er niets over zeggen. In het Jodendom, Christendom en de Islam is er het verbod: maak geen beeld van God. Dus die herkenning van het Absolute aan de objectzijde, is iets wat overal optreedt. Voor zover je zelf verder gaat op een spiritueel pad, gaat Dat zich duidelijker manifesteren, dan gaat het werken. Voor zover je ervaart dat het gaat werken, is er ook direct de herkenning dat er op dat spirituele pad een overgang is van de activiteit van jezelf naar een geweldige passiviteit waarbij de activiteit wordt overgenomen door het grote.
 
Er wordt gezegd dat er iets moet gebeuren, terwijl er tegelijkertijd wordt gezegd dat er niets hoeft te gebeuren omdat je het al bent. Dat is lastig. Het kan heel tricky zijn voor het denken om te horen dat er toch iets nodig is.
 
Ja. Maar je ziet de overgang.  En die overgang zal er moeten komen.  Dus de activiteit van het ik-denk en het ik-denk-dat-er-nog-iets-nodig-is gaat op een gegeven ogenblik verdwijnen.
 
Maar als je beseft wat je bent, ontstaat er vanzelf een ontspanning. Die ontspanning is een bijproduct, het is niet iets wat je zoekt, het gebeurt gewoon.
 
Uitstekend. We hadden het nu over je besef van het grenzeloze waarin een oneindige ontspanning is.
 
Als je het besef hebt van dat grenzeloze heb je twee kanten:  de subjectkant en de objectkant …
 
Ja, dat is dus iets dat aansluit bij een eerste ervaring die dualistisch is. Je kunt dan meteen zeggen: subject en object zijn altijd al één. Maar zover er ergens nog een scheiding is in je eigen bestaanswereld zul je die onder ogen moeten zien. Ten tweede: hoe meer je open staat voor het Opene, des te beter het is. Daar praat ik nu over. Hoe duidelijker je een gevoelsmatig besef hebt van dat totale opene, des te beter het is. Daarom wijs ik het aan en vraag ik: is dat ook iets wat je herkent? Ja? Uitstekend, want dan zal Dat zich vroeg of laat kunnen manifesteren. En hoe duidelijker het zich mag manifesteren des te zwaarder en sterker werkt het  oplossend voor wat nog ergens vast zit.
 
Omdat je daar je fundering hebt, zie je datgene wat je niet bent …
 
Dat lost allemaal op in het grote. We hebben ooit eens op de Hoorneboeg een weekend gehad over ‘de oplossende werking van het Absolute’. Zo is die werking: het lost op, het
lost op. Die absolute ruimte werkt haast als een soort luchtledige. Als je werkelijk een luchtledige ruimte hebt, gaat alles er in oplossen. In de scheikunde maakt men gebruik hiervan. Bij een heel lage luchtdruk gaat een vaste stof via een heel korte vloeibare fase naar een gasfase. Die vloeibare fase is eigenlijk niets, dus de stof gaat eigenlijk direct over van een vaste naar een gasvormige fase. Het lost heel snel op, doordat er een vacuüm is. Dat heet sublimatie. Het heeft heel oude achtergronden in de alchemie, maar de ervaring is   zo: bij openheid van het Opene lossen al je vormen op.

Mededelingen

Bij het printen van de Advaita Post kwamen bij velen alleen kleine letters. Als het goed is, is dit probleem nu verholpen.
 
Op 23 oktober is er weer een Stiltedag v.a. 10.00 uur. Douwe zal er de ochtend bij zijn. Aanmelden is niet nodig.

Een reactie op een stiltedag van een van deelnemers is de volgende:
 
"Er gebeurde zo ontzettend veel op de Stiltedag. Ik weet zo zeker dat ik dat niet kan bevatten. Toen ik ging zitten voelde ik pijn  en onrust op alle niveaus. Ik zocht de ruimte en de horizon aan alle kanten en alles kwam tot rust ik kon mezelf weer helemaal ervaren. Ik kon zelfs mediteren er kwam een gevoel van eenheid en er was stilte. Na afloop voelde ik geen pijn meer.
Eigenlijk past alleen de Stilte me nog. Het is de Stilte die me heelt."
 
Zaterdag 29 oktober is er een satsangdag in Brugge – zie hieronder in de Kalender.

Nieuw op de website

Uitgeverij Advaita
Bespreking Chakrayoga in Yoga Nieuwsbrief Ver. Yogadocenten Nederland
 
Downloads
11-10-05
11-10-09 Groningen
Chakrayoga 11-10-07
 

Kalender

In Gent, Brugge, Leuven en Noordwolde (Groningen) zijn regelmatig bijeenkomsten zonder Douwe van mensen die zich betrokken voelen bij zijn benadering.
Zie voor informatie:
W: Vlaanderen-Brugge, E: advaitagroepbrugge, T: 0486 97 65 69
W: Vlaanderen-Leuven, E: advaitagroepleuven, T: 016-40 03 77
W: Vlaanderen-Gent, E:  advaitagroepgent, T: 0746 89 65 04
W: Groningen, E: advaitagroepgroningen, T: 050-301 50 69