2018/08 Advaita Post augustus 2018

ap2018-08.jpg

Uit een inleiding en gesprek met Douwe Tiemersma, te Gouda op 3 september 1980

 
uit: Yoga en Vedanta 22, nr. 4 (dec. 1980), p.204-206

 
Vanavond en in het vervolg zal ik geen uitgebreide inleiding meer geven, maar we zullen een direct gesprek aangaan.
Bij een inleiding hoort iedereen de woorden aan en het is de vraag hoe die overkomen. Ze kunnen goed werken, maar al te vaak zit men na te denken, bijvoorbeeld "O, dat snap ik", "Dat klopt", "Is dat nu wel waar?" of "Dat is niet voor mij bedoeld".
Men geeft eigen interpretaties die over het algemeen niet meer ter discussie staan. Bij een open gesprek kunnen dezelfde zaken aan de orde komen, maar het gebeurt directer; persoonlijker. Door verdere vragen van mijn kant kunnen foutieve opvattingen worden besproken. Een verdere doorbraak heeft dan een grotere kans.
We zullen de methode moeten kiezen die het meest effectief is. Effectief met betrekking tot het doel waarvoor jullie gekomen zijn. Een "doel" dat wordt aangeduid met woorden als Inzicht, Bevrijding. Hiervoor zijn jullie gekomen. Besef dat je hiérvoor reeds een beslissing hebt genomen. Ga duidelijk zien dat je al gekozen hebt en wat belangrijker is: accepteer de consequenties. Niet verstandelijk, maar laat dat waarvoor je gekozen hebt in de diepte van jezelf gebeuren
 
Bez.: De moeilijkheid ligt bij de onzekerheid, die we altijd bij ons hebben: weten wat je hebt en niet weten wat je krijgt. Wat je hebt is zeer beperkt, maar je hebt het in ieder geval.
DT: Je zei al dat wat je hebt beperkt is. Dat kan zomaar wegvallen. Wat heb je nu werkelijk, waar geen twijfel over bestaat, wat het meest zeker is? Ga daar eens naar zoeken. Wat is het meest zekere?
Bez: Ieder heeft zijn eigen zekere dingen.
DT: Wat is het meest zekere? Alle zaken kunnen wegvallen. Maar wat kan nooit wegvallen? Dat ben je Zelf toch?
Bez.: Ja, dat klopt, maar er zijn banden die vreselijk lang bestaan hebben. Wanneer je die loslaat betekent het een kapot gaan. Dat voel je.
DT: Laat het vanzelf gebeuren, zonder spanning. Dat kan, wanneer er een andere interesse is die je belangrijker vindt. Je moet duidelijk gaan zien dat je je Zelf bent en dat niemand je dat kan afnemen. Ze kunnen je desnoods je lichaam van je afnemen, maar het Zelf zijn blijft. Dat is zonder vorm en boventijdelijk.
Het is er altijd al geweest en zal er altijd zijn. Richt je daar op en voel: ik ben meZelf. Dat Zelf heeft iedereen. Het is het meest zekere. Wanneer je dit enigszins beseft, worden de banden minder zwaar en kunnen verdwijnen. In ieder geval worden ze betrekkelijk. Zolang het lichaam er is blijven de relaties er in zekere zin, maar je bent er vrij van, omdat je inziet dat je niet beperkt bent.
Bez.: Ik denk ook aan andere banden: de ideeën die je van jezelf hebt en waaraan je erg vastzit. Nu je eraan gaat sleutelen blijken deze veel dieper te zitten dan je dacht. Daarvan afkomen is wel erg moeilijk. Je zegt wel: het andere beeld moet belangrijker worden …
DT: Het is niet een beeld, maar een gevoelsmatig, bewust Zelf-zijn. Dat moet je niet ergens
ver weg zoeken. Nee, het is het meest dichtbije wat er is. Dat heeft iedereen, hoewel de meeste mensen zich dat niet zo bewust zijn. Men gaat het Zelf-zijn inkapselen in vormen, vastleggen in eigenschappen. Het wordt verstopt. Maar, wanneer je terugkeert op het Zelf-zijn, ervaar je dat vormen niet belangrijk zijn. Kijk eens naar de foto's van jezelf toen je klein was. Ben jij dat? Nee, je ziet de vormen en je identificeert je er niet meer mee. Wanneer je aan de toekomst denkt heb je ook allerlei vormen voor ogen. Maar ook daar identificeer je je niet volledig mee. Waarom zou je dan wel opgaan in vormen waarvan je zegt dat ze er nu zijn? Ze zijn wel het meest helder, maar het ligt op precies hetzelfde vlak. Het zijn ook maar bepaalde vormen. Maar het Zelf-zijn was er vroeger, is er nu en zal er altijd zijn. Het zal er ook zijn wanneer het lichaam is verdwenen en was er ook voor de geboorte en de conceptie. Ga je daar eens op richten. Het hele leven is een film die verschijnt in het Zelf als Gewaar-zijn. Dit laten gebeuren is de belangrijkste meditatie. Word je bewust van je Zelf-zijn. Dan ben je vrij van verleden, heden en toekomst.
Bez.: Wat je in de yoga steeds tegenkomt is de zaak van energieën en de chakra's. Wat heeft dat hiermee te maken?
DT: Niets, evenmin als het grofstoffelijk lichaam. In de yoga kun je op het energiegebied vrij veel bereiken. Maar is dat belangrijk? Als je steeds meer datgene loslaat wat niet tot jeZelf behoort kom je op een fijner niveau te leven. Je wordt gevoeliger voor subtielere zaken. Maar hier moet je geen wetenschap, yoga-wetenschap van maken.
Er wordt wel gezegd dat door het opwekken van kundalini de bevrijding wordt bereikt, maar het Uiteindelijke ligt ver voorbij deze sterk van de fysiologie afhankelijke situaties.
Bez.: Gaat het niet samen?
DT: Wat er ook mee samengaat, laat het maar gebeuren. Ga niet op het subtiele niveau verder werken, zoals de echte hatha-yogi's. Wanneer je dat doet ben je op precies dezelfde wijze bezig als in de drukke dagelijkse wereld. Je kan er terloops wat aan doen, maar zie het niet als doel, of als weg naar je doel.
Bez.: Het kan toch een hulpmiddel zijn?
DT: Ik zei al: heel terloops. Maar kijk verder, wanneer je dit doet. Anders blijf je er aan hangen. Blijf kijken naar wat het belangrijkste is. Dan kun je doen wat je wilt in de gewone wereld en in de yoga. Wanneer je dit laatste weer belangrijk gaat vinden moet je je afvragen: Is dit het nu? Stel je voor dat je in de hatha-yoga veel hebt bereikt - beheersing van je energieën, genezende krachten -, is dat het belangrijkste?
Bez.: Kun je niet het ene door het andere ontwikkelen?
DT: Hét kan in bepaalde gevallen nuttig zijn. Maar doe het met de juiste instelling: kijk verder. Dat is belangrijker dan de lichamelijke houding of activiteit zelf. Verslinger je er niet aan. Het kan je jaren of misschien je hele leven kosten, terwijl ik het heb over de directe realisatie van je bevrijde staat.
Bez.: Is het geen noodzakelijke sport in de ladder?
DT: Nee. Misschien een fase waar je doorheen glijdt, maar niet een noodzakelijke ontwikkelingsfase. Daarom besteden we er hier weinig aandacht aan. De overgave aan en bewustwording van het Zelf is een direkte weg en hierop zijn die andere zaken niet belangrijk. Het kan in de praktijk best zijn dat mensen dat wel erg belangrijk vinden. Die kunnen naar allerlei cursussen gaan.
Bez.: Is het een groeiproces?
DT:  Nee. Dat is een denkbeeld. Je zit in de toekomst te projecteren: eerst zoveel jaar dit en dan dat. Je hebt een idee gevormd van een ladder met allerlei sporten en daar zit je aan vast. Net zo goed als je aan het idee vastzit dat het een lichamelijk gebeuren is. Dat moet je loslaten, en dat kan, wanneer je maar helder durft te kijken en beseft wat jeZelf bent. Laat verder alles los. Dan besef je direct wat je werkelijk bent.
Bez,: Maar als je gaat mediteren, ervaar je dat de meditatie helpt.
DT: Ja, maar hoe komt dat? Wat is die meditatie ? Het gebeurt niet door het zitten nadenken of experimenteren op bepaalde niveaus, maar door het openstellen. Dan kom je tot jeZelf. Het is zo gemakkelijk. Je draagt het altijd in je, daarvan uit leef je. Alleen kijk je verkeerd, in de uitwendige wereld, in de lichamelijke en gevoelswereld, in de hatha-yoga en energie-oefeningen. Vraag je je af of die dingen jeZelf zijn. Vraag je steeds af: wat ben ik werkelijk? Wanneer je heel helder en eerlijk kijkt komt de realisatie. Dan word je wat jeZelf bent en altijd al was.