2-1 Gezamenlijk Zelfonderzoek

Het nieuwe jaar is al weer bijna twee weken oud. Toch nog: een jaar vol licht en inzicht gewenst! Zo rekenen we in tijdsperioden, terwijl er ook een ervaring is van tijdloosheid. Dat is mooi verwoord door Kahlil Gibran (met dank aan Freek van Veen):

Je zou de tijd willen meten, de onmetelijke en de onmeetbare.
Je zou je gedrag en zelfs de overleggingen van je geest willen richten naar uren en seizoenen.
Van de tijd zou je een rivier willen maken en, aan haar oever zittend, de stromingen gadeslaan.
Toch is het tijdloze in je zich bewust van 's levens tijdeloosheid.
En weet dat gisteren slechts vandaag's herinnering en morgen vandaag's droom is.
En dat wat in je zingt en peinst, verwijlt nog steeds binnen de grenzen van dat
eerste moment, dat de sterren door de ruimte verstrooide.

Het laatste nummer van Inzicht. Wegen van radicaal zelfonderzoek (Altamira-Becht 030-5257150) staat vol met teksten over mededogen, natuurlijk ook van de Dalai Lama en Thich Nath Hanh, maar ook van Hazrat Inayat Khan en Marcel Messing. Het nieuwe nummer is nu ook rond. Dit gaat over vrijheid en bepaald-zijn. Een gezamenlijk experiment is bij deze brief gevoegd, in de hoop dat velen het resultaat zullen melden. Het is de moeite waard en ik ben benieuwd wat het oplevert!
2 Faculteit der Wijsbegeerte - Erasmus Universiteit Rotterdam

Stichting Openheid Gouda

De Uitgeverij van Stichting Openheid heeft haar eerste boek gepubliceerd: een Engelse vertaling van Naar de Openheid: Towards the Openness. Dit boek is te verkrijgen op de bijeenkomsten en bij het secretariaat (0182-373427), prijs f 20,-. Dit is voor alle niet-Nederlands sprekende geïnteresseerden.
Dat was het weer; tot de volgende keer.

Douwe Tiemersma

Bijlage

Gezamenlijk zelfonderzoek (1)

In InZicht hebben al veel 'experimenten' gestaan. Ze dienden ertoe bij de lezer de bewustwording van zichzelf te bevorderen door onder bepaalde omstandigheden precies te gaan kijken hoe dit zelf zich voordoet. De mogelijkheid om de resultaten van de experimenten te verzamelen en samen te vatten is tot dusver niet benut. Degene die het experiment aanbiedt heeft een bepaald resultaat voor ogen, maar treedt dit bij iedereen op? Juist in het kader van bewustwording is het nuttig dit na te gaan en te bespreken. Daarbij komt dan een tweede resultaat: de kennis in hoeverre we tot intersubjectieve kennis van het bewustzijn en de eigen bewuste sfeer kunnen komen.
Er bestaat ontzettend veel van deze ervaringskennis, ten dele ook op papier. Omdat het om ervaringskennis gaat, is echter weinig bekend van de algemeenheid of intersubjectiviteit van deze kennis. Het is de moeite waard om te zien wat anderen ervaren onder bepaalde omstandigheden, vooral omdat dan de bewustwording nog sterker kan worden. De verwachting is, op grond van de ervaringen met anderen, dat er wel degelijk bepaalde algemeen voorkomende bewustzijnsstructuren en -processen zijn.
Het idee is, dat veel mensen de experimenten precies uitvoeren, een beschrijving leveren van de eigenschappen van hun situatie (zijn en bewustzijn) onder de omstandigheden van het experiment en deze aan de redactie toesturen. Deze verzamelt de beschrijvingen, vergelijkt ze, vat ze samen en publiceert en bespreekt ze in InZicht. Reacties van lezers kunnen in een tweede ronde worden meegenomen. De experimenten zullen eenvoudig zijn, om niet direct grote interpretatieproblemen te krijgen.

Hier komt Experiment 1.
Uitgangspunt: We zien van alles om ons heen en hebben daar aandacht voor.
Vraagstelling: Wat is, bij het zien van iets, de vorm (structuur) en wat zijn de eigenschappen (kwaliteit) van a) jezelf, b) van de aandacht en c) van dat wat je ziet..
Methode: Kijk naar de top van je wijsvinger voor je; word je bewust van de hele situatie: van jezelf, van je vingertop en van je aandacht bij het kijken. Beschrijf de structuur en kwaliteit van a), b) en c).

Experiment 2
Uitgangspunt: We hebben de ervaring dat we op verschillende wijze aandacht voor iets kunnen hebben.
Vraagstelling: In hoeverre zijn er variaties mogelijk in de aandacht - en daarmee in jezelf en in het waargenomene -  bij Experiment 1.
Methode: Ga uitproberen op welke wijze en in hoeverre de aandacht is te variëren, terwijl je naar je vinger blijft kijken. Beschrijf de variaties in a), b) en c).

Experiment 1 en 2 horen bij elkaar, want wat de een in nr. 1 beschrijft, zou bij een ander in nr. 2 aan de orde kunnen komen.
Ga rustig zitten en neem tijd voor het onderzoek en de beschrijving. De beschrijving zal soms moeilijk zijn, alleen al omdat de taal die we hebben nauwelijks geschikt is om de ervaringssfeer - onderscheiden van de object-sfeer - onder woorden te brengen. Zoek toch maar naar woorden; dat is op zichzelf nuttig voor de bewustwording. Bij de beschrijving van de vorm van a-c kan het helpen jezelf de vraag te stellen, hoe je jezelf, de aandacht en de vingertop zou tekenen.
Bij het variëren van de aandacht gaat het om de verandering in type van aandacht. Als er een verschuiving naar de een kant mogelijk is, is zij ook mogelijk naar de andere kant.
Laten we het voorlopig hierbij houden. Ik ben benieuwd naar de resultaten.

Douwe Tiemersma

test