2009/04 Laat jezelf vallen; dan is er overgave

Jaargang 10 nr. 6 (6 april 2009)

Mededelingen

Ellen vertaalt de Afleveringen van Advaita Post in het Engels. Deze worden steeds op de website-Engels gezet. Ze kunnen ook elke keer per e-mail worden toegestuurd. Opgave via een berichtje aan ellen.trezevant@hotmail.com
 

Tekst

Inleiding en gesprek op 15 maart 2009 te Brugge - deel 2
Aantekeningen door Danny

Hoe was het met jezelf tijdens de middagpauze? In welke mate bleef er de ontperking? In hoeverre was er weer een beperking? In helderheid stel je vast hoe het met jezelf zit. In helderheid is duidelijk wanneer de ontspanning stopt; anders verval je in automatische processen. In helderheid kun je terugkeren naar de openheid in jezelf. Vraag jezelf af in hoeverre de verruiming zich doorzet. In helderheid stel je ook vast dat die ontspanning oneindig wordt, zonder beperking.

In de ontspanning is er een loslaten van wat je vasthield. Je houdt in de eerste plaats jezelf als eerste persoon vast. Laat de eerste persoon, jezelf, vallen; dan is er overgave.
Als de ontspanning oneindig wordt, houdt de ik-activiteit op. Deze overgave in een bewuste sfeer is doorslaggevend voor het vrij-worden.
Het vertrouwen dat voor de overgave nodig is, is er. Je hebt een eindeloos vertrouwen dat, wanneer je gaat slapen, je ‘s morgens wakker zult worden. Als je zit, heb je een eindeloos vertrouwen in de stoel; je hebt geen angst dat je door de stoel heen zult vallen. In dit eindeloos vertrouwen kun je totaal loslaten.

Wil vrijheid zich realiseren, dan is overgave belangrijk. In overgave wordt niets meer vastgehouden. Laat het loslaten op heldere wijze doorwerken op alle niveaus. Laat de zorg voor jezelf los. Je houdt jezelf niet meer vast.

In de helderheid komt alles open en hoeft er geen inperking meer te komen. Je bent je bewust van de onbepaalde openheid. Dit is een ander soort bewustzijn dan bewust-zijn van iets. Het is een intern weten van die onbeperktheid.

In de oneindige ontspanning is er een oneindig rusten. Wees oneindig ontspannen in bewust-zijn. Als het getuige-bewustzijn opgegeven wordt, komt je als bewust-zijn helemaal open. De dualiteit van waarnemer en waargenomene verdwijnt. Je bent tegelijkertijd alles en niets. Zelfs de kwaliteit van oneindig zijn-bewustzijn lost op in het absolute, zonder kwaliteiten. In helderheid heb je er weet van.

Je kunt je oorspronkelijke openheid herkennen, je eigen openheid. Een leraar kan je daarbij helpen. Hij zal je vragen: ben je bewust van jezelf? In welke mate zijn er beperkingen? In hoeverre ben je open?

Het ultieme loslaten betekent het sterven van het persoonlijk leventje. Zelf ben je eindeloos zijn. Zelf-zijn is niet onderworpen aan geboorte of dood. In het onbeperkte zelf-zijn is alles compleet.

Blijf jezelf en laat daarin alles open komen. Het gaat er niet om dat je in de zevende hemel verblijft, hoe mooi die ook is. Het gaat erom dat ook die zevende hemel openbreekt.

Hoe zwaarder je vasthoudt aan datgene wat je niet wilt loslaten, hoe donkerder de nacht van de ziel wordt. Wanneer je gemakkelijk kunt loslaten en opgaat in het licht van God, hoeft er geen donkere nacht van de ziel te zijn. Het gaat om een totaal loslaten.

Wees bij het opkomen van angst bewust van de grotere ruimte van het zelf-zijn. Blijf bij het hoogste besef dat je deel uitmaakt van het grotere geheel. Weet dat jij de hele ruimte bent. Dan lost de angst uit zichzelf op.

Als alles open is, bestaat er geen tijd en ruimte. Door helder te zijn kan alles zo open blijven. Door niet helder te zijn, verdwijnt de openheid voor jou. Laat alles maar zoveel mogelijk open en blijf helder.
 

Boekbespreking

Bespreking door Jan Coppens in: OHM-Vani 15 nr. 2 (april-juli 2009), p. 12-14

Niet alleen voor een goed begrip van de kern van de Indiase religie en voor het eigen spirituele pad is dit een belangrijk boek. Ook voor degenen die een beter inzicht willen krijgen in de dieperliggende oorzaken van de problemen in de relaties tussen mensen is dit een waardevol en nuttig boek. Uit iedere bladzijde spreekt de overtuiging dat deze problemen oplosbaar zijn als men de moed heeft alle ideeën en vooronderstelligen omtrent zichzelf en de wereld onder ogen te zien. De overtuiging waar we het meest aan gehecht zijn is de zekerheid dat we menen te weten wie we zijn. We menen zeker te weten dat we een op zichzelf staand individu zijn, dat hoogstens door middel van al dan niet toevallige en tijdelijke relaties met andere individuen en de wereld verbonden is. Dit boek ondermijnt deze zekerheid en wil ons tot het inzicht voeren dat alles in feite ‘a-dvaita’, ‘non-duaal’, ‘niet-twee’ is.
In dit boek wordt een zeer divers boeket van stimulansen en hulpmiddelen aangereikt om deze eenheid te ervaren. Het is geen filosofische verhandeling, maar een voortdurende uitnodiging om zelf op onderzoek uit te gaan. Deze uitnodigingen zijn vervat in teksten van zeer verschillende aard: verslagen van inleidingen en gesprekken, korte poëtische stukjes, autobiografisch materiaal, het door Douwe Tiemersma geschreven voorwoord van Nisagardatta’s ‘I am That’, artikelen en interviews, een bespreking van verzen uit de Drig-drishya-viveka en geleide meditaties. Voor deze losse opzet van het boek met een verscheidenheid aan teksten is gekozen om op meerdere manieren en vanuit verschillende invalshoeken het onderwerp te belichten. Ondanks deze diversiteit aan teksten kent dit boek toch een heldere en duidelijke structuur.
In het eerste hoofdstuk wordt een eerste aanduiding van non-duale openheid gegeven. De woorden non-dualiteit en openheid worden hierbij afwisselend gebruikt om naar Dat te verwijzen wat je ten diepste zelf bent. Gedeeltelijk is er een argumentatie op mentaal niveau om te laten zien dat non-dualiteit de ultieme werkelijkheid is, maar het zelf ervaren van het wegvallen van alle scheidingen is het uiteindelijke doel en het jezelf vastklampen aan kennis op mentaal niveau kan hierbij een obstakel vormen. Wat zowel jij als je medemensen werkelijk zijn manifesteert zich als je al je ideeën en identificaties loslaat. In een kort poëtisch stukje wordt het als volgt onder woorden gebracht:
 

In het Advaita onderricht is het doorgeven van eigen ervaringen van de leraar altijd een belangrijk onderdeel geweest. Niet dat aan dit autobiografische materiaal een blauwdruk ontleend kan worden hoe men verlichting kan bereiken, maar in de hoop dat de leerling in diepere lagen van zichzelf nieuwe mogelijkheden gaat ontdekken. Daartoe doet Douwe Tiemersma verslag van diverse jeugdervaringen, zijn ontdekking van hatha yoga en zijn ervaringen met bhakti yoga en jnana yoga. Via Wolter Keers krijgt hij het boek ‘I am That’ van Sri Nisargadatta Maharaj in handen en hij wist meteen: naar hem moet ik toe. Gedurende zijn contacten met Nisargadatta vindt er een doorbraak plaats naar een ‘staat’ waarvan gezegd wordt dat er weinig over valt te zeggen, omdat de dualiteit van kenner en gekende is weggevallen. Toch is er een weten van deze ‘staat’.
Elke willekeurige gebeurtenis kan de alledaagse wereld openbreken en laten zien dat de wereld eigenlijk een oneindige diepte heeft. Een diepte waarin alle scheidingen en tegenstellingen wegvallen. In de Veda’s werd dit oorspronkelijke, dat de grondslag van alles is, Brahman genoemd. In de Advaita traditie wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen Saguna Brahman, Brahman met eigenschappen, en Nirguna Brahman, Brahman zonder eigenschappen. Ondanks dat Nirguna Brahman onkenbaar is, hebben we er toch een besef van. Elke invulling met beelden en begrippen zou dualiteit aanbrengen in iets dat wezenlijk non-dualiteit is.
Op dezelfde wijze als de buitenwereld onderzocht kan worden, kan men ook de blik naar binnen richten voor een radicaal zelfonderzoek. Zelfkennis ontstaat wanneer je je bewust bent van je acties en reacties in verschillende situaties, maar bij een radicaal zelfonderzoek wordt dit onderzoek voortgezet tot de wortels van je bestaan zijn blootgelegd. De openingsregels van de Kena Upanishad brengen richting en onderwerp van dit zelfonderzoek nauwkeurig onder woorden:
 

Dit zelfonderzoek kan zover worden doorgevoerd dat zelfs het laatste standpunt van het ik losgelaten moet worden. Pas dan kan het inzicht doorbreken dat je identificatie met dit beperkte ik een illusie was en dat de innerlijk ervaren non-dualiteit en de uitwendig aangetroffen non-dualiteit identiek zijn : Atman = Brahman.
Dit boek wil een hulpmiddel zijn bij de bewuste herkenning van non-dualiteit en bij de uiteindelijke realisatie dat deze non-dualiteit de dragende grond van zowel mens als kosmos is. Wie de behoefte en de moed heeft om te onderzoeken of zijn huidige meningen omtrent zichzelf en de wereld wel correct zijn vindt in dit boek een overvloed aan welkome handreikingen. In alle regels van dit boek is de uitnodiging vervat om langere tijd op meer meditatieve wijze bij een kort stukje tekst stil te blijven staan. Misschien is het volgende stukje tekst uit dit boek al voldoende voor het doorbreken van het inzicht dat het zelf-zijn van jezelf samen blijkt te vallen met het zelf-zijn van al je medemensen:
 

Het boek ‘Non-dualiteit, de grondeloze openheid is te verkrijgen via uitgeverij,  tel. 0186-600031 of bij de boekhandel.
 

Nieuw op de website Advaita Centrum

Poëzie en Proza
- Abel Herzberg: Er is in ieder deel een deel / van het ondeelbare geheel, / gelijk in elke kus, hoe kort, / het hele leven meegegeven wordt.
Bibliotheek

- Lijst uitleenbare boeken Thema's Psychotherapie, Management, Jongeren

Een voorjaarsgroet,