2010/01 Alleen als je ervaart dat jezelf veel ruimer bent dan de verkramping, kan die oplossen; zie waartoe dat leidt

*
 

Verkramping en verruiming

Uit een gesprek te Gouda op 30 augustus 2009 (2)


Bij mij is er soms een verkrampte situatie. Dan is het bewustzijn helemaal afgesloten en is er zelfs een fysieke kramp. Dan merk ik ook dat ik de neiging heb ervoor weg te lopen.

Hoe het ook is: even stil zitten is altijd mogelijk. Kijk wat er gebeurt, wanneer je stil zit en de situatie maar laat zoals die is. Laat die maar.
Kijk, terwijl je daar zo stil zit, komt zomaar meer ruimte. Merk het op. Wat voor ruimte? Het is de ruimte van je gevoelsmatige bewust-zijn. Hoe zit het met jezelf in deze situatie: ja, het is de verruiming van je eigen bewuste sfeer, van jezelf. Je krijgt meer ruimte dan die van de verkramping. Prachtig. Ga verder kijken: hoe zit het dan met die ruimte in verband met die verkramping? Die kramp is aanwezig in die ruimte. Daarom kan de energiespanning die daar zit oplossen in de ruimte.
Dit proces is gedeeltelijk parallel aan die in de gewone natuurkunde. In de gewone energetica kan een onevenwichtige situatie van energie ontstaan, als er andere krachten werken. Als een lichaam in een eenparige beweging is en er treden geen andere krachten op, dan gaat die beweging eindeloos door. Er moet echt iets gebeuren aan energetische werking, een kracht worden uitgeoefend, wil er verandering zijn. Dat geldt ook voor de concentratie van energie. Alleen als er geen concentrerende krachten werken, zal die energie zich gelijkmatig in de ruimte gaan verspreiden. Dat is de wet van entropie. Er staat daar een radiator, of hier een vlammetje van de kaars, en er is ruimte. De warmte gaat zich vanzelf gelijkmatig verspreiden in de zaal.
Dat geldt ook voor de concentratie van emotionele energie. Als je spanning voelt, is dat een gevoelsenergie die wordt tegengehouden, door afsluitende krachten of interne krachten in de richting van het centrum van de spanning. Als deze krachten bij ontspanning verdwijnen,  breiden de eerst vastgehouden energieën zich uit in de ruimte en gaan zich in die ruimte gelijkmatig verspreiden, dat is oplossen. Ergens ervaar je kramp of spanning en er is een veel grotere ruimte. Daarin komt gemakkelijk een ontspanning, van de verkrampende krachten.  In de ruimte krijgen ze steeds minder houvast. De brokken energie gaan zich dan uitbreiden en oplossen. Dat zie je gebeuren, als je je een beetje bewust bent van je eigen ruimte. Bij kleine energetische storingen vindt het oplossen heel gemakkelijk plaats. Maar bij zware spanningen gaat het op precies dezelfde wijze.
Waar moet je dus op letten: op die ruimte en niet op de verkramping. Natuurlijk, die is in het grote geheel ook aanwezig, maar omdat je zelf niet meer in het centrum van spanning zit, is de vasthoudende kracht er ook niet meer. Dus als die interne vasthoudende kracht van het ego er niet meer is, vliegt al die opgehoopte spanningsenergie weg. Beter kwijt dan rijk!

In je bewustzijnsruimte zie je en voel je hoezeer je zelf de verkramping in stand houdt. Je kunt dan zeggen dat die is ontstaan in een lange opbouwperiode. Maar wanneer je je bewust wordt van die hele situatie, dan is het toch absurd dat je dat laat voortbestaan, dat wil zeggen dat je die krachtsuitoefening om de energie vast te houden ook voortzet. Daarin zit steeds weer het idee van een ik: dat hoort bij mij, ik moet mezelf voortzetten; ik moet de hele zaak onder controle houden. Dat is een illusie. Als je het leed ziet dat door die illusie veroorzaakt wordt, dan is het toch absurd dat je dat in stand wilt houden? Moet je zien hoe belachelijk dat is.
Die illusie betreft vooral je zelfbeeld. Moet je eens kijken hoeveel je daarin investeert. Het is een illusoir afgodsbeeld. Je weet hoe het gaat met afgodsbeelden: die vreten de vereerders op.
Je ziet het en doorziet het, en daardoor wordt de magische kracht verbroken. Die goocheltruc ken je zo langzamerhand wel. Als je merkt dat er nog een energie is waar je in vast zit, zeg je: nu is het genoeg geweest; nu moet die onzin van steeds weer gewichtig doen maar ophouden.

Is die illusie een idee van je?

Het is een bepaald beeld dat je halfbewust of onbewust van jezelf hebt met de kwaliteit: dit is belangrijk want dit ben ik zelf, en zelfs: dit is het allerbelangrijkste. Dat is een illusie.

Is het zelfbeeld een gedachte?

Nee, het is niet alleen een gedachte. Het zit veel dieper. Natuurlijk het is óók een gedachte, maar het zit op alle niveaus van je bestaan. Het werkt op ontzettend diepe niveaus, dus ook lichamelijk,  gevoelsmatig. Je moet het dus tot op die grote diepte in je doorzien.
Als die identiteit met dat beeld er niet meer is, kan het leven doorgaan op een vrije wijze. Dan is er de gewone gang van zaken: elk organisme groeit, wordt volwassen, takelt af en verdwijnt weer. Kijk maar op Schiermonnikoog: daar zie je meeuwen in allerlei fasen van ontbinding. Het hoort er gewoon bij. Als je dat ziet, is het toch absurd om aan dat vergankelijke lichaam zo'n grote waarde te hechten dat je er jezelf helemaal aan overgeeft, dat je je daar zelf aan gaat ophangen?

In de relatie met ander mensen komen er allemaal tegenkrachten. Dan moet je toch iets doen?

Ga de ruimte niet meer dichten. Blijf bij de oneindige zelfruimte. Er hoeft werkelijk niets meer gedaan te worden. Alles wordt vanzelf gedaan. Hartslag en ademen, kijken en horen, lopen en praten, dingen klaar zetten, de afwas doen, het gaat allemaal vanzelf.
Als je achteruit kijkt in je leven, zie je allerlei gebeurtenissen. Dan kun je het ook direct vaststellen: alles daar in dat leventje zijn gebeurtenissen die in het grote geheel vanzelf zo zijn verlopen. Dan hoef je je toch niet meer te identificeren met het persoontje daar op die foto’s? Nee, je overziet alles achteraf op afstand en zegt: het is gewoon in het grote geheel zo gelopen.
Hoe zit het met jezelf? Al die dingen van het leventje zijn heel tijdelijk: ze komen even op en ze verdwijnen weer. Als je even meegaat naar een tijdstip over honderd jaar - wat is honderd jaar nu - is er niets meer van dit persoontje te vinden. Misschien is ergens nog een achterkleinkind of zo die nog iets van die opa of oma heeft gehoord. Maar dat is niets. Dus je bestaan is uiterst betrekkelijk: een stukje leven dat opvlamt en dan is dat stukje weer opgelost in het grote geheel. Dat moet je toch niet belangrijker maken dan dat het is? Door dingen in de wereld en in je leven persoonlijk belangrijk te maken, leg je er iets van je persoonlijke zelf-zijn in en dat betekent meteen dat zij ook deel uitmaken van je ik-identiteit. Het betekent meteen dat jij alles wat die dingen ondergaan, zelf ondergaat. Als je je identificeert met je leven, weet je dat jezelf dood gaat, als het leven aan zijn eind is.
Als je een klein beetje bij jeZelf terugkeert, zeg je: dat is onzin. Alleen vrij van die persoonlijke beperkingen ben jij alles.
Hou het heel eenvoudig en zuiver. Stel het vast dat je vrij ben van alles wat tijdelijk is, wat onder condities aanwezig is. Blijkbaar is het zo.
Wanneer er weer een geconditioneerde energie opduikt waarbij je de neiging hebt om die erg belangrijk te maken, keer dan meteen maar weer terug en ervaar dat jezelf veel en veel ruimer bent dan dat verschijnsel zodat de verkramping daarin kan oplossen. Doe dat continu, continu! Zie waartoe dat leidt.
Het is direct duidelijk en heel eenvoudig.
Is er iemand die dat nog niet zo vindt?

Douwe Tiemersma

*
 

Mededelingen

Volgende week vrijdag begint de februari-retraiteweek op Schiermonnikoog. Er is nog één (goedkope) kamer vrij in de Aude Schuele. In de winterse stilte kan de  ik-ben meditatie doorgaan en openbreken.

De omslag die boven staat afgebeeld is van het nieuwe boek met nog niet uitgegeven gesprekken van Nisargadatta Maharaj uit 1979-1980: De bron van het zijn (ISBN 978 90 77194 07 2, omvang: 162 pag., prijs: € 15,95). Volgende week komt het boek uit bij Uitgeverij Advaita. Zie voor verdere info en mogelijk om het te bestellen de website:   Nisargadatta Maharaj, De bron van het zijn

Pia begint op 21 februari met een nieuwe opleiding/bijscholing Onbeperkt ontspannen.
Op 30 mei is er een bijscholingsochtend voor allen die aan de cursus hebben deelgenomen.

*