2011/08 Wordt wakker en blijf wakker

 
Jaargang 12 nr. 12 (13 augustus 2011)
 

 

Wat is je lichaam, wat je perspectief?
 

*
 
In mijn blik en mijn verlangen ben ik
teruggekeerd
tot mij als oneindige oorsprong.
Dat is alles.
 
*
 
 
Patrul Rinpoche:

In Leegte is er geen eigenbelang,
Eigenbelang ontstaat tengevolge van verwarring.
Kijk zonder je te laten begoochelen in het hart van degene die zijn eigenbelang vooropstelt.
Kijk en hou dat vol zonder je af te laten leiden,
Het eigenbelang lost op en verandert in Leegte.
Blijf voortdurend in deze lege staat,
Dat is de totale reiniging van eigenbelang.
Er bestaat geen hogere vorm van onbaatzuchtigheid.
Hoe wonderbaarlijk is dit alles voor de yogi die dit realiseert!
 
(Zie Klassieke Teksten – Patrul Rinpoche)
 
*
 

Teksten

“Du mußt dein Leben ändern“ (2)
 
Gezien enkele reacties op het stukje over het nieuwe boek van Peter Sloterdijk in de vorige Advaita Post, moet het verschil tussen moraal en zijn, tussen ethiek en zijnsleer (ontologie), blijkbaar nog duidelijker worden gemaakt.
Moraal verwijst naar het gedrag van personen en naar het aspect van waardering van het gedrag in termen van goed en kwaad. De ethiek is de wetenschappelijke discipline die de moraal bestudeert en ideeën daarover ontwikkelt. Zo lang men uitgaat van personen, heb je te maken met moraal. Moraal blijft dus heel belangrijk in de wereld met personen. Daarin blijft ook de morele aansporing ‘Je moet je leven veranderen’ van groot belang.
Het begaan van een spirituele weg zal een goede morele grondslag moeten hebben, maar bevindt zich in een andere dimensie, die van het zijn. Als je je beweegt in deze dimensie ervaar je een verruiming van je zelfzijn voorbij de grenzen van je persoon, van je persoonlijke identiteit. Je eigen zijn gaat op in iets dat veel groter is dan het persoon-zijn, waardoor dit laatste heel doorzichtig en betrekkelijk wordt. In dat ‘grote’ is de non-dualiteit duidelijk: er is geen scheiding tussen jezelf en anderen en het andere. Pas daarmee wordt de hoogste morele eis ‘je naaste liefhebben als jezelf’  vervuld. Alleen via deze spiritualiteit is dit mogelijk. Op het vlak van personen is dit door de dualiteit die daar heerst, onmogelijk. Daar is het een onmogelijke eis, die personen met een tragisch conflict opzadelt.
De religie die volgens Sloterdijk als een ‘immuunsysteem’ functioneert tegen de gevaren die mensen vrezen, heeft dus een veel grotere spirituele potentie. Dat geldt ook voor de religie die zich concentreert op de moraal. Er is veel meer mogelijk en dit ‘meer’ is juist dat wat de religie en Sloterdijk eigenlijk beogen.
 
 
Zelfstandigheid (4, slot)
 
Uit een gesprek te Gouda, 30 maart 2011
 
Mensen proberen de angst voor de dood te bezweren, maar dit is geen kwestie van redeneren. Bijvoorbeeld volgens de argumentatie van Aristoteles: ieder mens is sterfelijk; ik ben een mens, dus ik ben sterfelijk. Dat is een algemeen gegeven en daar moet ik me maar bij neerleggen. Of: zolang ik er ben is de dood er niet en wanneer de dood er is dan ben ik er niet. Dat zijn natuurlijk mooie uitspraken, maar ze werken niet op het niveau van het redeneren. Ze werken alleen voor zover je je realiseert dat je niet op dat niveau van persoonlijk denken en redeneren je zwaartepunt hebt.
 
Zou je kunnen zeggen dat de dood een concept is?
 
Voor zover je op abstracte wijze aan de dood denkt, is de dood een concept, een gevoelsmatig begrip dat te maken heeft met het verdwijnen van het leven uit een organisme. Maar dan komt: ik ben ook een organisme, dus ik kan zelf ook doodgaan. Daarom zitten er in het concept allerlei gevoelens, beelden en ideeën die op jezelf betrokken zijn. Om zo'n constructie te boven te komen zul je die moeten accepteren. Je zult die constructie eerst moeten terughalen naar jezelf, de afstand tussen jezelf en de dood als gevoelsmatige constructie zul je moeten laten verdwijnen en weer laten samenvallen met jezelf. Je kunt wel zeggen dat het een constructie is en er dus niets mee te maken hebt, maar het zijn maar weinig mensen die de angst voor de dood op deze wijze kwijt raken. ‘Het is een constructie, ik kan haar doorzien, dus ik heb er niets mee te maken’ - waarom is die vrijheid zo moeilijk te verwerkelijken? Omdat ze niet alleen een constructie is op mentaal niveau, maar ook een hele gevoelswereld waarin je vastzit. Dit doorzien wil niet zeggen dat die gevoelsmatige binding verdwijnt. Dat kan alleen gebeuren door haar werkelijk te accepteren en helemaal tot je eigen zelfsfeer terug te laten komen. Stel voor: je ligt op bed na te denken over ziek zijn en bedenkt dat je ook wel eens kanker zou kunnen hebben. Je ligt daar te voelen en te denken en je kunt niet slapen. Op een gegeven ogenblik komt de slaap toch. Wat gebeurt daar? Als je daar bewust blijft, zie je dat het hele niveau van ‘ik denk aan moeilijke dingen’ verdwijnt en dan komt er rust. Waarom? Doordat de problematische denkwereld, inclusief het angstige zelf dat daarbij hoort, opgenomen wordt in je eigen grote sfeer. Op deze wijze vindt het accepteren plaats. Als je het niet accepteert, blijf je doordenken en doorwoelen. Nee, langzamerhand mag het helemaal gaan oplossen en dan pas wordt het rustig. Dit zien geeft herkenning: o ja, op deze wijze.
 
In de slaap is geen helderheid.
 
Je kunt bij het gaan slapen en bij ontspanning nog een hele tijd helder blijven. Daarom kun je bewust worden van de sfeer waarin geen denken is, waarin het totaal stil is, waarin geen beelden zijn, geen angst is. Het is een vaststellen, een direct weten: hé, er is helemaal geen denken, alleen een blanco situatie. Die vaststelling is mogelijk. Ik wist niet dat ik dat had, maar het is wel zo. Je bent dan op een niveau dat vooraf gaat aan het niveau van het conflict.
 
Maar het is toch een ander soort slaap.
 
Die bewustwording van de blanco situatie van de droomloze slaap is voor de meeste mensen ontzettend moeilijk. Waarom? Omdat ze bewustwording altijd associëren met bewustwording van iets. In de westerse filosofie wordt bewustzijn altijd gedefinieerd als bewustzijn van iets. Er is iets en ik ben het mij bewust; ik stel iets vast terwijl ik helder ben. Maar als je je nu bewust wordt van jezelf als helder bewustzijn bij het vaststellen van iets, dan kun je blijven in die sfeer van helderheid, terwijl het iets verdwijnt. Dan ben je je bewust dat er niet iets is. En daarbij is geen gerichtheid meer. Die kan er nog wel zijn, bijvoorbeeld de gerichtheid op een lege ruimte, maar die kan ook verdwijnen. Dat betekent dat elke scheiding tussen waarnemer en het waargenomene verdwijnt. Dan is er geen bewustwording van iets, maar een totaal blanco situatie waarin intern nog de kwaliteit is van zijn (ik-ben oneindig blanco) en bewustzijn (‘zo zit het’).
Onder de wereld van tegenstellingen en verscheidenheid, zit altijd die basis waarin geen tegenstellingen en verscheidenheid aanwezig zijn. Tegenstellingen moeten ergens uit voortkomen. Waaruit? Ja, uit een non-dualiteit voorafgaande aan de tegenstellingen.
 
Waarom moeten die tegenstellingen weg?
 
Omdat je je op dat niveau gaat opstellen en je gaat identificeren met een beperkt zelfzijn tegenover de anderen en de wereld. Daardoor ontstaat angst voor je eigen leven, het conflict en het lijden.
 
Waarom doe je dat?
 
Dat moet je zelf maar eens nagaan. Ik snap het niet.
Wat voor antwoord wil je hebben? Die vraag is bij jou een mentale kwestie, waarop alleen mentale antwoorden mogelijk zijn, zoals: God heeft het zo geschapen. Schiet je daarmee op? Nee dus.
Waar ging het om, waar sprak ik over? Over bewustwording. Je ziet dat het zo werkt. Je ziet dat het niet nodig is. Wat zijn de consequenties voor je? Niet om verdere theoretische vragen te gaan stellen. Daarmee schiet je niets op. Stop daar dus mee. Ga kijken wat nu je situatie is en besef hoe het nu eigenlijk zit.
Word je op een ander niveau bewust, waarop die dualiteit niet meer allesbepalend is. Dat betekent dat je de beperktheid van je eigen zelfzijn loslaat. Als je je opstelt op het niveau van een conflict, zit je daaraan vast. Dan is er geen zelfstandigheid, want je wordt bepaald door de andere pool. Wat je doet heeft altijd daarop betrekking, dus kun je van tevoren al zeggen wat je gedrag zal zijn. Wanneer je dat allemaal vaststelt en doorziet, zie je dat het ook anders kan. Het is een herkennen in jezelf van iets dat veel ruimer is dan dat standpuntje dat je daar in dat conflict hebt. Verder: vind je die overgang belangrijk genoeg? Dan realiseert zich die vanzelf. Het hangt van jezelf af of je het open laat, in de herkenning dat het inderdaad voor jezelf van het grootste belang is. Dus het hangt van jezelf af, niet van een persoon die iets moet doen, maar van jezelf op een veel hoger en dieper niveau.
 
Komt acceptatie dan niet vanuit een persoon?
 
Acceptatie kan alleen in een ruimere context plaatsvinden dan de ruimte van het conflict. Je zit vast aan de situatie waarin je een beperkte definitie van jezelf hebt. Maar, alleen al het feit dat je in het gewone leven niet overal aan vast zit, geeft toch al aan dat er veel meer mogelijk is. Ga kijken. Hoe veel is er mogelijk? Hoe ver gaat dat? Oneindig! Ga zien, ga kijken, ga het herkennen - oneindige mogelijkheden. Maar ze kunnen pas gerealiseerd worden, wanneer je niet meer vasthoudt aan die oude vorm van je zelfzijn als ik-persoon. En daar zit de moeilijkheid. Mensen zien vaak wel die mogelijkheden, maar meteen definiëren ze zich als een ik met deze beperkende omstandigheden en identiteit die niets anders kan. Dus: weg mogelijkheden, weg zelfstandigheid. Maar je ziet dat je je dan gaat definiëren als een ding.
 
Na het overlijden heb je de mogelijkheid van een ‘return’.
 
Nee, houd je bij je actuele situatie. Dat idee van een return is maar een gedachte - een fictie. Er is altijd al een situatie van voorbij het ‘point of no return’. Je hebt toch geen poot om op te staan? Iedereen die weet het, maar iedereen doet alsof er wel zo'n poot is en geeft daarmee zijn zelfstandigheid weg. Maar iedereen weet het dat er geen vorm als echte basis is waarop je blijvend kunt rusten. Dat geeft nu juist de angst.
 
Is meditatie ook poging om te ontsnappen aan ‘no return’?
 
Bij sommige mensen wel, ja.
 
Gaat het dan niet om een voortdurend bewustzijn om niet in herhalingen te vallen?
 
Ja, je ziet het. Er is nergens een houvast en toch is er het vaststellen van zelfzijn als die grondeloze openheid. Totale ontspanning, het totale rusten. Wat er ook gebeurt, dit zelfzijn blijft een totaal-open-zijn. Dat betekent dus geen geruststelling op persoonlijk vlak. Nee, het heeft niets te maken met het niveau van een persoon die gerust gesteld moet worden met een mooi verhaal of mooie beelden van bijvoorbeeld een hemel. Het is een fundamenteel doorbreken van dat hele niveau.
De herkenning zorgt ervoor dat het proces doorgaat, dat er werkelijk een realisatie ontstaat. Als je die herkenning maar serieus neemt, als je alles maar open laat. Blijf dus voortdurend helder en ontzettend scherp ten aanzien van je eigen situatie. Blijf bij je hoogste inzicht, want daarin wordt alles duidelijk. Trek de consequenties van je inzicht en wees daar niet kinderachtig in.
Dus laat die helderheid voorkomen dat het vaag wordt. Het gaat om heel concrete dingen in de sfeer van je eigen zelfzijn, je eigen leven, heel concreet. Zie dat, blijf helder daar. Vergelijk je situaties steeds en zie. Neem de consequenties. Dit gaat door tot in het oneindige.
Dus wordt wakker en blijf wakker.

Mededelingen

Van 19 – 26 augustus is er de retraiteweek op Schiermonnikoog met ’s ochtends yoga – zie: Weken. Aanmelden is nog mogelijk, echter het Yoga gedeelte van het programma is volgeboekt, deelnemen aan de Yoga is daarom niet meer mogelijk voor deze week.
 
De activiteiten van Douwe vanaf september hebben natuurlijk het voorbehoud dat de gezondheid goed blijft. Dat geldt natuurlijk voor iedereen, dus er zijn wat plannen gemaakt.
 
De maandagavond-yoga en –meditatie zijn op 26 september, 24 oktober, 14 november en 12 december  (evt. vervolg in 2012); de yoga van 19.30 – 20.45 uur en de meditatie van 21.00 – 22.15 uur. Kosten 40,- (voor de eerste vier lessen).
 

Ook komt er een bijscholing ‘Chakrayoga’, op vrijdagen 2 september, 7 oktober, 4 november en 9 december 2011 – evt. vervolg van drie lessen in 2012. Tijd: 10.00 – 16.00 uur. Kosten € 240,- voor de eerste vier lessen. Zie: Chakrayoga. Opgave.
 

In Leuven komt Douwe op 15 september - Vlaanderen.

Op 25 september is er een Stiltedag v.a. 10.00 uur o.l.v. Anke. Aanmelden is niet nodig.

In de komende herfst zal er geen weekend zijn op de Hoorneboeg. Voor het voorjaar 2012 is wel een weekend gepland: 10-11 maart.
 
Voor het Advaita Centrum geeft Pia de Blok in het najaar van 2011 een nieuwe cursus 'Onbeperkt ontspannen voor jongeren met inzicht in non-dualiteit', voor jongerenwerkers, yogadocenten, ouders e.a. geïnteresseerden, op drie zaterdagochtenden van 10.30-13.30 uur. Data: 12 november, 10 december, en 14 januari 2012. Zie de website Aankondiging Bijscholing Onbeperkt Ontspannen.
 

Nieuw op de website

Klassieke Teksten
- Patrul Rinpoche
 
Publicaties – Downloads satsangs
2011-06-23 Schier Donderdag ochtend
2011-06-22 Schier Woensdag avond
2011-06-21 Schier Dinsdag avond
2011-06-21 Schier Dinsdag ochtend
2011-06-20 Schier Maandag avond
2011-06-20 Schier Maandag ochtend
2011-06-19 Schier Zondag avond
2011-06-18 Schier Zaterdag avond
2011-06-18 Schier Zaterdag ochtend
2011-06-17 Schier Vrijdag avond
 

Kalender

In Gent, Brugge, Leuven en Noordwolde (Groningen) zijn regelmatig bijeenkomsten zonder Douwe van mensen die zich betrokken voelen bij zijn benadering.
Zie voor informatie:
W: Vlaanderen-Brugge, E: advaitagroepbrugge, T 0486 97 65 69
W: Vlaanderen-Leuven, E: advaitagroepleuven, T: 016-40 03 77
W: Vlaanderen-Gent, E:  advaitagroepgent, T: 0746 89 65 04
W:  Groningen, E: advaitagroepgroningen, T: 050-301 50 69

Colofon
Redactie: Patricia, Pia, Willem
Teksten en eindredactie: Douwe