2011/11 Je bent het subject van waarnemen en handelen, geen object; als eerste persoon ben je geen derde persoon, niet iets

Jaargang 12 nr. 19 (25 november 2011)

 Herken je Maya, in al haar gestalten?

Over de gezondheid van Douwe

De uitslag van het laatste onderzoek was niet positief. In de kweekjes en op de scans was weer kanker aangetroffen bij de overgang van slokdarm naar maag. De enige reële optie is nu een operatie. Die zal waarschijnlijk in de tweede helft van december plaatsvinden. Omdat er geen uitzaaiingen zijn gevonden en mijn conditie goed is, is de kans op blijvend herstel groot. Het is als bij een binnenband: de zwakke plek eruit knippen en de eindjes weer aan elkaar plakken. ‘Zwakke plek?’ vragen mensen. Ach, er kan worden verwezen naar de erfelijkheid, het slechte levensbegin in de Hongerwinter, de gevoeligheid – die is geen probleem, maar blijkbaar kan het lichaam alle ellende van de mensen (de dualiteit) niet aan. De condities zijn zo betrekkelijk. Het lichaam hoort tot de tijdelijke verschijnselen.
Voorlopig gaan de gewone dingen door. Omdat de operaties pas twee weken van tevoren worden gepland, is nog niet duidelijk welke bijeenkomsten in december niet doorgaan. Houd dus de website in de gaten.
Ook voor het nieuwe jaar is de situatie nog niet duidelijk. De februari-week op Schiermonnikoog, de cursussen op de maandagavond (yoga en meditatie) en de bijscholing Chakrayoga en het weekend op de Hoorneboeg gaan in ieder geval niet door.

Zijnservaring van non-dualiteit

De oorspronkelijke non-dualiteit kan alleen maar worden aangeduid in negatieve termen, of als grondeloze openheid. Er kan niet naar verwezen worden. Toch gaat het onderricht door. Tot op het niveau van universele non-dualiteit is nog een verwijzing in woorden mogelijk, want daar is een oneindig zijn-bewustzijn-gelukzaligzijn: een zijnservaring, een intern ervaren zijnswijze. Verwijzingen daarnaar zijn zinnig voor zover men daarin meegaat “totdat die non-duale werkelijkheid de meest natuurlijke en stabiele werkelijkheid is geworden” –  zie de vorige Advaita Post. Dan pas breekt een echte realisatie van het absolute door.
Dus daarom volgen hier nog een paar verwijzingen, zijn nieuwe welkom op het secretariaat (secretariaat@advaitacentrum.nl) en zijn diverse op de website onder Teksten Betrokkenen te lezen. Ze zijn divers en niet alle even diepgaand, maar gezien de diversiteit van lezers kan dat een voordeel zijn.

Uit: Een operatie
… Het vervoeren, de baxter, het wachten, de operatiekamer, het verdoven, het ontwaken. Het terugvoeren, de ontvangst, de bezorgdheid, het hernemen van de levensfuncties. Pijn, de bewegingen zoveel als mogelijk beperken. Noodgedwongen en langdurig in dezelfde houding liggen.
Maar wat een rust, wat een overgave, wat een zijn. Hartslag 46 slagen per minuut. Alles in rust en in vrede. Eindeloos leeg en ontegensprekelijk mezelf.

Uit: Relatiebemiddeling
… Al verschillende mediators, advocaten en therapeuten hadden getracht hen te helpen, zonder resultaat. Tot mijn verbazing werd er in het gesprek van vanmorgen al heel snel een opening zichtbaar. Die liet ik hen zien; beiden konden ze daarin meegaan. Het werkte, de openheid en oprechtheid van beide ouders was ontroerend. Natuurlijk zijn de problemen niet opgelost, maar wat er gebeurde was een klein wonder in de openheid. En zo kan er alleen nog maar dankbaarheid zijn voor Dit.
 

Leven als God?

Het grootste deel van wat als spiritualiteit wordt aangeboden belooft een verbetering van het leven. De problemen die mensen hebben worden opgelost, het leven wordt ideaal, er is altijd het Zwitserlevengevoel. Natuurlijk zit hier een positief element in, namelijk voor zover er een verruiming ontstaat. Maar met echte spiritualiteit heeft het niets te maken. Waarom niet? Omdat het gaat om ‘spiritualiteit’ van ik-personen die een ideaal leven willen hebben. Alleen aan de instelling van de persoon wordt gesleuteld, maar de genietende ik-persoon blijft centraal staan. Acceptatie van alles wat minder mooi is, het lijden, en totale overgave komen niet aan de orde. Dat is zelfs het geval bij spiritualiteit die als advaita wordt aangekondigd.
Dat is bijvoorbeeld het geval bij het boek Leven als God – niets zo eenvoudig (Uitg. Samsara) van Zoë Joncheere. Ik kreeg hier verschillende mails over en dat is de reden dat ik dit boek noem. Op de achterkant staat het doel van het boek aangeduid: “Puur en alleen doen waar je zin in hebt. Leven in het huis dat je zou willen …. Financieel onafhankelijk zijn … Wonderen meemaken en de liefde van je leven beleven. Dat alles is Leven als God … Op een dag ben je klaar met je reis en dan lig je in je zwembad rond te dobberen … Niets is zo eenvoudig.” Het boek zou gaan over “non-duaal bewustzijn’ en verschillende ‘advaita-zinnetjes’ worden gepresenteerd. In de reacties op de website van het boek wordt het boek als advaita aangeprezen. Hoe is het mogelijk. Ja, het blijkt mogelijk te zijn, omdat het zo verleidelijk is. De meeste mensen beginnen met een spiritueel pad, omdat ze van hun lijden af willen. Daar is niets mis mee, als de ontwikkeling maar leidt tot een totale openheid die vrij is van het vastzitten aan verlangens en weerstanden, tot een zelfzijn dat geen centrum meer heeft. Hoe verder je gaat op een spiritueel vlak des te subtieler de verleidingen worden en des te preciezer en scherper het interne weten zal moeten zijn. ‘Leven als God – niets zo eenvoudig’ mag prachtig lijken, maar: zie daar doorheen, zie de blasfemie en zie de beperking van het weten dat daarin zit. Als je die verleiding niet doorziet, zit je voorlopig vast. Net wat je wilt.

Tekst satsang

Uit een gesprek met Douwe Tiemersma te Gouda, 26 oktober 2011
Subject is geen object
 
Als je bewust bent van jezelf, zie je steeds weer de structuur waarbij je zelf gericht bent op iets anders. Zowel bij het ontvangende waarnemen, als in het meer actieve exploreren en in je activiteiten heb je een ik-centrum van waaruit je op iets anders bent gericht. Daarom zeg je ook: ik zie dit en ik doe dat. Maar, wat is dat ‘ik’ nu? Iedereen die hier zit weet dat ik hiermee een beroep doe op jezelf met een grote diepte, uiteindelijk op je diepste zelfzijn. En je weet waar je dat kunt ervaren. Dat is dus aan de ik-kant van waaruit je alle dingen doet. De lijn van aandacht kun je in achterwaartse richting vervolgen naar de oorsprong van al je waarnemen en handelen. Doe dat. Je kunt je in de diepte bewust zijn van jezelf als een eerste persoon, als subject en oorsprong van je activiteiten.
Ga eens kijken wat er gebeurt wanneer je in deze dimensie teruggaat. Waarschijnlijk merk je al snel dat je stilstaat op een punt waarop je bepaalde structuren, bepaalde gevoelens in de sfeer van zelfzijn blijft aanhouden. Dat kun je in het begin doen, maar dan zul je opnieuw die situatie bewust moeten worden. Je ziet: ook daar ben je weer gericht op bijvoorbeeld bepaalde gevoelens, bepaalde voorstellingen, vanuit een eigen zelfcentrum. Dan zul je je terugweg verder moeten vervolgen. Je zult dus zo ver in de diepte moeten gaan dat je bij jezelf bewust wordt als de zuivere eerste persoon. Dat ‘zuivere’ wil zeggen dat er niets meer aan objecten vast zit, dat er geen verwevenheid meer is met iets in de derde persoon: dit en dat. Het gaat om de eerste persoon. De eerste persoon is dus geen derde persoon, zelf ben je als subject geen object. Zelf ben je niet iets. Kun je er nog iets over zeggen? Misschien zoiets als: het is de openheid als de oorsprong van alles.
Duidelijk? Als het een beetje duidelijk is, zie je ook als er weer de verwikkeling is van je zelfzijn met de dingen, hoe gemakkelijk je weer in iets duikt wat aanvankelijk niet bij jezelf als zuiver subject hoort. Waarom hoort dit er niet bij? Omdat het geobjectiveerd kan worden. Hoe zit het met jezelf? Zelf ben je geen object. Je bent per definitie subject, eerste persoon, de basis van elk waarnemen, van elk kennen, van elk handelen, zuiver, niet daaraan gebonden. Van nature heb je niets objectiefs. Daarom is er ook niets over de kern van personen te zeggen, die is niet te pakken.
Hoe vaak gebruik je gedurende de dag wel niet het woordje ik. ‘Ik ga even dit doen. Nu moet ik eerst dat doen.’ Wat bedoel je met dat woordje ik? Waarschijnlijk in eerste instantie gewoon de lichamelijke persoon met een naam, met alles wat bij die persoon hoort. Maar wanneer je even verder gaat kijken en je af gaat vragen: wat is dat ik dan eigenlijk? Dan kun je je bewust worden van de oorspronkelijkheid die je zelf bent als openheid. Vanuit die openheid ontstaat iets. Zodra je maar iets over dat ik zelf zegt, al is het bewustzijn, dan heb je al weer een conditie te pakken. Als anderen je vastleggen op die conditie, heb je altijd het besef dat je meer dan die conditie bent. Dat klopt.
 
Maar als wordt gevraagd: hoe gaat het met je, dan wordt er toch een antwoord verwacht over je situatie op dat moment. Hoe kun je dan iets over jezelf zeggen?
 
Daar gaat het toch om? Dat je dat langzamerhand gaat beseffen: er is niets te zeggen. Voor de rest sluit je je maar aan aan de conventie.
 
Als ik zie, zijn mijn ogen er wel bij betrokken.
 
Ja, maar het gaat er nu om om de oorsprong van dat zien bewust te zijn als zelfzijn.

Hoe kun je die kennen? Die is eindeloos diep.
 
Ja, je moet daarvoor dus eindeloos diep bewust zijn.
 
En als jij vraagt: hoe is het met je?
 
Dan is dat een koan. Ten eerste is dat een bewust laten worden van de situatie waarin je verkeert. Als je vast zit in je lichaam of in je energieën, geef je dat als antwoord. Blijkbaar is het zo. Ten tweede zou je je bewust kunnen worden van jezelf in eigenlijke zin: vrij van condities.
 
Ik hoor mensen soms zeggen: ik voel me heerlijk ruim.
 
Dat is dan een situatie waarin er nog wel degelijk een verwikkeling is in energieën. Als dat het geval is, stel dat dan maar vast. Je moet het niet ontkennen, maar benoemen: ik voel me bekneld in mijn lichaam, of: ik voel me juist heel ruim als energie in de ruimte. Dat hangt er dus van af.
 
Dus wanneer die kwaliteiten allemaal een voor een wegvallen ...
 
Daar gaat het nu om, door steeds weer opnieuw die vraag te stellen: jij zegt dat je zo in elkaar zit, maar hoe zit het echt met jezelf als je zegt: ik neem iets waar. Wat is dan dat ik van de eigenlijke waarneming? Is dat dat ruime energetische geheel met dat ruime lichaam? Nee, ga maar kijken.
 
Het is een soort weten.
 
Maar ga kijken wat voor soort weten dat is. Want dat zal bewust moeten worden.
 
Ik bedoel met weten: het is bewustzijn zelf.
 
Ga terug, ga kijken wat het betekent wanneer je dat gaat realiseren.
Het gaat dus om een intern bewust zijn van jezelf, zonder vormen, zonder kwaliteiten. In elk zinnetje dat je spreekt met het woordje ik, wordt het ik nog steeds gekoppeld aan iets anders. ‘Ik neem dat waar’, ‘ik zie dat’, ‘ik hoor dat’. Het is goed om dat als uitgangspunt van je onderzoek naar je zelfzijn te nemen. Waar kom je dan uit? Vrij snel op een bewust zijn van jezelf van de verschijnselen. Ik als bewustzijn ben subject van de waarneming. Die verschijnselen zijn het object. Mooi. Maar dan: stel vast dat deze situatie nog dualistisch is. Deze dualiteit zal verdwijnen in het zuivere subject, omdat dit geen grenzen heeft, totaal open is en samenvalt met alles wat er maar is.
 
 Om de werkelijke essentie van jezelf te leren kennen is juist daarom zo moeilijk, omdat overal in de taal de structuur van dualiteit zit. Je hoeft maar iets te zeggen en je ziet de dualiteit. De betekenis van elk woord komt tot stand door de definitie van woorden ten opzichte van andere woorden, dus door hun verschil. Die woorden zijn dus in eerste instantie geïsoleerd van elkaar en dan worden ze in een zin bij elkaar gebracht. De begrippen die daarmee te maken hebben vormen het denken op een dualistische wijze: steeds weer door het een te scheiden van het andere. Je zult die dualiteit heel bewust moeten zien. In het proces van actief zijn in je waarnemen, in je handelen, waarin ik gericht ben op andere dingen zie je dus diezelfde structuur terug. Herken dat. Als je die niet herkent, blijft die structuur doorspelen. Zodra je de naam van een verschijnsel, van iets of iemand noemt, dan is het duidelijk: het genoemde wordt losgehaald van de rest. Als je naam wordt genoemd en je reageert als de persoon met deze naam, heb je jezelf ingeperkt en gescheiden van anderen. Natuurlijk gaat het om hoe het zit met jezelf, in hoeverre is er een beperkende identificatie en in hoeverre is dat niet het geval. De taal met de woorden is een tweede. Die woorden kunnen best doorgaan en dan hebben ze een zekere functie. Maar terwijl ze zo doorgaan, hoeven ze niet scheidend te werken.
 
Eigenlijk zouden de woorden geen lading moeten hebben.
 
Dus dan hebben ze alleen een heel pragmatische lading. Verder niets. Voor zover het leven doorgaat, is het gemakkelijk dat er conventies zijn. Blijf je bewust dat je daardoor niet gepakt kan worden, oneindig ruim bent en alles omvat.

Boekbespreking Chakrayoga – Ervaringskennis en bevrijding van de levenenergieën en lichamen, van Douwe Tiemersma

Patricia van Bosse
 
In: InZicht 13 nr. 4 (november 2011), p. 33-34
 
Naast het onderricht in Advaita heeft Douwe Tiemersma ook steeds les gegeven in yoga en meditatie. Nooit heeft hij er een misverstand over laten bestaan dat hij dat doet in het kader van een bevrijdingsweg: om bij te dragen aan de realisatie van non-dualiteit.
[…]
In het boek gaat het er steeds om zich bewust te zijn van wat zich aan energetische verschijnselen voordoet. De kennis van en het laten ontplooien van de energieën staat in dienst van de realisatie dat je altijd al vrij bent en één bent met deze energieën. Om deze reden is het zinvol dit boek onder de aandacht te brengen in een tijdschrift als InZicht.
In grote lijnen wordt in dit doe-boek met veel oefeningen een traditionele aanpak gevolgd. Er wordt gebruik gemaakt van noties en termen uit de tantristische traditie en in het bijzonder de chakrayoga, maar er wordt geen systeem gepresenteerd. Het gaat om de eigen actuele ervaring en inzicht.
[…]
Stap voor stap raakt men door de oefeningen te doen bekend met de energie van een chakra, leert die te zuiveren, te concentreren, stil te leggen en te ontplooien. Men leert het subtiele lichaam kennen en bevrijding te laten ontstaan, als zelfzijn en energieën die zich kosmisch hebben ontplooid tenslotte samenvallen.
Het laatste hoofdstuk gaat over bevrijding op alle niveaus: door de ervaringskennis van de verschillende energieën kunnen ze worden losgelaten: als men alles is en tegelijk niets, dan is er vrijheid in het leven.
[…]

Meer lezen? Zie Bespreking in 'InZicht'
 
 

Nieuw op de website

Teksten Betrokkenen – Zijnservaringen van non-dualiteit
- Non-dualiteit bij relatiebemiddeling
- Een operatie
- Diverse ervaringen
- Eenheid met een kind en verscheidenheid
- Na woede
- Open bewustzijn
 
Jongeren – Boekbespreking
- Pia de Blok, Onbeperkt ontspannen voor jongeren, in InZicht, door Douwe Tiemersma
 
Yoga en Meditatie – Bijscholing - Chakrayoga
Toelichting bij Chakrayoga:
5 – Hoeveelheid oefenen
6 – Ademdruk en hart
7 – De hartweg naar anderen
 
Uitgeverij - Chakrayoga
- Bespreking in 'InZicht'
 
Downloads
Satsangs:
2011-11-16 Kennis toewijding
2011-11-09 Continue totale toewijding

Kalender

Tenzij anders aangegeven vinden de bijeenkomsten plaats in het Advaitacentrum, Fluwelensingel 53, 2806 CC in Gouda.

In Gent, Brugge, Leuven en Noordwolde (Groningen) zijn regelmatig bijeenkomsten zonder Douwe van mensen die zich betrokken voelen bij zijn benadering.
Zie voor informatie:
W: Vlaanderen-Brugge, E: advaitagroepbrugge, T: 0486 97 65 69
W: Vlaanderen-Leuven, E: advaitagroepleuven, T: 016-40 03 77
W: Vlaanderen-Gent, E:  advaitagroepgent, T: 0746 89 65 04
W: Groningen, E: advaitagroepgroningen, T: 050-301 50 69