3-32 Voel waar de wind waait, laat je meegaan en de realisatie gebeurt vanzelf

Vorige woensdagavond was er geen meditatieavond – deze is verschoven naar de vrijdagavonden - toch stond de meditatie centraal, namelijk de zelf-meditatie. Het blijkt dat velen toch moeilijk op een bewuste manier in de sfeer van zelf-zijn kunnen komen. Als dat niet lukt, blijft de advaita-benadering theoretisch. Nu hebben we de eerste stappen preciezer bekeken – om te beginnen met de lichaamservaring. Omdat dit zo basaal is, zal Peter wat kopieën van de gespreksopname maken.
A.s. woensdagavond komt in ieder geval het thema ‘angst’ aan de orde, omdat velen hiermee in diverse vormen mee te maken hebben.

Het nieuwe Programmaboekje is nu ook klaar met de agenda voor het eerste halve jaar 2003. Mijn indruk is dat de productie soepeler gaat lopen. Met dank aan makers Mariëlla en Leo.
In het boekje staat nu ook de aankondiging en het aanmeldingsformulier van Schiermonnikoog. Er is nu ook een winterweek in februari – met storm en regen of met sneeuw – voor de liefhebbers.
Ook is er nog een opgaveformulier voor het weekend op de Hoorneboeg (19 en 20 oktober) te vinden. Dat is al het volgende weekend.

Patricia heeft weer een interview gehouden en geschreven, nu met Inez. Het eerste deel is als bijlage bijgevoegd.

Advaitagesprek met Douwe Tiemersma – 22 mei 2002, deel 7

(D) Wanneer je je vastzittende ik waarneemt op een afstand, kun je je ook bewustworden van je nieuwe situatie als waarnemer. Daar ben je veel ruimer, veel ruimer. Ook al gaan de mentale processen nog een tijdje door, de gevoelsmatige processen, de angst, de verkramping, dat alles blijft dáár, beperkt. En wanneer het daar beperkt blijft, dan maakt het ook niet uit. Zelf heb je geen structuur.

(Vr.) Ziet u ons nu ook als uzelf, als licht?
(D) Het is overal aanwezig.

(Vr.) Ja. U maakt ook geen onderscheid, want alles is een.
(D) Alles is een. Alleen het jammere is dat er steeds weer op bepaalde plaatsjes een samentrekkende beweging is, waardoor op die plaatsen een stuk lijden ontstaat. De ervaring vanuit zo’n punt is een verwrongen manier van kennen. Daardoor ontstaan problemen, voor wat een ‘ik’ genoemd wordt. ‘Ik heb het zo slecht.’

(Vr.) En kunt u dat ook zien, of ziet u alleen maar vrijheid?
(D) Natuurlijk zie ik dat, want ik ben er niet verschillend van. Ik ervaar dat vanuit die beperkte standpunten van zelfzijn de problemen worden ervaren, het vasthouden, de verkramping. Natuurlijk ervaar ik het lijden, daar intern op die plaatsen.

(Vr.) Als u iemand ontmoet die ook vrij is, dan ziet u geen vasthouden …
(D) Precies. Zie jij dat ook? Heel simpel. Dan hoeft er ook niet over gepraat te worden. Natuurlijk, alleen tegen mensen die vrij willen worden, wordt gezegd: let hier eens op, let daar eens op, let eens op jezelf, ga eens intern bij jezelf naar binnen, en hoe zit het dan? Ga zelf kijken.

(Vr.) En dat het een verschillend proces is komt gewoon door de innerlijke structuren …
(D) Het heeft met de vorming van ideeën te maken, zoals ‘ik ben toen en toen geboren’, ‘ik heb die en die opvoeding gehad’, enzovoort. Dat is waaraan men vast zit. Maar, zelf heb je er niets mee te maken.

(Vr.) Dus op dit moment zou ik de denkbeelden kunnen loslaten?
(D) Je hebt geen verleden, je hebt geen lichaam …

(Vr.) Dat is allemaal heel illusoir.
(D) Voor zover je je daarmee identificeert. Dus laat die dampen, laat die nevels optrekken.

(Vr.) Het kan in een fractie van een seconde gebeuren. Het gekke is dat het niet gebeurt.
(D) Dat is heel gek, onbegrijpelijk. Wanneer je eventjes bij jezelf te rade gaat, stel je vast: Zelf heb ik geen beperking. Ga maar na, ga maar kijken. Het is een herkenning en herkenning is altijd momentaan, direct.

(Vr.) Op bepaalde momenten, wanneer we zo’n gesprek hadden, of in meditatie, dan was er opeens die herkenning: dit is het.
(D) Maar, wanneer het volgende moment die oude structuur zich weer herstelt, …

(Vr.) Dan is het toch niet diep genoeg geweest…
(D) Ga er niet over nadenken. Er is een weten van hoe het zit.

(Vr.) Dat wel.
(D) Nu, wanneer er dat interne weten is, laat je er weer opnieuw inglijden. Verder niets. Laat je niet afleiden door wat voor overwegingen dan ook. Je weet hoe het zit. Dat is het allerbelangrijkste. Laat je erin glijden en het realiseert zich vanzelf.

Bijlage

De wereld is als een caleidoscoop
Interview met Inez Damen
door Patricia van Bosse

Het leven van ieder mens is als een caleidoscoop. Vanaf zijn jeugd verandert het steeds, het opent zich en sluit zich weer, het ene patroon na het andere ontvouwt zich, meer of minder kleurrijk. Alles heeft met elkaar te maken, alles wentelt zich in het geheel.
We zitten te praten in Inez’ huis in Amsterdam dat door de kleuren en de mooie dingen een sprookjesachtige sfeer heeft. Het is of ze zoekt in haar schatkamer als ze uit een kast een caleidoscoop pakt, gekocht voor haar kleindochtertje. Het is niet het gewone model dat je iedere keer moet schudden om een nieuw beeld te krijgen, er zit een buisje aan vast met een zacht verglijdende vloeistof waarin de glinsters drijven. Door deze caleidoscoop kan je in stilte blijven kijken terwijl zich nu eens snel en dan weer langzaam de mooiste patronen vertonen, eindeloze kleurschakeringen en vormen volgen elkaar op.
In ons gesprek over haar zoektocht, haar leven en de openheid die er nu is, kwamen we af en toe terug op de beelden en symbolen waar we ons toe aangetrokken hebben gevoeld in bepaalde periodes.

Inez vertelt dat ze laatst oog in oog stond met een boek dat ze begin jaren negentig in haar Yogaopleiding bij Hans Wesseling gebruikte: ‘ Swabhawat’, de korte weg tot de wijsheid, geschreven door Saswitha, levend water.
‘Het is geen gemakkelijk boek. Het is een denktraining, waarbij het gaat om de verschilbewustwording, het overwinnen van het dualistisch denken. De kernwet is dat in elk dualisme de eenheid al gegeven is. De mens begrenst zichzelf en om hiervan los te komen zullen we het éénworden moeten beoefenen, het zijn in alles bewust worden. Hoewel ik destijds lang niet alles heb gelezen, heeft het boek me wel de weg naar zelfonderzoek gewezen. Nu ik het weer zie, merk ik dat ik er veel meer van begrijp. Dat heb ik vaker met boeken die ik nog eens uit de kast pak en weer lees. Het is een mooie test voor mezelf, ik merk dat er verschuivingen hebben plaatsgevonden.
Bij het 25 jarig bestaan van de Yogaopleiding werd een bundel gemaakt met bijdragen van verschillende leerlingen. Hans Wesseling vroeg me of ik een kort verhaal over de Graal wilde schrijven. De legende over de Graal is een eindeloos weefsel van bont gekleurde draden, een speurtocht naar de eerste oorzaak, naar individualiteit, naar wedergeboorte en verlichting, een mysterie. Het was voor mij een heel leerzaam onderzoek. Uiteindelijk sprak het verhaal van Rudolf Steiner me het meeste aan. In de Noorse sage van Parcival is de Graal de gouden schaal, die in verband wordt gebracht met de opkomende en ondergaande maan in de paastijd. Elke avond verdwijnt de maan terwijl het donkere gedeelte als een hostie in de schaal lijkt te groeien. Die ‘wandelende teerspijze’ is slechts voor de door liefde geopende blik van het hart zichtbaar. De schaal van de maan maakt na de paastijd steeds meer plaats voor de zon.
In mijn bijdrage had ik ook een gedicht opgenomen uit de taoïstische traditie dat me erg aansprak:

The spirit of the valley never dies
It is called the mystic female
The door of the mystic female is the root of heaven and earth
Tao is a hollow vessel
And its use is inexhaustible
Fathomless

Zo kan de Graal een grote wegwijzer zijn. Ik vond het beeld van die schaal en die leegte prachtig. Een alchemistisch proces wordt op gang gebracht, het is een archetypisch droombeeld van de ultieme speurtocht die ons naar het Al transformeert.

Was je vanaf je jeugd al geïnteresseerd in spirituele ontwikkeling?
Een van de eerste boeken die ik las, was van Paul Brunton over Geheim Egypte. Dat gaf me letterlijk hartkloppingen. Ik zag mijzelf als het ware de catacomben ingaan in de sfinx. Ja, zoeken naar die essentie, dat is in mijn leven van jongs af aan de rode draad geweest. Ik herinner me dat, toen ik een jaar op acht was, ik op school een plaat van een bloem kreeg om in te kleuren. Dat was zo mooi, ik kreeg er zo’n geluksgevoel van en het verbaasde me dat de kleuren, dat schoonheid zo’n gevoel van liefde kon geven.
In mijn jeugd is de katholieke kerk belangrijk geweest. Ik had een sterk religieus gevoel, en ik genoot van de orgelmuziek en de sfeer. Tegelijk zag ik allerlei dingen waar ik niet achter kon staan, maar een tijdlang was de druk van buiten erg groot en dat gaf innerlijk conflicten.
Mijn vader is priester geweest, hij was verbonden aan het Vaticaan. Hij is uit de kerk gestapt, wat voor die tijd ruim voor de oorlog, heel wat wil zeggen. Het was een heel liefdevolle man. Hij is overleden toen ik 7 was, dus ik heb jammer genoeg nooit met hem kunnen spreken over dit soort zaken. Misschien ben ik juist daardoor zo op zoek geweest. Ik herinner me wel dat hij altijd zei dat alles liefde is en alles één is. Wellicht had hij een Advaita-achtig inzicht.
In mijn leven is veel gebeurd, er is veel drama geweest. Toen mijn vader was overleden, kon mijn moeder niet voor ons zorgen. Mijn zusje en ik zijn in een weeshuis geplaatst en daarna hebben we in pleeggezinnen gezeten. Voor kinderen is dat natuurlijk niet gemakkelijk. Als ik nu terugkijk in het verleden, dan zie ik de context. Ook mijn moeder kon niet anders dan ze deed en later bleek uit brieven dat ze enorm in tweestrijd heeft gezeten. Nu kan ik zo’n situatie vanuit alle hoeken bekijken. En uiteindelijk is het een creatie diep in jezelf van jezelf, je zet het hele toneelstuk zelf neer! Het is belachelijk en wonderlijk wat voor scenario we schrijven We hebben het wel over omstandigheden en gebeurtenissen maar we doen het als bewustzijn tenslotte allemaal zelf. Bewustzijn ontmoet bewustzijn. Zodat je uiteindelijk kunt zeggen dat ben Ik en dat ben ik allemaal niet. Het is om te lachen en te huilen tegelijk.

Hoe ben je verder gegaan met je zoektocht?
Ik was ongeveer 30 toen ik naar de School voor Filosofie ben gegaan. Na een paar jaar kreeg ik een inwijding en een mantra. Op dat moment leek het of er niets met me gebeurde, maar onderweg naar huis ervoer ik alles om me heen als enorm ruim en had ik een gevoel van geluk en innerlijke rust. Dat heeft een paar weken geduurd. Helaas veranderde dit langzamerhand weer in het ‘alledaagse bewustzijn’. Toch was het een transformatie waarna ik niet meer de oude was, in ieder geval stiller van binnen en alerter.
Ik herinner me ook het boek ‘Inwijding’ van Elizabeth Haich. Er zaten heel herkenbare dingen in, bijvoorbeeld dat ze haar man verliet om haar eigen spirituele weg te volgen. En dat hele stuk in Egypte dat ze als meisje te jong was om bepaalde ervaringen te mogen hebben. Je ziet vaak dat je wat rijper moet zijn en dingen moet hebben meegemaakt, soms strijd moet hebben geleverd om tot die openheid te komen.

Egypte heeft een speciale aantrekkingskracht voor je?
Ja dat spreekt me enorm aan. Een affiniteit op energetisch gebied die me boeit. Dat heb ik meer met Egypte dan met India. Maar ook daar vind ik die mythologie van de goden prachtig. Als je met die grote energetische velden kennis kunt maken is het heel mooi, althans als je wel weet dat het niet is waar het om gaat. Maar dan wordt het wel een mooi spel, een mooi kosmisch spel, éénworden met die energie en dan het manifesteren van liefde, van schoonheid.
Ik heb lang de ervaring gehad dat ik leefde in een wolk van liefde. Het is dan niet volkomen helder, het is nog iets dat benoembaar is. Daaraan voorbij is er die helderheid, dan is het inderdaad helemaal leeg, is het alleen kennendheid. Dan kan je niets meer zeggen.
Dan vallen wij ook stil..  Het gaat allemaal om dat licht, alles is puur licht in alle betekenissen van het woord. Licht in gevoel, in straling, het is liefde, maar zonder zware energie, het blijft zo licht. Daarvoor kan ik dat woord Openheid gebruiken.

Als ik Douwe hoor, hoor ik de stilte tussen de woorden, dat voel je en weet je: de woorden zijn belangrijk om begrip te krijgen, maar de stilte is uiteindelijk veel belangrijker.
Intussen gaat het leven gewoon door. Nu vind ik het heel fijn met mensen te kunnen werken in de yogalessen en in gesprekken, dat geeft een evenwicht. Ik heb een intensief leven gehad, mijn twee dochters opgevoed. Zij zijn nu volwassen vrouwen die hun eigen weg gaan, maar ze wonen ook in Amsterdam en we hebben een heel goed contact, als diepe zielsverwanten. En met mijn kleindochtertje is weer een nieuw hoofdstuk begonnen. Het is heerlijk om te zien hoe bewust en vol liefde mijn dochter haar opvoedt. Om vanuit dat ruimtebesef kinderen te zien opgroeien is zo mooi. Dan geldt inderdaad dat ze niet van jou zijn, hooguit door jou er zijn. Door dat grote vertrouwen hoef je alleen maar toe te kijken hoe de toekomst zich ontvouwt, de behoefte aan planning en controle is weggevallen.

Je geeft hathayogales hier in huis?
Ja ik geef les aan groepen, aan mensen individueel geef ik massage en ik houd gesprekken. In de les combineer ik de yogahoudingen overigens met andere dingen, zoals acupunctuurdrukpunten, ademhalingsoefeningen en chakra’s. Ook het samenwerken met elkaar en het voelen van het energetische lichaam komt aan bod. Een heel mooie oefening is Yoga Nidra, afgeleid van de tantra’s. Het is een krachtige techniek, waarin je leert je bewust te ontspannen. Voor absolute ontspanning moet je bewust blijven. Je lijkt te slapen, maar het bewustzijn functioneert op een dieper niveau van gewaarzijn. Maar dat is één onderdeel, het breidt zich steeds uit. Ik vind het fijn om steeds wat nieuws te doen. Ook met het werk merk ik dat alles steeds meer binnen die eenheid valt. Wat je ook doet, er komt steeds meer een eenheid.